Σαν σήμερα, το 1978, η ζούγκλα της

Γουιάνας έγινε το σκηνικό την πιο μαζική αυτοκτονία στην ανθρώπινη ιστορία. Η αίρεση «Ναός του Λαού», με επικεφαλής τον Αμερικανό πάστορα Τζιμ Τζόουνς οδήγησε 913 ανθρώπους, ανάμεσά τους και 276 παιδιά, στον θάνατο.

Ο Τζιμ Τζόουνς, μία χαρισματική αλλά σκοτεινή προσωπικότητα, έπεισε τους οπαδούς του να εγκαταλείψουν τις ζωές τους στις Ηνωμένες Πολιτείες και να δημιουργήσουν μία «ουτοπική κοινότητα» στη ζούγκλα της Γουιάνας, που ονομάστηκε Τζόουνσταουν. Εκεί, η αρχική υπόσχεση μιας αρμονικής κοινωνίας μετατράπηκε σε εφιάλτη, καθώς οι οπαδοί ζούσαν υπό συνεχή έλεγχο, πίεση και τρομοκρατία.

Το αποκορύφωμα ήρθε όταν ο Τζόουνς, φοβούμενος έρευνες από την αμερικανική κυβέρνηση, αποφάσισε να εφαρμόσει το φονικό σχέδιό του. Με τη δικαιολογία πως «η ώρα της απελευθέρωσης» είχε φτάσει, έπεισε τους πιστούς του να πιουν ένα μείγμα φρουτοχυμού με κυανιούχο κάλιο. Όσοι δίστασαν ή αρνήθηκαν, πυροβολήθηκαν εν ψυχρώ από τους ένοπλους φρουρούς του.

Μεταξύ των θυμάτων ήταν 276 παιδιά, που δηλητηριάστηκαν πρώτα, παρακολουθώντας τους γονείς τους να πεθαίνουν δίπλα τους. Η σκηνή που αντίκρισαν οι διασώστες ήταν ανατριχιαστική: εκατοντάδες πτώματα διασκορπισμένα στη ζούγκλα, σύμβολο της πιο σκοτεινής πλευράς της ανθρώπινης χειραγώγησης.

Ο Τζιμ Τζόουνς βρέθηκε νεκρός με μία σφαίρα στο κεφάλι, πιθανόν από αυτοκτονία. Το γεγονός αυτό παραμένει μία από τις πιο μαζικές απώλειες ανθρώπινων ζωών που δεν προκλήθηκαν από φυσική καταστροφή ή πόλεμο, και συνεχίζει να σοκάρει την ανθρωπότητα δημιουργώντας προβληματισμούς ως προς τους κινδύνους του φανατισμού και της απόλυτης εξουσίας.

Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

1307: Σύμφωνα με τον θρύλο, ο Ελβετός πατριώτης Γουλιέλμος Τέλλος, διάσημος για την τόλμη και την ικανότητά του, αναγκάζεται από τον Αυστριακό διοικητή Χέρμαν Γκέσλερ να σημαδέψει με το τόξο του και να πετύχει ένα μήλο τοποθετημένο στο κεφάλι του γιου του, από απόσταση 50 μέτρων. Η επιτυχία του Τέλλου σώζει τη ζωή του γιου του και τον ίδιο, ενώ το περιστατικό αυτό γίνεται σύμβολο της ελευθερίας και της αντίστασης των Ελβετών κατά της αυστριακής κατοχής. Παρότι η ιστορική ακρίβεια του γεγονότος αμφισβητείται, η ιστορία του Τέλλου ενέπνευσε τον ελβετικό αγώνα για ανεξαρτησία και παραμένει ένας από τους πιο γνωστούς μύθους της Ελβετίας.

1826: Αρχίζει η μεγάλη μάχη στην Αράχωβα, υπό την ηγεσία του Γεωργίου Καραϊσκάκη, που θα αναδείξει την στρατηγική του ιδιοφυΐα και τη γενναιότητα των ελληνικών δυνάμεων. Η μάχη, που διήρκεσε μέχρι τις 23 Νοεμβρίου, κατέληξε σε θριαμβευτική νίκη για τα ελληνικά όπλα, με την εξόντωση μεγάλου μέρους των οθωμανικών δυνάμεων. Η επιτυχία αυτή ανύψωσε το ηθικό των Ελλήνων και εδραίωσε τη φήμη του Καραϊσκάκη ως ενός από τους σημαντικότερους ηγέτες της Ελληνικής Επανάστασης.

