Ο ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ ΚΑΙ Η ΣΗΜΕΡΙΝΗ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ (Γ. Ν. Παπαθανασόπουλος)

Ὁ Ἰωάννης Καποδίστριας
καὶ ἡ σημερινὴ πραγματικότητα.

(Ὁμιλία εἰς τὸ Πνευματικὸ Κέντρο τῆς Ἱ. Μητροπόλεως Κερκύρας,
τὴν 26η Σεπτεμβρίου 2017.) 

Τοῦ Γιώργου Ν. Παπαθανασόπουλου

.             Θερμὲς εὐχαριστίες ὀφείλω εἰς τὸν Σεβασμιώτατον Μητροπολίτη Κερκύρας κ. Νεκτάριο γιὰ τὴν τιμητικὴ δι’ ἐμὲ πρόσκληση, νὰ σᾶς ὁμιλήσω γιὰ τὸν ἀγαπημένο μας ἀείμνηστο Κυβερνήτη τῆς Ἑλλάδος Ἰωάννη Καποδίστρια.
.             Ὁμολογῶ ὅτι αἰσθάνομαι δέος ἐνώπιόν σας. Ἕνας μὴ εἰδικὸς καὶ μὴ Κερκυραῖος νὰ ὁμιλεῖ σὲ ἀκροατήριο ποὺ γνωρίζει ἄριστα τὴ ζωή, τὸ ἔργο καὶ τὸν χαρακτήρα τοῦ Κυβερνήτη καὶ στὸ νησὶ – ἰδιαίτερη πατρίδα του, τὸ ὁποῖο ὑπεραγαποῦσε καὶ τὸ ὁποῖο τὸν τιμᾶ ἰδιαίτερα, ἔχοντας στήσει τὸν ἀνδριάντα του, ἔχοντας δημιουργήσει στὴ μνήμη του μουσεῖο καὶ κέντρο μελετῶν, ποὺ φέρουν τὸ ὄνομά του καὶ μὲ μία ἀπὸ τὶς φιλαρμονικὲς νὰ φέρει τὸ ὄνομά του. Σημαντικὸ ἐπίσης εἶναι ὅτι ὁ κάθε ἐπιβάτης ποὺ φτάνει στὸ ὄμορφο καὶ ἀρχοντικὸ νησί σας μὲ τὸ ἀεροπλάνο, τὸ ὄνομα ποὺ πρωτοσυναντᾶ εἶναι τοῦ Κυβερνήτη.
.             Δὲν ξεχνῶ ἀκόμη τὴν ἀξιόλογη ἐθνικὴ προσφορὰ τῆς Ἑταιρείας Κερκυραϊκῶν Σπουδῶν, ὡς πρὸς τὸ Ἀρχεῖο τοῦ Ἰωάν. Καποδίστρια, καθὼς καὶ τὴν περιφερειακὴ ὑπηρεσία Κερκύρας τῶν Γενικῶν Ἀρχείων τοῦ Κράτους καί, βεβαίως τὴν Ἱερὰ Μητρόπολη Κερκύρας, ἡ ὁποία διαφυλάσσει τὸ Ἀρχεῖο τοῦ εὐπατρίδη Κερκυραίου Ἀνδρέα Μουστοξύδη.
.             Ὅμως ὁμολογῶ ὅτι εὐχαρίστως δέχθηκα τὴν πρόταση τοῦ Σεβασμιωτάτου νὰ σᾶς ὁμιλήσω. Αἰτία; Ὅτι ἀγαπῶ καὶ τιμῶ τὸν Ἰωάννη Καποδίστρια καὶ ἔχω ἀφιερώσει μέρος τῆς ζωῆς μου στὴ μελέτη του. Ἐπίσης στὴν ἐφημερίδα, ποὺ ἐργαζόμουν γιὰ 25 χρόνια, πολλὲς φορὲς εἶχα γράψει ἀνεπτυγμένα ἄρθρα γιὰ τὸν μεγάλο ἄνδρα, τιμώντας τὴ μνήμη καὶ τὴν προσφορά του στὸ Ἔθνος.

ΕΚΛΟΓΗ ΚΑΙ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ

.             Κλήθηκα λοιπὸν σήμερα νὰ σᾶς ὁμιλήσω μὲ τὴν εὐκαιρία τῶν 190 χρόνων ἀπὸ τὴν ὁμόφωνη ἀπόφαση τῶν μελῶν της στὴν Τροιζήνα διεξαχθείσης Γ´ Ἐθνοσυνέλευσης, νὰ ἐκλέξει τὸν Ἰωάννη Καποδίστρια ὡς Α´ Κυβερνήτη τῆς ἐλεύθερης Ἑλλάδος. Χρονιὰ ἐξαιρετικὰ δύσκολη τὸ 1827, ὅπως καὶ οἱ ἑπόμενες, ἕως τὸ 1831 καὶ τὴ δολοφονία τοῦ Κυβερνήτη, σὰν αὔριο, 27 Σεπτεμβρίου.
