«ΠΑΤΕΡ, ΕΙΣ ΧΕΙΡΑΣ ΣΟΥ ΠΑΡΑΤΙΘΕΜΑΙ ΤΟ ΠΝΕΥΜΑ ΜΟΥ» (Ζ´ Λόγος ἐπὶ τοῦ Σταυροῦ) [Γρηγορίου ἱερομ. Ἁγιορείτου]

«Πάτερ, εἰς χεῖρας σου παρατίθεμαι τὸ πνεῦμα μου»

Ἱερομονάχου Γρηγορίου:
«Οἱ ἑπτὰ Λόγοι τοῦ Χριστοῦ ἐπὶ τοῦ Σταυροῦ»,
Ἱ. Κουτλουμουσιανόν Κελλίον Ἁγ. Ἰω. Θεολόγου,
Ἅγιον Ὄρος 2009. 


Στοιχειοθεσία: «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ»

βλ. προηγούμενα
:

1. ΠΑΤΕΡ ΑΦΕΣ ΑΥΤΟΙΣ· ΟΥ ΓΑΡ ΟΙΔΑΣΙ ΤΙ ΠΟΙΟΥΣΙ (Α´ Λόγος ἐπὶ τοῦ Σταυροῦ)
2. ΣΗΜΕΡΟΝ ΜΕΤ’ ΕΜΟΥ ΕΣῌ ΕΝ Τῼ ΠΑΡΑΔΕΙΣῼ (Β´ Λόγος ἐπὶ τοῦ Σταυροῦ) [Γρηγορίου ἱερομ. Ἁγιορείτου)
3. ΓΥΝΑΙ , ΙΔΕ Ο ΥΙΟΣ ΣΟΥ – ΙΔΟΥ Η ΜΗΤΗΡ ΣΟΥ (Γ´ Λόγος ἐπὶ τοῦ Σταυροῦ) [Γρηγορίου ἱερομ. Ἁγιορείτου]
4. ΘΕΕ ΜΟΥ, ΘΕΕ ΜΟΥ ΙΝΑΤΙ ΜΕ ΕΓΚΑΤΕΛΙΠΕΣ (Δ´ Λόγος ἐπὶ τοῦ Σταυροῦ) [Γρηγορίου ἱερομ. Ἁγιορείτου]5. ΔΙΨΩ (Ε´ Λόγος ἐπὶ τοῦ Σταυροῦ) [Γρηγορίου ἱερομ. Ἁγιορείτου]6. ΤΕΤΕΛΕΣΤΑΙ (ϛ´ Λόγος ἐπὶ τοῦ Σταυροῦ) [Γρηγορίου ἱερομ. Ἁγιορείτου]

