ΕΠΙΣΤΡΕΦΟΥΝ ΟΙ ΕΦΙΑΛΤΕΣ (Γ. Ν. Παπαθανασόπουλος) «οἱ διωγμοὶ καὶ οἱ μαρτυρικοὶ θάνατοι χριστιανῶν ἐπὶ τῆς σοβιετικῆς ἐξουσίας ἦσαν οἱ πολυπληθέστεροι στὴν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητας»

Ἐπιστρέφουν οἱ ἐφιάλτες

Τοῦ Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

.             Μὲ τὶς ἐκδηλώσεις γιὰ τὰ ἑκατὸ χρόνια ἀπὸ τὴν ἐπικράτηση τῶν μπολσεβίκων στὴ Ρωσία ἐπιστρέφουν οἱ ἐφιάλτες τοῦ ἀπάνθρωπου καθεστῶτος ποὺ ἐπέβαλαν στὴ χώρα αὐτὴ καί, μετὰ τὸν Β´ Παγκόσμιο Πόλεμο, σὲ πολλὲς χῶρες τῆς Εὐρώπης, τῆς Ἀσίας καὶ τῆς Ἀμερικῆς. Τὸ σοβιετικὸ καθεστὼς βυθίστηκε στὸ αἷμα ἀθώων ἀνθρώπων, οἱ περισσότεροι τῶν ὁποίων ἦσαν Ὀρθόδοξοι Χριστιανοί, καὶ κατέρρευσε ἀπὸ τὸ 1989.
.             Στὴ μνήμη τῶν χιλιάδων μαρτύρων, ποὺ βασανίστηκαν καὶ δολοφονήθηκαν ἀπὸ τὸ ὁλοκληρωτικὸ καθεστώς, τὸ Πατριαρχεῖο τῆς Μόσχας προετοιμάζει ἐκδήλωση, ἡ ὁποία θὰ εἶναι ἐπίσης ἀφιερωμένη στὰ ἑκατὸ χρόνια ἀπὸ τὴν ἀποκατάσταση τοῦ θεσμοῦ τοῦ Πατριαρχείου καὶ στὰ ἑκατὸ χρόνια ἀπὸ τὴν ἐκλογὴ τοῦ

φωτογραφία τοῦ μνημείου, τὸ ὁποῖο ἔχει ἀνεγερθεῖ κοντὰ στὴ Μόσχα μὲ τὰ ὀνόματα τῶν Χριστιανῶν Μαρτύρων τῆς σοβιετικῆς εἰς βάρος τους θηριωδίας.

μάρτυρα Πατριάρχου Τύχωνα.
.             Κατὰ τὴν ἐκτίμηση τοῦ Ἀντρὲ Λαρανέ, δημοσιογράφου τῆς γαλλικῆς ἐφημερίδας «Λιμπερασιὸν» καὶ ἱδρυτοῦ τῆς ἱστοσελίδας Herodote.net, οἱδιωγμοὶ καὶ οἱ μαρτυρικοὶ θάνατοι χριστιανῶν ἐπὶ τῆς σοβιετικῆς ἐξουσίας ἦσαν οἱ πολυπληθέστεροι στὴν ἱστορία τῆς ἀνθρωπότητας.Ξεπερνοῦν κατὰ πολὺ αὐτοὺς ἐπὶ τῶν ρωμαίων αὐτοκρατόρων Νέρωνα, Δεκίου καὶ Διοκλητιανοῦ…
.             Ἡ Ἐκκλησία στὴ Ρωσία, ἀντίθετα πρὸς τὴν κυριαρχοῦσα προπαγάνδα, ἀπὸ τὸ 1905 εἶχε ἀρχίσει νὰ ἐπιδιώκει τὴν ἀπελευθέρωσή της ἀπὸ τὴν τσαρικὴ ἐξουσία καὶ νὰ ἑτοιμάζει τὴν ἀνασύσταση τοῦ Πατριαρχείου καὶ μία σειρὰ μεταρρυθμίσεων. Γιὰ νὰ τὶς περάσει, εἶχε ἀρχίσει νὰ προπαρασκευάζει Σύνοδο, ἀλλὰ ἡ αὐτοκρατορικὴ κυβέρνηση καθυστεροῦσε νὰ τὴν συγκαλέσει. Ὁ Α´ Παγκόσμιος Πόλεμος καὶ ἡ ἀπεριόριστη ἐπίδραση τοῦ Ρασπούτιν ἐπὶ τῆς αὐτοκρατορικῆς οἰκογένειας καὶ ἐπὶ τῆς κυβερνήσεώς της τόνιζαν τὴν ἐξάρτηση τῆς Ἐκκλησίας ἀπὸ τὴν Πολιτεία. Ἀπὸ αὐτὴ τὴν ἐξάρτηση ἤθελε νὰ ἀπαλλαγεῖ ἡ Ἐκκλησία καὶ νὰ ξαναβρεῖ τὴν ἐλευθερία της.