.             Ὁμόφωνη ἦταν ἡ ἀπόφαση τῆς Ἐθνοσυνέλευσης. Οἱ Ὑδραῖοι, οἱ Μανιάτες καὶ οἱ ἄλλοι πρόκριτοι, ποὺ ταίριαζαν στὶς ἰδέες μὲ αὐτούς, μαζὶ μὲ τοὺς Ἄγγλους καὶ τοὺς Γάλλους, ποὺ δὲν ἤθελαν τὸν Καποδίστρια λόγῳ τῆς γεωστρατηγικῆς ποὺ ἐφάρμοζαν, καθόλου δὲν τὸν ἤθελαν, ἀλλὰ στὸ τέλος τὸν δέχθηκαν. Γιατί;
.             Πρῶτον γιατί δὲν ὑπῆρχε ἄλλος καλύτερός του. Ὁ Καποδίστριας ἦταν καταξιωμένος στὶς κυβερνήσεις ὅλης τῆς Εὐρώπης, ὡς μία προσωπικότητα μεγάλου κύρους. Συνδύαζε τὶς διπλωματικὲς καὶ πολιτικὲς ἱκανότητες μὲ τὰ ἀγαθὰ χαρακτηριστικά τοῦ χαρακτήρα του, τὴν εὐθύτητα, τὴν ἐντιμότητα, τὴν εὐφυΐα, τὴν εὐστροφία, τὴν ἐργατικότητα, τὴν ὀργανωτικότητα, καὶ τὴν ἀποτελεσματικότητα στὰ ὅσα ἀναλάμβανε. Δεύτερον γιατί πίστευαν ὅτι μὲ τὸν τρόπο τους θὰ τὸν ἔκαναν τοῦ χεριοῦ τους. Ἀπατήθηκαν καὶ τὸν σκότωσαν. «Ἐμεῖς τὸν φέραμε καὶ ἐμεῖς τὸν σκοτώσαμε», φέρεται νὰ εἶπε κάποιος ἀπὸ αὐτούς…
.             Ἐπανέρχομαι στὶς δυσκολίες μέσα στὶς ὁποῖες ἐκλήθη νὰ κυβερνήσει ὁ Καποδίστριας. Ἐπιγραμματικά σᾶς θυμίζω ὅτι ἐξελέγη στὴν Τροιζήνα στὶς 3 Ἀπριλίου 1827, ὅταν στὴν Πελοπόννησο ὁ Ἰμπραὴμ ἀπειλοῦσε νὰ καταπνίξει τὴν Ἐπανάσταση. Στὶς 24 Ἀπριλίου 1827 σκοτώθηκε ὁ Καραϊσκάκης στὴ μάχη τοῦ Φαλήρου καὶ οἱ Ἕλληνες ἡττήθηκαν στὴ μάχη τοῦ Ἀνάλατου (σημερινὸς Νέος Κόσμος στὴν Ἀθήνα). Στὶς 20 Ὀκτωβρίου τοῦ 1827 πλοῖα τῶν στόλων Γαλλίας, Ρωσίας καὶ Ἀγγλίας βυθίζουν στὸ Ναυαρίνο τὸν τουρκοαιγυπτιακὸ στόλο. Ἔτσι τερματίσθηκε ἡ κυριαρχία τοῦ Ἰμπραὴμ στὴν Πελοπόννησο.
.             Τὸ 1828 οἱ μάχες συνεχίζονται, ἐνῶ εἶχε ἀναλάβει ἀπὸ τὸν Ἰανουάριο ὁ Καποδίστριας Κυβερνήτης τῆς Ἑλλάδος. Τὸ γαλλικὸ ἐκστρατευτικὸ σῶμα ὑπὸ τὸν Μαιζώνα ἀπελευθέρωσε τὴν Πάτρα ἀπὸ τοὺς Ὀθωμανούς. Στὶς 5 Νοεμβρίου οἱ Ὀθωμανοὶ παρέδωσαν στοὺς Ἕλληνες τὴ Λειβαδιὰ καὶ στὶς 16 τοῦ ἰδίου μηνὸς ὑπεγράφη τὸ πρῶτο πρωτόκολλο τοῦ Λονδίνου, μὲ τὸ ὁποῖο δόθηκε αὐτονομία στὴν Ἑλλάδα, ὑπὸ τὴν κηδεμονία τῆς Πύλης.
.             Τὸ 1829 καὶ στὶς 12 Σεπτεμβρίου δόθηκε ἡ τελευταία μάχη τοῦ Ἀγώνα στὴν Πέτρα, ποὺ ἦταν νικηφόρα γιά μᾶς.
.             Στὶς 3 Φεβρουαρίου 1830 ὑπογράφτηκε στὸ Λονδίνο τὸ Πρωτόκολλο περὶ ἀνεξαρτησίας τῆς Ἑλλάδος, μὲ περιορισμένα σύνορα καὶ περιορισμένη κυριαρχία. Τὸ συγκεκριμένο Πρωτόκολλο πάντως ἀποτελεῖ ἱστορικὸ σταθμὸ στὴ ζωὴ τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους. Μὲ αὐτὸ τερματίζεται τυπικῶς καὶ οὐσιαστικῶς ἡ πολυαίμακτος Ἐπανάστασις τοῦ 1821 καὶ ἀμείβονται ἀγῶνες καὶ οἱ θυσίες τῶν Ἑλλήνων.

.             Ὁ Κυβερνήτης ἐν μέσῳ ὅλων αὐτῶν τῶν λίαν ἀντιξόων συνθηκῶν, καὶ εὑρισκόμενος γεωστρατηγικὰ σὲ μειονεκτικὴ θέση ἔναντι τῶν συμμάχων, διεξήγαγε σκληρὸ διπλωματικὸ ἀγώνα γιὰ νὰ βελτιώσει τὰ δυσμενῆ γιὰ τὴν Ἑλλάδα σημεῖα τοῦ Πρωτοκόλλου. Μὲ αὐτὸν τὸν ἀγώνα του καὶ μὲ τὶς «Ὁδηγίες πρὸς τοὺς ἐν Κωνσταντινουπόλει Πρέσβεις τῶν Αὐλῶν τῆς Γαλλίας, τῆς Μεγάλης Βρετανίας καὶ τῆς Ρωσίας καὶ πρὸς τοὺς ἐν Ἑλλάδι Ἀντιπρέσβεις Αὐτῶν» πέτυχε νὰ ἀναγνωρισθεῖ ἡ ἄποψή του, ὅτι ἡ συνοριακὴ γραμμὴ τοῦ Πρωτοκόλλου τῆς 3ης Φεβρουαρίου 1830 «παρουσιάζει σπουδαῖα ἐλαττώματα κατὰ τὸ δυτικὸν αὐτῆς μέρος (Σημ. Δὲν εἶχαν συμπεριληφθεῖ στὸ νεοπαγὲς Ἑλληνικὸ Κράτος ἡ Αἰτωλία καὶ ἡ Ἀκαρνανία) καὶ δὲν ἤθελε παρέχει τὰ μέσα πλήρους ἐμπεδώσεως ἀμοιβαίας ἀσφαλείας τῆς Ὀθωμανικῆς Αὐτοκρατορίας καὶ τῆς Ἑλλάδος». Ἔτσι πέτυχε ὁ Καποδίστριας νὰ ἐπεκταθοῦν τὰ σύνορα βορειοτέρα, στὴ γραμμὴ Βόλου – Ἄρτης.
