Σαν σήμερα, στις 13 Νοεμβρίου 1940, έκανε πρεμιέρα ένα από τα πιο καινοτόμα και φιλόδοξα έργα της Disney, η θρυλική «Fantasia». Πρόκειται για το φιλμ που συνδυάζει αριστοτεχνικά τη μουσική κλασικών συνθετών με ζωντανή κινούμενη εικόνα, σε ένα υπερθέαμα που θεωρήθηκε πρωτοποριακό για την εποχή του και που -κατά την ταπεινή μας άποψη- συνεχίζει να είναι αξεπέραστο 84 χρόνια μετά! Σε αυτό το έργο, η Disney συνεργάστηκε με τη Φιλαρμονική Ορχήστρα της Φιλαδέλφειας και τον μαέστρο Leopold Stokowski, φέρνοντας στη ζωή αθάνατα έργα, από τη «Νυχτερινή Παρωδία» του Μουσόργκσκι έως τον «Καρυοθραύστη» του Τσαϊκόφσκι.

Η «Fantasia» δεν ήταν μια συνηθισμένη ταινία κινουμένων σχεδίων. Ήταν ένα τολμηρό εγχείρημα, με το οποίο η Disney προσπάθησε να φέρει την κλασική μουσική στο ευρύ κοινό, δίνοντας μορφή στους ήχους μέσα από εντυπωσιακές και φαντασμαγορικές εικόνες.

Αν και στην αρχική του κυκλοφορία δεν σημείωσε εμπορική επιτυχία λόγω του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, το έργο κέρδισε αργότερα τη θέση του στην ιστορία ως ένα κλασικό αριστούργημα, το οποίο ακόμη και σήμερα θεωρείται σημείο αναφοράς για την τέχνη του animation και την οπτικοακουστική εμπειρία που προσφέρει.

5 πράγματα που δεν ξέρατε για την Φαντασία της Disney

1. Το Fantasound και ο πρώτος στερεοφωνικός ήχος στον κινηματογράφο

Η «Fantasia» ήταν η πρώτη ταινία στην ιστορία που χρησιμοποιήθηκε στερεοφωνικός ήχος. Η Disney ανέπτυξε το Fantasound, ένα σύστημα που δημιουργούσε ένα τρισδιάστατο ηχητικό περιβάλλον. Αυτό απαιτούσε ειδικό εξοπλισμό στις αίθουσες και έκανε την προβολή της ταινίας τεχνικά απαιτητική.

2. Ο Μίκυ Μάους σε νέο ρόλο και σχεδόν… σε νέα εμφάνιση

Ο χαρακτήρας του Μίκυ Μάους, ο «Μαθητευόμενος μάγος» της ταινίας, σχεδιάστηκε εκ νέου για να είναι πιο εκφραστικός και κινηματογραφικά προσαρμοσμένος. Η ομάδα του Disney είχε αρχικά σκεφτεί να χρησιμοποιήσει άλλο χαρακτήρα στη θέση του Μίκυ, αλλά τελικά επικράτησε ο Μίκυ και μάλιστα με τη βοήθεια νέας τεχνολογίας για περισσότερη έκφραση.

3. Η τεράστια οικονομική επένδυση που σχεδόν χρεοκόπησε τη Disney

Το κόστος της ταινίας ξεπέρασε τα 2 εκατομμύρια δολάρια, ποσό τεράστιο για την εποχή. Αν και προοριζόταν για ένα ευρύ κοινό, η ταινία δεν τα πήγε καλά στα ταμεία στην αρχική της κυκλοφορία, κυρίως λόγω των πολεμικών συνθηκών. Ωστόσο, με την πάροδο των χρόνων, η «Fantasia» έγινε κλασική και απέκτησε ένα παγκόσμιο κοινό.

4. Η έμπνευση πίσω από τον «Μαθητευόμενο μάγο»

Το κομμάτι «Μαθητευόμενος Μάγος» του συνθέτη Paul Dukas αποτέλεσε έμπνευση για την πιο διάσημη σκηνή της ταινίας, όπου ο Μίκυ Μάους προσπαθεί να ελέγξει τις μαγικές σκούπες που μεταφέρουν νερό. Ο ίδιος ο Walt Disney ήθελε να δημιουργήσει ένα σύντομο φιλμ βασισμένο στη σύνθεση, αλλά το έργο εξελίχθηκε σε ολόκληρη ταινία όταν εμπλουτίστηκε με άλλα κλασικά μουσικά έργα.