1902: Σανιδικά: Σφοδρές συγκρούσεις ξεσπούν στην οδό Σταδίου ανάμεσα σε υποστηρικτές των Δηλιγιαννικών και των Θεοτοκικών, δύο πολιτικών παρατάξεων που είχαν ισοψηφήσει στις εκλογές της 17ης Νοεμβρίου, με 102 έδρες η καθεμία. Οι διαδηλωτές, οπλισμένοι με σανίδες που ξήλωσαν από κοντινά εργοτάξια, συγκρούονται στους δρόμους της Αθήνας, σε μια έντονη πολιτική αντιπαράθεση. Τα επεισόδια προκλήθηκαν από την προσπάθεια του βασιλιά Γεωργίου Α’ να επιλύσει το πολιτικό αδιέξοδο διορίζοντας ως πρωθυπουργό τον υπασπιστή του, Ιωάννη Παπαδιαμαντόπουλο, κάτι που πυροδότησε έντονες αντιδράσεις και καχυποψία για την παρέμβαση του θρόνου στην πολιτική ζωή της χώρας.

1916: Νοεμβριανά: Ο Νοέμβριος βρίσκει την Ελλάδα διχασμένη με δύο αντίπαλες κυβερνήσεις: μία στη Θεσσαλονίκη υπό τον Ελευθέριο Βενιζέλο, που υποστηρίζει την Αντάντ, και μία στην Αθήνα υπό την επιρροή του βασιλιά Κωνσταντίνου, που διατηρεί ουδέτερη στάση στον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Στις 18 Νοεμβρίου, συμμαχικά αγήματα αποβιβάζονται στο Φάληρο, συγκρούονται με τον Ελληνικό Στρατό και η πόλη της Αθήνας βομβαρδίζεται από τον στόλο της Αντάντ. Οι συγκρούσεις σταματούν αργά το βράδυ, μετά από συμφωνία του βασιλιά Κωνσταντίνου με τους πρεσβευτές των Συμμάχων. Οι απώλειες είναι βαριές και για τις δύο πλευρές, ενώ η αποχώρηση των συμμαχικών δυνάμεων αφήνει πίσω της χάος και αναρχία, επιδεινώνοντας τον Εθνικό Διχασμό που θα σημαδέψει την Ελλάδα για χρόνια.

1926: Ο Ιρλανδός συγγραφέας, Τζορτζ Μπέρναρντ Σο, αρνείται να παραλάβει το χρηματικό έπαθλο που συνοδεύει το βραβείο Νόμπελ, λέγοντας: «Δεν μπορώ να συγχωρήσω τον Άλφρεντ Νόμπελ για την ανακάλυψη της δυναμίτιδας, αλλά μόνο ένας δαιμόνιος άνθρωπος θα μπορούσε να θεσπίσει αυτό το βραβείο».

1928: Παρουσιάζεται στο θέατρο Κόλονι της Νέας Υόρκης η πρώτη ομιλούσα ταινία με ήρωα το διάσημο ήρωα κινουμένων σχεδίων Μίκυ Μάους. Πρόκειται για την οκτάλεπτη ταινία του Γουόλτ Ντίσνεϊ, Steamboat Willie (Το Ατμόπλοιο Γουίλι).

1935: Με συντακτική πράξη απαγορεύεται στην Ελλάδα η πρόσληψη γυναικών σε δημόσιες υπηρεσίες.

1936: Η ναζιστική Γερμανία και η φασιστική Ιταλία αναγνωρίζουν τη δικτατορική κυβέρνηση του Ισπανού στρατηγού Φράνκο.1963: Η αμερικάνικη εταιρία «Bell» λανσάρει το τηλέφωνο με πλήκτρα.

1976: Τα Κορτές, το ισπανικό κοινοβούλιο που είχε διοριστεί από τον Φρανθίσκο Φράνκο, ενέκριναν με 425 ψήφους υπέρ και 59 κατά τον Νόμο Πολιτικής Μεταρρύθμισης. Αυτός ο νόμος αποτέλεσε το θεμέλιο για τη μετάβαση της Ισπανίας από τη δικτατορία στη δημοκρατία, ανοίγοντας τον δρόμο για τις πρώτες ελεύθερες εκλογές και τη σύνταξη νέου συντάγματος. Η έγκριση του νόμου θεωρείται προσωπικός θρίαμβος του μεταβατικού πρωθυπουργού, Αδόλφο Σουάρεθ, ο οποίος ανέλαβε την πρωθυπουργία τον Ιούλιο του 1976 και ηγήθηκε της διαδικασίας εκδημοκρατισμού της χώρας

1978: Ομαδική αυτοκτονία από τους πιστούς της αίρεσης «Ναός του Λαού» του Αμερικανού πάστορα, Τζιμ Τζόουνς, στη ζούγκλα της Γουιάνας στη Νότιο Αμερική. Τους πείθει να πιούν φρουτοχυμό, που περιέχει κυανιούχα ουσία, ενώ όσοι αρνούνται πυροβολούνται. Ανάμεσα στους 913 νεκρούς είναι και 276 παιδιά.