.             Σὲ δώδεκα ἡμέρες ἀπὸ τὴν μεγάλης ἐθνικῆς σημασίας διπλωματικὴ ἐπιτυχία τοῦ Καποδίστρια καὶ συγκεκριμένα στὶς 27 Σεπτεμβρίου/ 9 Ὀκτωβρίου 1831 τὸν δολοφόνησαν. Ἦταν ἡ ἀποθέωση τῆς ἀγνωμοσύνης καὶ τοῦ γεωστρατηγικοῦ καὶ ὠφελιμιστικοῦ ἀμοραλισμοῦ Ἑλλήνων καὶ ξένων…
.             Ὁ Κυβερνήτης ὑπηρέτησε τὴν Πατρίδα καὶ μετὰ θάνατον. Μὲ βάση τὰ ἐπιχειρήματά του οἱ πρέσβεις τῶν Τριῶν Δυνάμεων ὑπέγραψαν στὴν Κωνσταντινούπολη τὴ Συνθήκη τῆς 27 Ἰουνίου/6 Ἰουλίου 1832, μὲ τὴν ὁποία καὶ μὲ τὸ νέο Πρωτόκολλο τοῦ Λονδίνου (18/30 Αὐγούστου 1832) κατοχυρώνονταν τὰ νέα σύνορα, ἀνεξαρτητοποιεῖτο πλήρως ἡ Ἑλλάδα ἀπὸ τὴν Ὀθωμανικὴ Αὐτοκρατορία καὶ ἐξασφάλιζε τὸν πρῶτο ἀπαραίτητο ἐλάχιστο γεωπολιτικὸ χῶρο γιὰ τὴν ὕπαρξή της.
.             Ἀνέφερα τὶς δυσκολίες ποὺ εἶχε ἡ Ἑλλάδα ἀπὸ τὸ 1828, ποὺ ἦρθε στὴν Ἑλλάδα ὁ Καποδίστριας, ὡς πρὸς τὴν ἀνεξαρτησία Της καὶ τὴν θέση Της στὸ διεθνὲς στερέωμα. Ὑπῆρξαν ὅμως καί, εὐθὺς ὡς ἀνέλαβε ὁ Κυβερνήτης, τεράστια ἐσωτερικὰ προβλήματα καὶ ἐμπόδια στὸ ἔργο του.
.             Ὑπῆρχαν οἱ ἀντικειμενικὲς δυσχέρειες μετὰ ἀπὸ 400 χρόνια σκλαβιᾶς: Οἰκονομικὸ χάος, ἔλλειψη ἐθνικοῦ νομίσματος, ἀνύπαρκτες δημόσιες ὑπηρεσίες, κράτος χωρὶς ὀργανωμένο στρατό, χωρὶς ἐκπαίδευση, χωρὶς ἐκκκλησιαστικὴ ὀργάνωση καὶ μορφωμένο κλῆρο.
.             Στὶς δυσκολίες αὐτὲς προσετέθησαν οἱ συμφεροντολογικὲς ἀτομοκεντρικὲς ἢ τοποκεντρικὲς οἰκονομικὲς καὶ ἄλλες ἀπαιτήσεις, κυρίως ἀπὸ τοὺς προεστοὺς τῆς Ὕδρας καὶ τῆς Μάνης, καὶ οἱ ὑπὲρ αὐτῶν ἐπεμβάσεις Ἀγγλίας καὶ Γαλλίας, μὲ τρόπο ὠμὸ καὶ βίαιο.
.             Γιὰ τὰ ὅσα σὲ βάρος τοῦ Καποδίστρια τεκταίνονταν, ἀπὸ Ἕλληνες καὶ ξένους, σᾶς ἀναφέρω σύντομα σημεῖα ἀπὸ τέσσερις ἐπιστολές του: Ἡ πρώτη εἶναι πρὸς τὸν πρίγκιπα Α. Σοῦτσο, πρέσβη τῆς Ἑλλάδος στὸ Παρίσι, ἡ δεύτερη πρὸς τὸν Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη, πατέρα καὶ ἀδελφὸ τῶν δολοφόνων του, ἡ τρίτη πρὸς τὸν Οὐγγροβλαχίας Ἰγνάτιο καὶ ἡ τέταρτη πρὸς τὸν Ἀδ. Κοραῆ.

Πρὸς τὸν Σοῦτσο γράφει ὁ Ἰωάν. Καποδίστριας στὶς 14 Σεπτεμβρίου (Σημ. 26 μὲ τὸ νέο νέο) του 1831, δηλαδὴ δέκα τρεῖς ἡμέρες πρὸ τῆς δολοφονίας τοῦ (Σήμ. Συνέβη στὶς 27/9/1831 καὶ 9/10/1931 ἀντίστοιχα). Ἀφοῦ διεκτραγωδεῖ ὅτι οἱ «ἐπαναστάτες» Ὑδραῖοι καὶ Μανιάτες, συνεπικουρούμενοι ἀπὸ τοὺς Γάλλους, κατέλαβαν τὴν Καλαμάτα, ἡ ὁποία «διηρπάγη, ἠρημώθη καὶ κατεφορολογήθη παρὰ τῶν συνταγματικῶν ἡρώων» καὶ ἔκαψαν τρία πλοῖα τῆς Κυβέρνησης καὶ ἕνα τὸ ἔριξαν ἔξω καὶ τὸ κατέστρεψαν, καταλήγει στὸ συμπέρασμα, ὅτι οἱ ἀποκαλούμενες συνταγματικὲς ἐπιτροπὲς τῆς Μάνης καὶ τῆς Ὕδρας ἤσαν «ἀθροίσματα ληστῶν, ὧν τὰ κινήματα τείνουσιν εἰς γύμνωσιν καὶ εἰς ἀναρχίαν». (Σήμ. Ἡ Ἐπιστολὴ βρίσκεται στὸν Δ΄ Τόμο τῶν Ἐπιστολῶν του καὶ στὶς σέλ. 294-301)