5. Η ταινία «Fantasia» είχε σχεδιαστεί για συνεχή ανανέωση

Αρχικά, ο Walt Disney είχε οραματιστεί ότι η «Fantasia» θα ανανεωνόταν με νέες μουσικές και σκηνές κάθε λίγα χρόνια, ώστε να μένει «ζωντανή» και να διατηρεί το κοινό της. Ωστόσο, αυτό το σχέδιο δεν υλοποιήθηκε ποτέ πλήρως, αν και το 1999 κυκλοφόρησε μια νέα έκδοση, το «Fantasia 2000», με νέες σκηνές και μουσικές επενδύσεις, κρατώντας ζωντανή την αρχική ιδέα του Disney για μια εξελισσόμενη «Fantasia».

Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

1002: Ο Άγγλος βασιλιάς Έθελρεντ του Ουέσεξ διατάσσει τη θανάτωση όλων των Δανών στην Αγγλία.

1822: Υδραϊκός στόλος, υπό το Λάζαρο Παναγιώτη, αποβιβάζει στο Μεσολόγγι 1.500 άντρες υπό τον Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη και τους Ηλία Τσαλαφαντινό, Κανέλλο Δεληγιάννη και Ανδρέα Ζαΐμη, για ενίσχυση της Φρουράς του Μεσολογγίου.

1824: Μεσούσης της Ελληνικής Επανάστασης, ξεσπά εμφύλιος πόλεμος στην Αρκαδία, μεταξύ «κυβερνητικών» (Βάσος Μαυροβουνιώτης) και «αντικυβερνητικών» (Κολοκοτρωναίοι). Κατά τη διάρκεια των συγκρούσεων, φονεύεται ο γιος του «γέρου του Μοριά», Πάνος Κολοκοτρώνης, σε ηλικία 26 ετών.

1864: Δημοσιεύεται το νέο Σύνταγμα της Ελλάδας. Καταργείται η Συνταγματική Μοναρχία και καθιερώνεται η Βασιλευόμενη Δημοκρατία.

1887: Στο Λονδίνο, περίπου 10.000 άτομα συγκεντρώνονται σε μια μαζική διαδήλωση ενάντια στην καταπίεση της Ιρλανδίας από τη Βρετανία, απαιτώντας δικαιοσύνη και αυτοδιάθεση για τον ιρλανδικό λαό. Η αστυνομία επεμβαίνει βίαια, διαλύοντας τη διαμαρτυρία με φονική καταστολή που οδηγεί στον θάνατο τριών ανθρώπων και τον τραυματισμό εκατοντάδων. Το αιματηρό αυτό περιστατικό, γνωστό ως «Ματωμένη Κυριακή» (Bloody Sunday), θα μείνει στην ιστορία ως η πρώτη από τις τέσσερις «Ματωμένες Κυριακές» στη Βρετανία, σηματοδοτώντας την ένταση των συγκρούσεων για την ιρλανδική ανεξαρτησία και αναδεικνύοντας τη σκληρότητα της βρετανικής εξουσίας απέναντι στις ειρηνικές απαιτήσεις των διαδηλωτών.

1940: Σταματά κάθε επιθετική δραστηριότητα των Ιταλών σε ελληνικό έδαφος. Ολοκληρώνεται η εκδίωξη των ιταλικών στρατευμάτων από το ελληνικό έδαφος.

1940: Κυκλοφορεί η ταινία Fantasia (Φαντασία), μια πρωτοποριακή αμερικανική ταινία κινουμένων σχεδίων και μουσικής ανθολογίας, που δημιουργήθηκε από τη Walt Disney Productions υπό την εποπτεία του ίδιου του Disney και του Ben Sharpsteen.

1970: Στη Συρία, ο υπουργός Άμυνας, πτέραρχος Χαφέζ αλ Άσαντ, καταλαμβάνει την εξουσία με πραξικόπημα και γίνεται ισόβιος πρόεδρος.

1973: Ο υπουργός Παιδείας, Παναγιώτης Σιφναίος, επισκέπτεται το Πολυτεχνείο και προσπαθεί, σε κοινή συνεδρίαση με τη Σύγκλητο, να εκφοβίσει τις επιτροπές αγώνα των φοιτητών, ώστε να σταματήσουν τη δράση τους για άμεση διενέργεια ελεύθερων εκλογών στις σχολές. Ο υπουργός της δοτής κυβέρνησης Μαρκεζίνη τους απειλεί με χρήση βίας, σε περίπτωση διαδηλώσεων και απεργιών.