1983: Το Συμβούλιο Ασφαλείας του ΟΗΕ υιοθετεί το ψήφισμα 541, το οποίο προτείνεται από τη Μεγάλη Βρετανία και αποδοκιμάζει -μεταξύ άλλων- την ανακήρυξη του ψευδοκράτους από τους Τουρκοκυπρίους, με την οποία επιχειρείται η απόσχιση τμήματος της Κυπριακής Δημοκρατίας. Τη θεωρεί νομικά άκυρη και ζητεί την ανάκλησή της.

1989: Ο Τοντόρ Ζίβκοφ, ο ηγέτης με τη μακροβιότερη θητεία στην εξουσία στη Βουλγαρία, χάνει την προεδρία τόσο του Κομμουνιστικού Κόμματος όσο και της χώρας, μετά από 35 χρόνια κυριαρχίας.

1990: Ο Μικ Τζάγκερ και η Τζέρι Χολ παντρεύονται στο Μπαλί. Ο γάμος τους, αν και πολυσυζητημένος στα μέσα ενημέρωσης, θα αμφισβητηθεί αργότερα ως μη νομικά δεσμευτικός, γεγονός που θα παίξει ρόλο στη λήξη της σχέσης τους το 1999.

1995: Πραγματοποιείται επέμβαση στο Πολυτεχνείο από τα ΜΑΤ, λίγο μετά την απόφαση της Συγκλήτου για άρση του πανεπιστημιακού ασύλου, αφού πρώτα διασφαλίζεται η αποχώρηση όσων το επιθυμούν. Αιτία είναι ο εγκλωβισμός περίπου 1.500 νέων στο ΕΜΠ, μόλις ξεκίνησε η πορεία του Πολυτεχνείου την προηγούμενη ημέρα. Ακολούθησαν πολύωρες οδομαχίες, με αθρόα ρίψη δακρυγόνων και 47 συλλήψεις.

Γεννήσεις

1783 – Σαντόρε ντι Σανταρόζα, ιταλός φιλέλληνας και αγωνιστής της Ελληνικής Επανάστασης, που έδωσε τη ζωή του για την ελευθερία της Ελλάδας

1906 – Άλεκ Ισιγώνης, ελληνικής καταγωγής βρετανός σχεδιαστής, δημιουργός του εμβληματικού αυτοκινήτου Mini Cooper

1934 – Βασίλης Βασιλικός, πολυγραφότατος έλληνας λογοτέχνης, γνωστός για το έργο του «Ζήτα», που βασίζεται στη δολοφονία του Γρηγόρη Λαμπράκη

Θάνατοι

1830 – Γιόχαν Άνταμ Βάισχαουπτ, γερμανός φιλόσοφος και ιδρυτής της μυστικής σέχτας των Ιλουμινάτι (Πεφωτισμένοι), που ενέπνευσε θεωρίες συνωμοσίας

1922 – Μαρσέλ Προυστ, γάλλος συγγραφέας, διάσημος για το επικό του έργο «Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο»

1978 – Τζιμ Τζόουνς, αμερικανός ηγέτης αίρεσης, υπεύθυνος για τη μαζική αυτοκτονία στο Τζόουνσταουν, μία από τις μεγαλύτερες τραγωδίες του 20ού αιώνα

Επέτειοι – Παγκόσμιες Ημέρες

Διεθνής Ημέρα Ισλαμικής Τέχνης
Ευρωπαϊκή Εβδομάδα για τη Μείωση των Αποβλήτων
Ευρωπαϊκή Ημέρα για την Προστασία των Παιδιών από τη Γενετήσια Εκμετάλλευση και Κακοποίηση
Ευρωπαϊκή Ημέρα Ευαισθητοποίησης για τα Αντιβιοτικά
Παγκόσμια Ημέρα για την Πρόληψη και τη Θεραπεία της Παιδικής Σεξουαλικής Εκμετάλλευσης, της Κακοποίησης και της Βίας

Γιορτές Νοεμβρίου

Πλάτωνας, Πλατωνία