.             Ἀμέσως μετὰ τὸν προηγούμενο λόγο «Τετέλεσται», ὁ Θεάνθρωπος Ἰησοῦς λέγει τὸν ἕβδομο καὶ τελευταῖο τοῦτο λόγο: «Πάτερ, εἰς χεῖρας σου παρατίθεμαι τὸ πνεῦμα μου», καὶ πεθαίνει ἑκουσίως. Ὁ λόγος αὐτὸς ἀποδεικνύει ὅτι ὁ Χριστὸς παρέδωσε τὴν ζωή του ἑκούσια γιὰ τὴν σωτηρία τοῦ κόσμου. Ὡς καλὸς ποιμὴν ὁ κύριος ἑκούσια θυσιάστηκε γιὰ μᾶς. Ὁ ἴδιος εἶχε πεῖ: «ἐγὼ τίθημι τὴν ψυχήν μου, ἵνα πάλιν λάβω αὐτήν. Οὐδεὶς αἴρει αὐτὴν ἀπ’ ἐμοῦ, ἀλλ’ ἐγὼ τίθημι αὐτὴν ἀπ’ ἐμαυτοῦ. Ἐξουσίαν ἔχω θεῖναι αὐτήν, καὶ ἐξουσίαν ἔχω πάλιν λαβεῖν αὐτήν».
.             «Πάτερ, εἰς χεῖρας σου παρατίθεμαι τὸ πνεῦμα μου. Σοῦ παραδίδω τὸ πνεῦμα μου, γιὰ νὰ τὸ ξαναπάρω πάλι. Καὶ ἀφοῦ εἶπε αὐτά, παρέδωσε τὸ πνεῦμα. Ἀλλὰ ὄχι γιὰ πολὺ χρόνο, διότι γρήγορα πάλι ἀναστήθηκε ἀνάμεσα ἀπὸ τοὺς νεκρούς. Ὁ ἥλιος τότε ἔχασε τὸ φῶς του, ἐξ αἰτίας τῆς ἀκτινοβολίας τοῦ Ἥλιου τῆς δικαιοσύνης. Σχίστηκαν οἱ πέτρες, διότι ἔπασχε ὁ Χριστός, πού, κατὰ τὸν Ἀπόστολο Παῦλο, συμβολιζόταν μὲ τὴν πέτρα καὶ πήγασε τὸ ὕδωρ τῆς ζωῆς γιὰ τοὺς ἀνθρώπους. Τὰ μνήματα ἄνοιξαν καὶ οἱ νεκροὶ ἀναστήθηκαν, γιὰ χάρη ἐκείνου ποὺ εἶναι ἐλεύθερος ἀνάμεσα στοὺς νεκρούς».
.             Οἱ λέξεις ποὺ χρησιμοποίησε ὁ Κύριος ἔχουν μεγάλη σημασία. «Ὀνόμασε τὸν θάνατο παρακαταθήκη, διότι ἐπρόκειτο πάλι νὰ λάβει τὴν ψυχή». Ὅπως παρατηρεῖ ὁ ἱερὸς Θεοφύλακτος, «ὁ Χριστὸς δὲν παρέδωσε τὸ πνεῦμα μὲ βία ἀλλὰ ἑκουσίως. Διότι αὐτὸ σημαίνει τὸ Παρατίθημι. Ἡ λέξη φανερώνει ἀκόμη ὅτι πρόκειται νὰ τὸ λάβη πάλι, διότι ἔτσι εἶναι ἡ παρακαταθήκη· ἐπιστρέφεται ξανά. Δοξασμένος νὰ εἶναι ὁ Κύριος, διότι ὕστερα ἀπὸ τὸν θάνατό του, κατὰ τὸν ὁποῖο παρέθεσε τὸ πνεῦμα του στὰ χέρια τοῦ Θεοῦ Πατέρα, οἱ ψυχὲς τῶν ἁγίων παρατίθενται στὰ χέρια τοῦ Θεοῦ, καὶ ὄχι ὅπως πρὶν στὰ ἔγκατα τοῦ Ἅδου. Ὥστε ὁ θάνατος τοῦ Χριστοῦ ἔγινε δικός μας ἁγιασμός. Γιὰ αὐτὸ καὶ μὲ μεγάλη φωνὴ προσκαλεῖ τὸν θάνατο, ὁ ὁποῖος δὲν τολμοῦσε νὰ πλησιάση πρὶν κληθῆ». Μὲ τὸν θάνατό του ὁ Χριστὸς ἐσκύλευσε τὸν Ἅδη καὶ ὅλοι οἱ πιστοὶ «ἔχουμε λαμπρὲς ἐλπίδες καὶ ἀκλόνητη πίστη ὅτι, ἀφοῦ ὑποστοῦμε τὸν σωματικὸ θάνατο, θὰ βρεθοῦμε στὰ χέρια τοῦ Θεοῦ».