.             Ὁ Πετρόμπεης Μαυρομιχάλης, τὸν Ὀκτώβριο τοῦ 1828, δέκα περίπου μῆνες ἀφοῦ εἶχε ἀναλάβει ὁ Καποδίστριας τὴν Κυβέρνηση τῆς Ἑλλάδος καὶ μὲ ὅσα κατέτρυχαν τότε τὴν Ἑλλάδα, τοῦ ζήτησε, μὲ ἐπιστολή του, νὰ τοῦ δώσει χρήματα καὶ νὰ τοῦ κάμει κάποια ρουσφέτια. Ὁ Καποδίστριας δείχνει ἐνδιαφέρον γιὰ τὴν ὑγεία του, τοῦ γράφει ὅτι τὰ δικά του χρήματα, ὅσα, μὲ τὴν ἐργασία του καὶ τὶς οἰκονομίες του, εἶχε φέρει ἀπέξω, εἶχαν τελειώσει, ὅτι ἡ ὅποια βοήθεια ἔρθει ἀπὸ τὸ ἐξωτερικὸ θὰ ἔχει ὁρισμένη χρήση καὶ δὲν εἶναι στὸ χέρι του νὰ τὴ μεταχειριστεῖ «εἰς ἐπάρκειαν αἰτήσεων μερικῶν» καὶ ἐπιλέγει: «Σᾶς γράφω δὲ εἰς καιρὸν τοῦ ὁποίου πᾶσα στιγμὴ ἀκριβομετρεῖται, ὄχι διὰ τὰς ἐμὰς ὑποθέσεις, ἀλλὰ διὰ τὰς τοῦ ἔθνους, οὔσας καὶ ὑμετέρας. Καὶ ἂν ἕκαστος ἐξ ὑμῶν (λέγω δὲ τῶν πολιτικῶς πρωτίστων ἐν τῇ Ἑλλάδι) ἤθελεν ὀλίγον νὰ μὲ βοηθήσει εἰλικρινῶς καὶ ὑπολησμονῶν πρὸς καιρὸν τὰ ἴδιά του συμφέροντα, τὸ ἔργον μου ἐγίνετο καὶ εἰς ἐμὲ εὐκολώτερον καὶ εἰς τὴν Πατρίδα καρποφορώτερον. Ἀλλ’ ὅπως ἂν ἔχη, ἐγὼ οὔτε ἀπελπίζομαι, οὔτε, Θεοῦ βοηθοῦντος, οὐδέποτε ἐκτραπήσομαι τῆς εὐθείας ὁδοῦ, ἣν τὸ καθῆκον εἰς ἐμὲ χαράττει, τὰ δὲ λοιπὰ ἡ Πρόνοια τελέσει». (Σημ. Ἡ Ἐπιστολὴ εἶναι στὸν Δ´ Τόμο τῶν Ἐπιστολῶν, σελ. 271-273). Πρόκειται γιὰ ἐπιστολὴ – ντοκουμέντο. Ἀποκαλύπτει ὅτι ὁ Μαυρομιχάλης καὶ ἄλλοι τὰ πρῶτα φέροντες ἀπαιτοῦσαν ἀπὸ τὸ πάμπτωχο κράτος ἡγεμονικὰ ποσὰ γιὰ τοὺς ἴδιους καὶ τοὺς δικούς τους ἀνθρώπους, σὲ βάρος ὅλων τῶν ὑπολοίπων.
.             Γιὰ τὸ θέμα τῶν ἐπιδιώξεων τῶν προεστῶν λίγο νωρίτερα, στὶς 10 Ἰουνίου 1828, ὁ Κυβερνήτης εἶχε γράψει στὸν Μητροπολίτη Οὐγγροβλαχίας Ἰγνάτιο, ὁ ὁποῖος ἀπεβίωσε λίγες ἡμέρες μετά, στὶς 31 Αὐγούστου 1828, μεταξὺ τῶν ἄλλων:
.             «… Μόνον ὀλίγοι τινὲς ἀπατῶνται, νομίζοντες, ὅτι τὰ χρήματα ταῦτα (βοηθήματα Ρωσίας καὶ Γαλλίας) εἶναι δὶ’ αὐτοὺς καὶ μέλλωσι νὰ πάθωσι ὅ, τι καὶ αἱ λίραι τοῦ δανείου. Ὅτι μὲν κλέπτουσι παντοῦ, ὅπου διοίκησις ὑπάρχει, εἶναι ἀναμφίβολον. Ἀλλὰ δὲν εὑρίσκεται τόπος εἰς ἐμὲ γνωστός, ὅπου πλησίον τῶν κλεπτῶν νὰ ὑφίστανται χιλιάδες καὶ χιλιάδες οἰκογενειῶν ἀγαίων, ἀνεστίων καὶ καταπείνων, καθὼς ἐν Ἑλλάδι. Στοχασθῆτε, δεσπότη μου, ὅτι αἱ ἄθλιαι αὐταὶ οἰκογένειαι πάσχουσιν ἐξ αἰτίας τῶν κλεπτιστάτων ἀρχόντων, ὑπουργῶν τε καὶ καπιτάνων, καὶ ἐνθαρρύνατέ με, ἂν δύνασθε, νὰ εἶμαι συγκαταβατικὸς πρὸς μίαν δράκα ἀνθρωπαρίων μεταλλοθέων, ἐπ’ οὐδενὶ τῶν ὁποίων ὅμως οὐδὲ κατέστησα τὴν βαρείαν χείρα τῆς δικαιοσύνης, οὐδὲ καταστήσω, ἀρκούμενος νὰ τοὺς γνωρίσω καλῶς καὶ νὰ τοὺς παραδώσω ποτὲ εἰ χρεία εἰς τὰς ἀρᾶς τοῦ λαοῦ».
.             Κατ’ ἐμὲ ὁ λόγος τοῦ Καποδίστρια γιὰ τὴ διαχείριση τοῦ δημοσίου χρήματος ἦταν ὄχι μόνο ἕνας ἔντιμος πολιτικὸς λόγος, ἀλλὰ καὶ βαθιὰ πνευματικός. Ὄχι μόνο γιὰ τὴν ἐπίκληση τοῦ Θεοῦ καὶ τῆς Πρόνοιάς Του, ἀλλὰ καὶ γιατί ἦταν σὰ νὰ ἀντέγραψε τὴν ἔκκληση τοῦ Ἀποστόλου Παύλου πρὸς τοὺς Φιλιππησίους (β΄ 4): «Μὴ τὰ ἑαυτῶν ἕκαστος σκοπεῖτε, ἀλλὰ καὶ τὰ ἑτέρων ἕκαστος». Ἐλάχιστοι πολιτικοὶ ἀκολούθησαν τὸ παράδειγμά του στὰ 190 χρόνια ἐλεύθερου ἐθνικοῦ βίου.