Χάρτης τῶν φυλακῶν στὴ Μόσχα καὶ στὰ περίχωρά της, ὅπου χριστιανοὶ φυλακίζονταν, ἀνακρίνονταν, βασανίζονταν καὶ ἐκτελοῦνταν

.             Ἡ Σύνοδος ἄρχισε τὶς ἐργασίες της στὰ μέσα τοῦ 1917. Στὶς 28 Ὀκτωβρίου 1917, ὅταν οἱ μπολσεβίκοι κτυποῦσαν τὸ Κρεμλίνο, ἡ Ρωσικὴ Σύνοδος ψήφισε ὁμοφώνως τὴν ἀνασύσταση τοῦ Πατριαρχείου καὶ στὴ συνέχεια ἐξέλεξε Πατριάρχη τὸν Τύχωνα. Πρὶν ἐνθρονισθεῖ ὁ Πατριάρχης, στὶς 21 Νοεμβρίου 1917, ἡ Σύνοδος ἀπηύθυνε μήνυμα πρὸς τὸν ρωσικὸ λαό. Μὲ αὐτὸ τὸν καλοῦσε «νὰ προσευχηθεῖ ἐν μετανοίᾳ γιὰ τὸ μέγα ἁμάρτημα ἐκείνων ἐκ τῶν τέκνων της, πού, ἔχοντας ἀπὸ ἄγνοια ὑποπέσει σὲ πλάνη ἔγιναν ἀδελφοκτόνοι καὶ ἀνίεροι καταστροφεῖς τῆς ἱερᾶς κληρονομιᾶς τοῦ ἔθνους….». Κάτι μᾶς θυμίζει αὐτὴ ἡ ἐγκύκλιος…
.             Ἀπὸ τὸν Δεκέμβριο τοῦ 1917, μὲ τὰ πρῶτα διατάγματα τῆς σοβιετικῆς κυβέρνησης, περιορίστηκαν ἡ ἐλευθερία, τὰ μέσα καὶ οἱ δραστηριότητες τῆς Ἐκκλησίας. Οἱ ὀρθόδοξοι πιστοὶ προσπάθησαν νὰ ὑπερασπιστοῦν τὰ ἱερὰ καὶ τὰ ὅσιά τους. Διοργάνωσαν πολυπληθεῖς εἰρηνικὲς πορεῖες, ποὺ ἡ ἀστυνομία καὶ ἡ ἐλεγχόμενη ἀπὸ τοὺς μπολσεβίκους πολιτοφυλακὴ (Τσεκὰ) διέλυσαν μὲ πυροβολισμοὺς καὶ ριπὲς πολυβόλων.
.             Ὁ Πατριάρχης Τύχων ἦταν μὲν ταπεινὸς καὶ μὲ ἀγάπη πολλὴ στὴν καρδιά του, ἀλλὰ γενναῖος καὶ θαρραλέος. Στὶς 19 Ἰανουαρίου 1918, μὲ μήνυμά του, κατήγγειλε ὅσους «σφαγιάζουν τὴν ἀλήθεια καὶ ἐπιδιώκουν νὰ καταστρέψουν τὸ ἔργο τοῦ Χριστοῦ….» Καὶ πρόσθεσε: «Ἡ ἐξουσία ἂν καὶ ὑποσχέθηκε νὰ ἀποκαταστήσει στὴ Ρωσία τὴν τάξη, μετέρχεται παντοῦ μίαν ἐπαίσχυντη αὐθαιρεσία καὶ βιαιότητα χωρὶς περιορισμοὺς ἐναντίον ὅλων καὶ εἰδικότερα πρὸς τὴν ἁγία Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία».
.             Στὶς 20 Ἰανουαρίου 1918 ἡ Ἐκκλησία τίθεται ἐκτὸς Νόμου καὶ δημεύονται ὅλα τὰ ἐκκλησιαστικὰ ἀγαθά της, ἀκόμα καὶ αὐτὰ ποὺ χρησιμοποιοῦντο στὴ Λατρεία. Δημεύθηκαν τὰ τυπογραφεῖα της, καὶ κατασχέθηκαν τὰ ἐκκλησιαστικὰ καὶ θεολογικὰ βιβλία. Οἱ περισσότεροι κληρικοὶ διώχθηκαν, οἱ ἐκκλησιές τους ἔκλεισαν, πολλοὶ φυλακίστηκαν, βασανίστηκαν, φονεύθηκαν.
.             Ὁ πρῶτος κληρικὸς στὴ σειρὰ τῶν χιλιάδων μαρτυρησάντων ποὺ δολοφονήθηκε ἦταν ὁ πρωτοπρεσβύτερος Ἰωάννης Κοσουρόφ. Βρισκόταν στὸ Τσαρκόγιε Σέλο, προάστιο τῆς Ἁγίας Πετρούπολης. Ἦταν ἕνας θαρραλέος κληρικός, ἀνοικτὸς πρὸς ὅλους. Στὶς 31 Ὀκτωβρίου 1917, ὅταν βρέθηκε μπροστὰ σὲ λεηλασίες καὶ δολοφονίες, δὲν δίστασε μὲ ὑψωμένα τὰ χέρια νὰ πλησιάσει τοὺς μπολσεβίκους καὶ νὰ τοὺς ζητήσει νὰ σταματήσουν τὴ σφαγή. Ἐκεῖνοι ἔπεσαν ἐπάνω του, ἄρχισαν νὰ τὸν κτυποῦν ἀλύπητα μὲ ρόπαλα καὶ μὲ τοὺς ὑποκοπάνους τῶν ὅπλων τους καὶ ἡμιθανῆ τὸν ἔσερναν ἐπὶ ὥρα πάνω στὶς γραμμὲς τοῦ τρένου ἕως ὅτου ἄφησε τὴν τελευταία του ἀναπνοή.