1985: Το ηφαίστειο Νεβάδο ντελ Ρουίς εκρήγνυται και λιώνει έναν παγετώνα, προκαλώντας λαχάρ (ηφαιστειακή κατολίσθηση λάσπης) που θάβει την πόλη Αρμέρο στην Κολομβία, σκοτώνοντας περίπου 25.000 ανθρώπους.

2000: Αναστέλλεται η λειτουργία της Δυτικοευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία είχε συσταθεί το 1948 με τη συνθήκη των Βρυξελλών, με σκοπό την κοινή άμυνα των μη κομμουνιστικών ευρωπαϊκών κρατών.

2002: Τεράστια οικολογική καταστροφή στις ακτές της Ισπανίας προκαλεί η βύθιση του δεξαμενόπλοιου «Prestige», που μεταφέρει περισσότερους από 70.000 τόνους πετρελαίου από τη Λιθουανία με προορισμό τη Σιγκαπούρη. Ενώ πλέει στα ανοιχτά των ισπανικών ακτών, μία από τις δώδεκα δεξαμενές του εκρήγνυται εν μέσω σφοδρής καταιγίδας. Αδυνατώντας, λόγω κατασκευής, να αντεπεξέλθει στην κατάσταση, το 26 ετών μονοπύθμενο πλοίο τελικά βυθίζεται 275 χιλιόμετρα δυτικά των ακτών της Γαλικίας. Στις 19 Νοεμβρίου θα σπάσει στα δύο, απελευθερώνοντας 17.000 τόνους πετρελαίου στη θάλασσα. Περισσότερες από 100 ακτές μολύνονται, ενώ απαγορεύεται η αλιεία σε απόσταση 400 χιλιομέτρων από τις ακτές, προκαλώντας σοβαρό πλήγμα στον κλάδο. Εκτός από περιβαλλοντικές και οικονομικές επιπτώσεις, η διαρροή προκαλεί προβλήματα υγείας στα συνεργεία καθαρισμού.

2004: Κηδεύεται στο αρχηγείο του στη Ραμάλα ο Γιάσερ Αραφάτ, που είχε πεθάνει στις 11 Νοεμβρίου στο Παρίσι. Η ταφή του Αμπού Αμάρ, όπως ήταν το επαναστατικό του ψευδώνυμο, γίνεται παρουσία χιλιάδων Παλαιστινίων μέσα σε έντονο συγκινησιακό κλίμα, ενώ η κηδεία είχε πραγματοποιηθεί νωρίτερα στο Κάιρο.

2015: Μία σειρά συγχρονισμένων τρομοκρατικών επιθέσεων πλήττει το Παρίσι, όπου περιλαμβάνονται εκρήξεις, πυροβολισμοί και μία κατάσταση ομηρίας στο 10ο και στο 11ο διαμέρισμα της πόλης. Σκοτώνονται τουλάχιστον 128 άνθρωποι και τραυματίζονται περισσότεροι από 180.

Γεννήσεις

1913 – Αλέκος Σακελλάριος, έλληνας σεναριογράφος και σκηνοθέτης, δημιουργός κλασικών ελληνικών ταινιών και θεατρικών έργων

1955 – Γούπι Γκόλντμπεργκ, αμερικανίδα ηθοποιός, βραβευμένη με Όσκαρ, γνωστή για ρόλους σε ταινίες όπως «Ghost» και «Sister Act»

1969 – Τζεράρντ Μπάτλερ, σκωτσέζος ηθοποιός, διάσημος για τους ρόλους του σε ταινίες όπως «300» και «P.S. I Love You»

Θάνατοι

1974 – Βιτόριο ντε Σίκα, ιταλός σκηνοθέτης, πρωτοπόρος του ιταλικού νεορεαλισμού με ταινίες όπως «Κλέφτης Ποδηλάτων»

1979 – Γιάννης Μαρής, έλληνας συγγραφέας, από τους πρώτους που ανέδειξαν την αστυνομική λογοτεχνία στην Ελλάδα

1979 – Δημήτρης Ψαθάς, έλληνας θεατρικός συγγραφέας, γνωστός για τα κωμικά έργα του, όπως «Η Θεια από το Σικάγο»

2017 – Ιωάννης Καψής, έλληνας δημοσιογράφος και πολιτικός, πρώην υφυπουργός Εξωτερικών με σημαντική πορεία στον Τύπο

Επέτειοι – Παγκόσμιες Ημέρες

Παγκόσμια Ημέρα Καλοσύνης

Σήμερα γιορτάζουν

Δαμασκηνός, Χρυσόστομος