.             Ὁ Κοραής, ζώντας στὸ Παρίσι, δὲν εἶχε αἴσθηση τῆς πραγματικῆς κατάστασης στὴν Ἑλλάδα. Αὐτὸς ἦταν ὁ λόγος ποὺ ἐπηρεαζόταν ἀπὸ τὶς συκοφαντίες σὲ βάρος τοῦ Καποδίστρια, ὅτι λ.χ. ἦταν Ρωσόφιλος καὶ ἑπομένως κατὰ τῆς Γαλλίας καὶ ὑπὲρ μίας αὐταρχικῆς ἐξουσίας. Ἐπίσης ὁ Κοραής, ὡς ὑπερβολικὰ θεωρητικός, νόμισε ὅτι ἡ ἐκπαίδευση εἶναι κάτι πού, περίπου, μὲ μία ἐντολὴ ἀναπτύσσεται. Στὴν ἐπιστολή του πρὸς τὸν Ἰωάν. Καποδίστρια ἔδειξε νὰ ἀδημονεῖ γιὰ τὴν ἄμεση γενίκευση καὶ ἀνάπτυξη τῆς ἐκπαίδευσης καὶ ἐξέφρασε τὸ παράπονο ὅτι δὲν εἶχε λάβει τὰ χρήματα γιὰ τὰ βιβλία του, ποὺ εἶχε στείλει στὸν Κυβερνήτη, πρὸς διδασκαλία τῆς νεολαίας.
.             Ὁ Καποδίστριας ἀπάντησε στὸν Κοραή, μὲ σεβασμὸ καὶ ἀγάπη. Παρεῖδε τὶς αἰχμὲς καὶ μὲ νηφαλιότητα τοῦ ἐξήγησε τὴν κατάσταση στὴν ἐκπαίδευση καὶ τὸν ἐνημέρωσε γιὰ τὰ βιβλία του, ποὺ εἶχε παραλάβει.
.             Παρένθεσις: Ὁ Καποδίστριας εἶχε τὴν καλὴ συνήθεια νὰ ἀπαντᾶ σὲ ὅλες τὶς ἐπιστολὲς ποὺ ἐλάμβανε καὶ νὰ γράφει καὶ ἐκεῖνος γιὰ τὰ διάφορα θέματα ἐπιστολές. Ἔτσι ὑπάρχει ἕνα ἀρχεῖο σημαντικό, σὲ σημαντικὸ βαθμὸ ψηφιοποιημένο, ποὺ βρίσκεται σὲ διάφορες βιβλιοθῆκες τῆς Ἑλλάδας καὶ τοῦ ἐξωτερικοῦ. Παρόμοια συνήθεια εἶχε καὶ ὁ μακαριστὸς Ἀρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος. Ξενυχτοῦσε διαβάζοντας ὅλα τὰ ἔγγραφα καὶ ὅλες τὶς ἐπιστολὲς καὶ ἀπαντοῦσε σὲ ὅλες. Ὅταν ἦταν Δημητριάδος ἰδιοχείρως στὶς περισσότερες καί, ὡς Ἀρχιεπίσκοπος, σὲ πολλές.
.             Ὁ Καποδίστριας γράφει στὸν Κοραὴ στὶς 4 Ὀκτωβρίου 1829 ὅτι ἔλαβε τὰ βιβλία του καὶ ὅτι ἐξ ἰδίων του χρημάτων ἀπέστειλε γι᾽ αὐτὰ 2.000 γαλλικὰ φράγκα «ὄχι ἀντὶ ἀποσταλέντων βιβλίων, ἀλλ’ ὡς πολλοστημόριον ἀποδομα τῶν εἰς ὑμᾶς ὀφλημάτων τοῦ γένους», ὅπως τοῦ γράφει. Καὶ πάρα κάτω γιὰ τὴν ἐκπαίδευση τοῦ ἐξηγεῖ: «Ἡ δημοσία ἐκπαίδευσις δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ κατασκευασθῆ ὅσον ταχέως καὶ αἱ χρεῖαι ἀπαιτοῦσι καὶ ἡμεῖς τὸ ἐπιθυμοῦμε. Διὰ τὰ σχολεῖα χρειάζονται οἰκήματα, ἐγὼ δὲ φθάσας ἐνταῦθα εὕρηκα μόνον καλύβας ὅπου ἐσκεπάζοντο πλῆθος οἰκογενειῶν πειναλέων…». Τοῦ ἐξηγεῖ πάντως ὅτι στὸ λίγο διάστημα ποὺ βρίσκεται στὴν ἐξουσία ἵδρυσε ὀρφανοτροφεῖο στὴν Αἴγινα, ὅπου 500 παιδιὰ ζοῦν μὲ τὴ φροντίδα τῆς κυβέρνησης καὶ μαθαίνουν γράμματα. Ἐπίσης τὸν ἐνημερώνει ὅτι ἔχουν συσταθεῖ πολλὰ ἀλληλοδιδακτικὰ σχολεῖα, στὰ ὁποῖα φοιτοῦν περὶ τὰ 6.000 πτωχὰ παιδιά, τὰ ὁποία «ἀναγινώσκουσι, γράφουσι καὶ ἀριθμούσι». Καὶ ἐπιλέγει ὁ Καποδίστριας στὸν αἰθεροβάμονα Κοραή: «Θέλω οἰκοδομήση καὶ ἄλλα τυπικὰ σχολεῖα, ὅταν λάβω τοὺς τρόπους καὶ νῦν καταγίνομαι εἰς τὴν συλλογὴν τῶν περὶ τούτων ἀναγκαίων χρημάτων. Ταῦτα σᾶς διαριθμῶ πρὸς ἀπόδειξιν ὅτι γίνεται μέν τι καλόν, ὄχι ὅμως ὅσον θέλω καὶ θέλετε…». Γνωρίζετε ὅτι ὁ Κοραὴς ἐζήλωσε τὴν δόξα τοῦ Ροβεσπιέρου καὶ ζήτησε, μὲ φανατισμὸ ἐπαναστατικό, τὴν κεφαλὴ τοῦ Καποδίστρια…

ΘΑΡΡΑΛΕΟΣ ΜΠΡΟΣ ΣΕ ΚΙΝΔΥΝΟΥΣ ΚΑΙ ΣΕ ΑΠΕΙΛΕΣ

.             Μακρυλόγησα γιὰ τὴν κατάσταση ποὺ βρῆκε στὴν μετεπαναστατικὴ Ἑλλάδα ὁ Καποδίστριας. Ὅμως τὸ θεώρησα ἀναγκαῖο νὰ σᾶς τὴν ὑπενθυμίσω καὶ νὰ σᾶς προσθέσω ὅτι τὴν ἤξερε, ὅπως ἤξερε καὶ τοὺς κινδύνους γιὰ τὴ ζωή του, ποὺ θὰ ἀντιμετώπιζε. Ὅμως δὲν ἔμεινε στὴν ἀσφάλεια τῆς Γενεύης καὶ γενικότερα τῆς Ἑλβετίας, στὴν ὁποία οἱ πολίτες τὸν θεωροῦσαν εὐεργέτη τους. Εἶναι γνωστὸ ὅτι μὲ τὶς ἐνέργειές του τοὺς ἐξασφάλισε τὴν ἀνεξαρτησία ἀπὸ τὴ Γαλλία, τὴν ἐδαφικὴ κυριαρχία, τὸ ὁμοσπονδιακὸ καθεστὼς τῶν καντονίων, τὴ δημοκρατία καὶ τὴν οὐδετερότητα, στοιχεῖα ποὺ ἰσχύουν ἕως σήμερα.