.             Ὁ ἅγιος Νικόδημος, ἀνακεφαλαιώνοντας τοὺς ἁγίους Πατέρας, ἀναλύει τὸν ἑκούσιο θάνατο τοῦ Κυρίου. «Στοὺς ἄλλους ἀνθρώπους ὁ θάνατος ὁρμάει ἐξουσιαστικὰ καὶ τυραννικά. Ὁπότε ἡ φύση μας νικιέται ἀπὸ αὐτόν, ἀφοῦ ἔχει λάβει ἐξουσία ἐναντίον μας ἐξ αἰτίας τοῦ προπατορικοῦ ἁμαρτήματος… καὶ ἀκολουθεῖ ὁ χωρισμὸς τῆς ψυχῆς ἀπὸ τὸ σῶμα». Στὸν Χριστὸ ὅμως, «ὅταν ἡ θεότητα πρόσταξε νὰ ἔλθει ὁ θάνατος γιὰ τὴν οἰκονομία, γιὰ νὰ καταργηθῆ δηλαδὴ ὁ θάνατος διὰ τοῦ θανάτου, τότε κι ὁ θάνατος ὑπάκουσε σὰν δοῦλος στὸ θεϊκὸ πρόσταγμα καὶ πλησίασε… μὲ φόβο καὶ τρόμο. Αὐτὸ τὸ νόημα δίνει στὸ γεγονὸς καὶ ὁ Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς σὲ ἕνα τροπάριο τῆς Ὀκτώηχου, λέγοντας: “Φόβῳ σοι ὡς θεραπαινὶς ἡ τελευτὴ προσταχθεῖσα πρόσεισι τῷ Δεσπότῃ τῆς ζωῆς”. Αὐτὸ φανέρωνε καὶ ἡ κλίση τῆς κεφαλῆς τοῦ Κυρίου στὸν Σταυρό. Διότι μὲ τὴν κλίση καλοῦσε τὸν θάνατο, ποὺ φοβόταν νὰ πλησιάση ἀπὸ μόνος του, ὅπως ἑρμηνεύει ὁ μέγας Ἀθανάσιος. Ἐπιπλέον ἡ κλίση τῆς κεφαλῆς τοῦ Κυρίου δὲν ἦταν φυσική, ἀλλὰ ὑπερφυσικὴ καὶ παράδοξη, γι’ αὐτὸ καὶ ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης τὴν ἀναφέρεις κάτι θαυμαστό… λέγοντας: “Καὶ κλίνας τὴν κεφαλὴν παρέδωκε τὸ Πνεῦμα”. Διότι οἱ ἄλλοι ἄνθρωποι, ὅταν ψυχομαχοῦν καὶ πρόκειται νὰ παραδώσουν τὸ πνεῦμα, δὲν κλίνουν κάτω τὴν κεφαλὴ ἀλλὰ σηκώνουν ψηλὰ καὶ τὸ βλέμμα καὶ τὴν κεφαλή,… καὶ ὅταν παραδώσουν τὸ πνεῦμα, τότε κλίνουν κάτω τὴν κεφαλή. Ὁ Κύριος ὅμως ἔκανε τὸ ἀντίθετο: πρῶτα ἔκλινε τὴν κεφαλή, καὶ ἔπειτα παρέδωσε τὸ πνεῦμα, τὸ ὁποῖο εἶναι ὑπερφυσικὸ καὶ παράδοξο».
.             Ὁ μέγας Ἀθανάσιος, τὸν ὁποῖο ἀναφέραμε ἀνωτέρω, γράφει ὅτι ἀφοῦ «τέλεσε ὁ Κύριος ὅλα τὰ γεγραμμένα» καὶ ὑπέμεινε «τὸ πάθος, τὴν σταύρωση, τοὺς ἐμπαιγμούς, τὶς πληγὲς ἀπὸ τὰ καρφιά,… ὑπολειπόταν μόνον ὁ θάνατος. Ἀλλὰ ἐκεῖνος ἀπὸ φόβο δὲν τολμοῦσε νὰ προσεγγίση, γιὰ αὐτὸ ἔκλινε ὁ Χριστὸς τὴν κεφαλή, καλώντας τον. Διότι πρὶν νὰ κλίνη τὴν κεφαλή, ὁ θάνατος δὲν τολμοῦσε νὰ Τὸν πλησιάση. Γι’ αὐτὸ λέγει ὁ Εὐαγγελιστής: “Καὶ κλίνας τὴν κεφαλὴν παρέδωκε τὸ πνεῦμα”».