Χάρτης τῆς ΕΣΣΔ, μὲ τὰ στρατόπεδα ἐργασίας (γκουλάγκ), τὰ ὁποῖα ἐκτείνονταν ἀπὸ τὰ σύνορα μὲ τὴν Πολωνία ἕως τὴν Κολιμά, τὴ Σαχαλίνη καὶ τὶς Κουρίλες νήσους στὸν Εἰρηνικὸ ὠκεανό.

.             Ὁ πρῶτος μάρτυρας ἐπίσκοπος ἦταν ὁ Μητροπολίτης Κιέβου Βλαδίμηρος. Στὶς 25 Ἰανουαρίου 1918 τὸ ἀπόγευμα οἱ μπολσεβίκοι πῆγαν καὶ τὸν πῆραν ἀπὸ τὸ κτίριο τῆς Μητρόπολης. Στὸ δρόμο πρὸς τὴν ἐκτέλεση καὶ ἐν μέςῳ τῶν δολοφόνων του ἦταν ἤρεμος. Ὅταν κατάλαβε ὅτι ἦρθε ἡ ὥρα, ἄρχισε νὰ ψέλνει, ἐνῶ τὰ δάκρυα τρέχαν στὰ γένια του: «Προσκυνῶ τὰ πάθη σου Χριστέ. Δεῖξον μοι καὶ τὴν ἔνδοξόν σου Ἀνάστασιν». Οἱ πυροβολισμοὶ ἦσαν πολλοί. Τὸ σῶμα τοῦ Ἁγίου μάρτυρος Ἐπισκόπου ἔπεσε στὸ χῶμα. Γύρω του σχηματίσθηκε μία λίμνη αἵματος. Τὸ ξημέρωμα μοναχὲς ἀπὸ κοντινὸ μοναστήρι βρῆκαν τὸ λείψανό του, ἀπὸ τὸ ὁποῖο εἶχαν ἀφαιρεθεῖ ὁ σταυρὸς καὶ τὸ ἐγκόλπιο ποὺ φοροῦσε, καθὼς ἐπίσης τὸ ρολόι του καὶ τὰ παπούτσια του… Μάρτυρας ἦταν καὶ ὁ Πατριάρχης Τύχωνας. Σήκωσε ὅλο τὸ βάρος τοῦ πρώτου ἀμείλικτου διωγμοῦ κατὰ τῆς Ἐκκλησίας ἀπὸ τοὺς μπολσεβίκους καὶ ὑπέφερε πολύ: ταπεινώσεις, βασανιστήρια, φυλακίσεις, περιορισμοὺς κατ’ οἶκον, αὐστηρὴ ἐπιτήρηση, διωγμοὺς καὶ καθαίρεση ἀπὸ τοὺς ἐγκάθετους κληρικοὺς τοῦ ὁλοκληρωτικοῦ καθεστῶτος, ποὺ ἐπιχείρησαν νὰ ἁλώσουν τὴν Ἐκκλησία. Τὸ 1923 δολοφόνησαν τὸν ἰδιαίτερο γραμματέα του, τὸν Ἰανουάριο τοῦ 1925 εἰσήχθη στὸ νοσοκομεῖο καὶ στὶς 25 Μαρτίου τοῦ ἰδίου ἔτους ἐκοιμήθη. Λέγεται ὅτι δολοφονήθηκε μὲ δηλητήριο. Πρὶν ἀπὸ τὴν κοίμησή του εἶπε προφητικά: «Τώρα θὰ κοιμηθῶ βαθιὰ καὶ γιὰ πολὺ χρόνο… Ἡ νύχτα θὰ εἶναι μακρά, μακρά, ζοφερή, ζοφερή…». Στὴν κηδεία του συγκεντρώθηκαν πάνω ἀπὸ 300.000 πιστοί. Ἡ Ἐκκλησία τῆς Ρωσίας τὸν κατέταξε στοὺς ἁγίους μάρτυρές της καὶ τὸν ἑορτάζει στὶς 25 Μαρτίου καὶ στὶς 19 Ὀκτωβρίου, ἡμέρα τῆς ἀνακομιδῆς τοῦ λειψάνου του, ποὺ εἶναι ἄφθαρτο καὶ μπορεῖ κανεὶς νὰ διακρίνει τὰ χαρακτηριστικά τοῦ προσώπου του.
.             Ἡ νύχτα στὴ σοβιετικὴ Ρωσία ἦταν μακρὰ καὶ ζοφερή. Ὅμως πέρασε. Ὁ Ἕλληνας ποιητὴς καὶ στοχαστὴς Γιῶργος Σαραντάρης τόχε προβλέψει τὸ 1937, ὅταν ὁ Στάλιν ἦταν στὴ παντοδυναμία του. Ἐξέφρασε τὴν πίστη ὅτι ἡ Ρωσία «ὕστερα ἀπὸ τὸ σφάλμα ποὺ διέπραξε νὰ ὑποταχτεῖ στὴν ὑλιστικὴ θεωρία τοῦ μαρξισμοῦ καὶ τὴν πρόσκαιρη πείρα τοῦ ἰδιότυπου σοσιαλιστικοῦ συστήματος, ποὺ σήμερα τῆς δίνει τὴν κατεύθυνση, θὰ γίνει ξανὰ χώρα χριστιανὴ – ὀρθόδοξη, ἀλλὰ προικισμένη μὲ μία δύναμη καὶ μία ἐπιβολὴ πάνω στὸν πολιτισμένο κόσμο, ποὺ ἀναμφισβήτητα τῆς ἔλειπαν στὸ παρελθόν.-