.             Οὔτε δέχθηκε τὴν σημαντικὴ διὰ βίου οἰκονομικὴ στήριξη τοῦ Τσάρου. Ἦρθε στὴν Ἑλλάδα ἀποφασισμένος νὰ προσφέρει στὴν Πατρίδα τοῦ τὰ πάντα, ἀκόμη καὶ τὴ ζωή του, γιὰ νὰ τὴν κάνει μία σύγχρονη, ἐλεύθερη καὶ εὐημεροῦσα εὐρωπαϊκὴ χώρα. Ὁ Καποδίστριας ἦταν προορισμένος ἐκ κοιλίας μητρὸς νὰ προσφέρει στὴν Ἑλλάδα τὰ προσόντα του, τὶς ἱκανότητες τοῦ ὅλο τὸν ἑαυτό του καὶ νὰ θυσιαστεῖ γι’ Αὐτήν. Ἤθελε μίαν Ἑλλάδα μὲ τὴν ἰδιοπροσωπία της, μέλος μίας ἑνωμένης, εἰρηνικῆς καὶ εὐημεροῦσας Εὐρώπης. Ἦταν ἐκ τῶν πρώτων, ἂν ὄχι ὁ πρῶτος, ποὺ συνέλαβε τὴν ἰδέα τῆς Ἑνωμένης Εὐρώπης. (Βλ. σχ. Μνημόνιο τοῦ Ἰωάν. Καποδίστρια πρὸς τὸν Τσάρο Ἀλέξανδρο Α´, γραφὲν στὶς 24 Ἰουνίου 1818. Περιέχεται στὸ βιβλίο Jean Capodistria: Visionnaire et precurseur d’ une Europe unie, Textes presentes par Helene E. Koukou, Librairie Kauffmann, Athenes, 2003, p. 83). Ὁ Καποδίστριας ἔχοντας τὴν ἐμπειρία τῆς εὐρωπαϊκῆς πραγματικότητας καὶ γνώση τῆς Ἑλληνικῆς Ἱστορίας ἦταν ὁ πρῶτος πολιτικός μας, ποὺ πίστεψε στὸ ὅτι ἡ Ἑλλάδα, παρὰ τὸ μικρό της μέγεθος, μπορεῖ, μὲ τὸν διαχρονικὸ πολιτισμό της καὶ τὴν ἀξιοσύνη τῶν κατοίκων της, νὰ εἶναι στὴν πρωτοπορία τῆς Εὐρώπης, παραμένοντας Ὀρθόδοξη καὶ σεβόμενη τὴν 3000ετῆ παράδοσή Της.
.             Στὰ προσόντα του, ποὺ ὁρισμένα σᾶς θύμισα στὴν ἀρχή, προσθέτω τὴ λιτότητα τοῦ βίου του, τὴν ἀφιλοχρηματία, τὴν εὐψυχία, τὴν καρτερία, τὴν ἀποφασιστικότητα, τὴ σωφροσύνη, τὴ διπλωματικὴ ἱκανότητα στὴ διαπραγμάτευση, τὶς γνώσεις του.
.             Γιὰ τὶς ἡγετικές, διπλωματικὲς καὶ πολιτικὲς ἱκανότητές του καὶ γιὰ τὸ ἦθος του δὲν μιλᾶμε μόνο ἐμεῖς, οἱ συμπατριῶτες του. Στὴν ἐπίσημη ἰστοσελίδα τῆς ὁμοσπονδιακῆς κυβέρνησης τῆς Ἐλβετίας γράφεται ὅτι ἡ ἐν λόγῳ χώρα ὀφείλει εὐγνωμοσύνη στὸν Καποδίστρια, γιατί «ὑπῆρξε ὁ πιὸ πιστός, ὁ πιὸ ἀκούραστος, ὁ πιὸ ἀποτελεσματικὸς συνήγορος τῶν δικαίων της, ὅπως ἐπίσης ὁ “ὁδηγός” καὶ ἡ “πυξίδα” τοῦ Πικτὲτ ντὲ Ροσεμόν, τοῦ πιὸ σεβαστοῦ προσώπου τοῦ Καντονίου τῆς Γενεύης καὶ ἐκπροσώπου του στὰ συνέδρια τῆς Βιέννης καὶ τῶν Παρισίων, τὸ 1815, ὅταν καθορίστηκαν τὰ σύνορα καὶ τὸ καθεστὼς τῆς Γενεύης καὶ γενικά τῆς Ἐλβετίας».