.             Ὁ λόγος αὐτὸς τοῦ Χριστοῦ, κατὰ τὸν ἅγιο Νικόδημο, ἔχει πνευματικὴ σημασία γιὰ τὴν προσωπική μας ζωή: «Ὅταν πρόκειται», λέγει, «νὰ παραδώσης τὸ πνεῦμα σου, θυμήσου τὸν ἕβδομο λόγο τοῦ Κυρίου καὶ ἀφιέρωσε μὲ κάθε λογῆς ταπείνωση καὶ πόνο καρδιᾶς καὶ δάκρυα τὴν ψυχή σου στὰ χέρια τοῦ Θεοῦ, λέγοντας μαζὶ μὲ τὸν πρωτομάρτυρα Στέφανο: “Κύριε Ἰησοῦ, δέξαι τὸ πνεῦμα μου”».
.             Τὴν ἀπήχηση ποὺ πρέπει νὰ ἔχουν οἱ λόγοι τοῦ Χριστοῦ γιὰ τὴν ζωὴ κάθε πιστοῦ συνοψίζει ὁ ἅγιος Νικόδημος ὁ Ἁγιορείτης καὶ μᾶς παροτρύνει: «Βλέπεις, ἀδελφέ, τί ὠφέλεια ἔλαβες ἀπὸ τὸ σχολεῖο τοῦ Γολγοθᾶ; Βλέπεις τί θαυμαστὴ διδασκαλία σοῦ παρέδωσε ὁ Κύριος ἐπάνω στὸν Σταυρό;… Εὐχαρίστησε τὸν Ἰησοῦ, διότι ὄχι μόνον ὅσο ζοῦσε στὴν γῆ σὲ ἐδίδαξε, ἀλλὰ ἀκόμη καὶ πάνω στὸν Σταυρὸ κρεμασμένος δὲν παρέλειψε νὰ σὲ διδάξει τὰ πρὸς σωτηρίαν σου». «Νὰ συλλογίζεσαι», λοιπόν, «ἀγαπητέ, τοὺς ἑπτὰ λόγους, ποὺ πρόφερε ὁ Κύριος, ὅταν ἦταν ἐπάνω στὸν Σταυρό, τοὺς ὁποίους σοῦ ἄφησε σὰν μία στερνὴ καὶ μυστικὴ παραγγελία, γιὰ νὰ τὴν ἔχης φυλαγμένη πάντοτε στὴν καρδιὰ καὶ στὴν μνήμη σου, ὅσο καιρὸ θὰ ζῆς τὸν ἑβδοματικὸν αἰῶνα τῆς παρούσης ζωῆς».
.             Καταλήγοντας θὰ ἀναφέρουμε τὸν βαθὺ θεολογικὸ συλλογισμὸ τοῦ ἁγίου Νικολάου Καβάσιλα: «Ἂν ὁ ἀπόστολος Παῦλος ἀξίωσε νὰ μνημονεύουν τὰ δεσμά του, ἐπειδὴ αὐτὸ προξενεῖ ὠφέλεια, τί νὰ ποῦμε γιὰ τὶς πληγὲς τοῦ κοινοῦ Δεσπότου,… Ποιό ὄφελος δὲν προσφέρει ἡ μνήμη τους καὶ στὴν ψυχὴ καὶ στὴ γλῶσσα καὶ στὴν διάθεση καὶ στοὺς λογισμούς; Νομίζω μάλιστα ὅτι ὁ ἄνθρωπος κατὰ τὴν δημιουργία του δέχθηκε τὴ μνήμη, ἀπέκτησε τὴν ἱκανότητα νὰ σκέφτεται καὶ ἔλαβε τὴν γλῶσσα, ὥστε νὰ θυμᾶται τὰ πάθη τοῦ Κυρίου, αὐτὰ νὰ συλλογίζεται καὶ γιὰ αὐτὰ νὰ ὁμιλῆ!». 

ΠΗΓΗ:   ΚΛΙΚ