Σημ. Τὸ ὑλικὸ ποὺ χρησιμοποιήθηκε εἶναι ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ Nikita Struve «Οἱ χριστιανοὶ εἰς τὴν Σοβιετικὴν Ἕνωσιν», σὲ μετάφραση τοῦ Ἀρχιμ. Χριστοδούλου Παρασκευαΐδη, μετέπειτα Ἀρχιεπισκόπου Ἀθηνῶν καὶ πάσης Ἑλλάδος (Ἔκδ. «Ἡ Χρυσοπηγή», Ἀθῆναι, 1968). Ἐπίσης ἀπὸ τὸ βιβλίο “Les mouveaux martyrs Russes”, Ed. Resiac, Montsurs, 1976 καὶ ἀπὸ τὴν «Le monde Diplomatique», Octobre 1917, Dossier 1917.  

Πίνακας

Στοιχεῖα ποὺ ἀφοροῦν τοὺς διωγμοὺς τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας στὴ Ρωσία

1914     1962 1973

Ἐπίσκοποι ἐν ἐνεργείᾳ                             163           60             64

Ἐφημέριοι Κληρικοὶ                           51.105     14.000         ;

Ἐνορίες                                               54.174     20.000     11.500

Μοναστήρια καὶ Ἡσυχαστήρια             1.025             67           12

Μοναχοὶ καὶ μοναχὲς                           94.629         ;               ;

Ἐκκλ. Ἀκαδημίες                                         4               2             2

Θεολογικὰ σεμινάρια                                  57               4             3

Προθεολογικὰ σχολεῖα                               185       Ἀπαγορευμένα

Ἐνοριακὰ κατηχητικὰ σχολεῖα             37.528         Ἀπαγορευμένα

Νοσοκομεῖα                                               291         Ἀπαγορευμένα

Γηροκομεῖα καὶ ἄσυλα                             1.113         Ἀπαγορευμένα

Ἐνοριακὲς βιβλιοθῆκες              34.497         Ἀπαγορευμένες

ΠΗΓΗ:   ΚΛΙΚ