.            Ὁ ἴδιος ὁ Πικτὲτ σὲ ἐπιστολή του πρὸς τὴ σύζυγό του, ποὺ τὴ διαφύλαξε τὸ Ἵδρυμα τῶν Ἀρχείων τῆς οἰκογένειας Πικτὲτ (archivesfamillepictet.ch) γράφει πὼς αἰσθάνεται εὐτυχής, ποὺ γνώρισε τὸν Καποδίστρια, ἕναν ἄνθρωπο, ποὺ ὅσο τὸν γνωρίζει καλύτερα, τόσο τὸν ἐκτιμᾶ ὅλο καὶ περισσότερο καὶ τὸν ἔχει καταστήσει ὁδηγό του στὴ διαπραγμάτευση. Καὶ προσθέτει: «Εἶναι ἕνα ἀληθινὸ μαργαριτάρι ἐντιμότητας καὶ καθαρότητας, ὅπως καὶ ταλέντου. Κρίνει ὡς φιλόσοφος τὴ λαμπρὴ καριέρα ποὺ τὸν περιμένει καὶ δείχνει σὰ νὰ ἀποκρούει ἀπόλυτα τὸν παράδεισο τῆς φιλοδοξίας. Εἶχα χθὲς μία μακρὰ συζήτηση μαζί του ἐπὶ τοῦ θέματος καὶ θὰ ἤθελα νὰ μπορέσω νὰ σοῦ γράψω σχετικά, ὡσὰν ἕνα μάθημα σὲ ὅσους φιλοδοξοῦν καὶ ἀγωνίζονται νὰ καταλάβουν θέσεις, τιμὲς καὶ ἀξιώματα….».
.            Ὅμως πάνω ἀπὸ αὐτὰ τὰ φυσικὰ καὶ ἐπίκτητα προσόντα, ποὺ διέθετε ὁ Καποδίστριας, εἶχε ἀκράδαντη Πίστη καὶ ἀγάπη στὸν Χριστὸ καὶ ἰδιαίτερη ἀδυναμία στὸν Ἅγιο Σπυρίδωνα. Μὴν ξεχνᾶμε ὅτι δολοφονήθηκε πηγαίνοντας λίαν πρωί, ἀπὸ τὸν ὄρθρο, στὸ ναὸ τοῦ Ἁγίου Σπυρίδωνος, στὸ Ναύπλιο. Μὴν ξεχνᾶμε ὅτι ἀπὸ τὶς πρῶτες του μέριμνες ἦταν ἡ Ἑλλάδα νὰ ἀποκτήσει μορφωμένο κλῆρο καὶ νὰ τυπωθοῦν ἐκκλησιαστικὰ καὶ πνευματικοῦ περιεχομένου βιβλία.
.             Πίστευε ἀκόμη στὸν Ἑλληνισμὸ καὶ στὴ συνέχειά του. Σὲ ἐπιστολή του ἀπὸ τὴ Γενεύη, μὲ ἡμερομηνία 12/24 Ἀπριλίου 1823, τὴν ὁποία ὑπαγόρευσε στὸν Μουστοξύδη καὶ παραλήπτη εἶχε τὸν Ἰακωβάκη Ρίζο Νερουλὸ (1778-1849), ποὺ τότε ἔγραφε τὴν «Ἱστορία τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπαναστάσεως ἕως τὸ 1823» καὶ ζήτησε τὴ συμβουλὴ τοῦ Κυβερνήτη, τόνισε μεταξὺ τῶν ἄλλων:
«Ἐλπίζω ὅτι εἶναι εὔκολο νὰ καταδείξεις:
Ὅτι οἱ Ἕλληνες δὲν ἔπαυσαν ποτὲ νὰ σχηματίζουν ἕνα ἔθνος μὲ τὴν καθαρὴ ἔννοια τοῦ ὅρου.
Ὅτι ὡς ἔθνος μπόρεσαν νὰ συμμετάσχουν στὶς εὐεργεσίες ποὺ πρόσφερε στὴν ἀνθρωπότητα ὁ εὐρωπαϊκὸς πολιτισμός. Καὶ
Ὅτι αὐτὲς οἱ εὐεργεσίες ποὺ τὸ ἑλληνικὸ ἔθνος προσέφερε στὴν ἀνθρωπότητα θὰ βοηθήσουν στὸ νὰ ξεπεράσει τὰ ὅρια τοῦ μικροῦ ἀριθμοῦ του καὶ νὰ εἶναι πιὸ κοντὰ στὸ νὰ γκρεμίσει σὲ ἐρείπια τοὺς Μουσουλμάνους, ἀπὸ τὸ νὰ παραμείνει σκλαβωμένο σὲ αὐτούς».

Ο ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ ΕΙΝΑΙ ΠΡΟΤΥΠΟ ΖΩΗΣ ΓΙΑ ΤΟΥΣ ΕΛΛΗΝΕΣ ΤΟΥ ΣΗΜΕΡΑ;

.             Μὲ ὅλα ὅσα σᾶς θύμισα εἶναι ἡ ὥρα νὰ διερωτηθοῦμε: Μπορεῖ ὁ Καποδίστριας νὰ εἶναι πρότυπο στὴ ζωὴ τῶν σημερινῶν Ἑλλήνων, πολιτικῶν καὶ πολιτῶν; Σήμερα; Στὴν περίοδο ποὺ κυριαρχεῖ ὁ πρακτικὸς ὑλισμός, ποὺ προωθεῖται ἡ παγκοσμιοποίηση καὶ ἡ ἀθεΐα;
Ἀσφαλῶς ναί.
.             Ἀλλὰ τί σημαίνει πρότυπο; Καὶ πῶς θὰ τὸ μιμηθοῦμε;
.             Μία περιγραφικὴ ἑρμηνεία εἶναι πὼς ἡ ζωὴ ἑνὸς ἀνθρώπου, ὁ χαρακτήρας του, οἱ γνώσεις του, τὸ ἦθος του, ὅλα αὐτὰ μαζὶ ἀποτελοῦν γιὰ ἐμᾶς παράδειγμα πρὸς μίμηση. Καὶ γιὰ νὰ τὸν μιμηθοῦμε πρέπει νὰ τὸν γνωρίσουμε καὶ νὰ βιώσουμε τὶς ἀρετές του. Πόσοι σήμερα ἀπὸ τοὺς πολιτικοὺς καὶ τοὺς πολίτες γνωρίζουν τὴ ζωή, τὸ ἔργο, τὴν προσφορὰ καὶ τὸν χαρακτήρα τοῦ Καποδίστρια;
.             Γιὰ ἐμᾶς οἱ Ἀρχές, οἱ Ἀξίες καὶ τὰ Ἰδανικὰ τοῦ Ἰωάννη Καποδίστρια εἶναι διαχρονικὰ καὶ τὰ μόνα, ποὺ δίνουν νόημα στὴ ζωὴ τοῦ ἀνθρώπου καὶ εὐημερία στοὺς λαούς. Ἂν δοῦμε τὴ σύγχρονη ἱστορία μας θὰ διαπιστώσουμε ὅτι ἔχουμε, ὡς λαός, πολλὲς ἀρετές, ἀλλὰ καὶ πολλὲς ἀδυναμίες. Εἶναι πολὺ ἀρνητικὸ γιὰ τὸ μέλλον μας, ὅτι δὲν ἀκολουθοῦμε τὸ παράδειγμα τοῦ Καποδίστρια, ποὺ ἀντιμετώπιζε τοὺς ξένους χωρὶς οἴηση, ἀλλὰ μὲ ἐπίγνωση τῆς Παράδοσης, τῆς ὁποίας ἦταν κληρονόμος. Εἶναι ἀρνητικὸ γιὰ τὸ μέλλον μας ὅτι δὲν ἔχουμε ἐπίγνωσή του ὅτι ὁ πολιτισμὸς μᾶς εἶναι ταυτόχρονα μὲ βαθιὲς ρίζες καὶ προοδευτικός, ὅτι δὲν ἔχουμε ἀνάγκη ἀπὸ ξένα πρότυπα, ὅτι δὲν πρέπει νὰ διαγράψουμε τὴν διαχρονικὴ ἀρετή μας, νὰ ἀφομοιώνουμε τὰ καλὰ στοιχεῖα τῶν ξένων καὶ νὰ ἀπορρίπτουμε ὅσα ἀντιβαίνουν στὶς ἀρχές μας. Εἶναι ἀρνητικὸ ὅτι αἰσθανόμαστε μειονεκτικὰ ἔναντί της Δύσης καὶ γι’ αὐτὸ πιθηκίζουμε καὶ ἐκλαμβάνουμε ὁποιαδήποτε ἐνέργεια τῶν ξένων ὡς «προοδευτική».
.              Εἶναι ἀρνητικὸ γιὰ τὸ μέλλον μας τὸ ὅτι δὲν διδασκόμαστε ἀπὸ τὶς πικρὲς ἐμπειρίες τῶν παθημάτων μας.
Μιλήσαμε γιὰ τὴ διχόνοια καὶ τὸν ἐγωισμὸ ἀνθρώπων καὶ τοπικῶν ἢ πολιτικῶν ὁμάδων ἐπὶ τῶν ἡμερῶν τοῦ Καποδίστρια. Μᾶς ἔγινε μάθημα; Ὄχι βέβαια. Συνεχίσαμε καὶ συνεχίζουμε νὰ ζοῦμε σὲ ἕνα διχαστικὸ περιβάλλον.
.             Μήπως ἀκολουθοῦμε τὴν φιλαλήθεια τοῦ Καποδίστρια;
Ὄχι ἀφοῦ, μετὰ ἀπὸ αὐτόν, ὁ λαϊκισμὸς καὶ ἡ δημαγωγία κυριαρχοῦν στὸ λόγο καὶ στὸ ἔργο τῶν πλείστων πολιτικῶν καὶ ἀκούγονται εὐχάριστα ἀπὸ τοὺς πολίτες.
.             Εἴμαστε ἕτοιμοι νὰ ἀκολουθήσουμε τὴ λιτὴ ζωὴ τοῦ Καποδίστρια καὶ νὰ κάνουμε χρηστὴ διαχείριση τῶν οἰκονομικῶν μας, γιὰ νὰ μὴν ἐπιβαρύνουμε τὸν κρατικὸ προϋπολογισμό; Ὄχι, οἱ περισσότεροι ἐξακολουθοῦμε νὰ ζοῦμε μίαν καταναλωτικὴ ζωὴ καὶ νὰ ἐπιζητοῦμε τρόπους γιὰ νὰ ζοῦμε σὲ βάρος τοῦ Δημοσίου. Τοῦ Δημοσίου, τὸ ὁποῖο δὲν ἐμπνέει ἐμπιστοσύνη στὸν πολίτη, ὡς πρὸς τὴ διαφανῆ καὶ δίκαιη διαχείριση τῶν κοινῶν.
.             Ἀπὸ τὰ λίγα ποὺ ἀνέφερα φαίνεται ὅτι οἱ σημερινοὶ Ἕλληνες μοιάζουμε, στὰ ἐλαττώματα, μὲ τοὺς προγόνους μας, τῆς ἐποχῆς τοῦ Καποδίστρια. Ἂν ζοῦσε σήμερα, πολὺ πιθανόν, πάλι νὰ τὸν δολοφονούσαμε…Ἔχουμε ὅμως ἐπὶ πλέον μειονεκτήματα καὶ δυσκολίες ἀπὸ τὴν τότε ἐποχή. Στὶς ἡμέρες μας, ὡς πολίτες, δὲν ἔχουμε μόνο τὰ ἀνθρώπινα πάθη τῆς φυλῆς μας. Ἔχουμε ἀπομακρυνθεῖ ἀπὸ τὴ γνώση τῆς Ἱστορίας μας, ἀπὸ τὴ γλώσσα μας, ἀπὸ τὴν Ὀρθοδοξία μας. Ἡ ἐπέλαση τῆς τεχνολογίας εἰσβάλλει πλέον στοὺς πολὺ εὐαίσθητους τομεῖς τῆς ἀνθρώπινης ὀντότητας καὶ ἐμεῖς πρωτοποροῦμε στὴ μίμηση ἀφύσικων καὶ ἐπιζήμιων γιὰ τὸν ἄνθρωπο καὶ τὴν κοινωνία πρακτικῶν.   Τέτοιοι τομεῖς εἶναι ἡ Γενετική, ἡ Τεχνητὴ Νοημοσύνη, παράλληλα μὲ τὴν ἰδεολογικὴ ἐπίθεση ἐναντίον τῆς οἰκογένειας, τῆς γλώσσας, τῆς πίστης καὶ τῆς ἱστορίας.
.             Ἡ τεχνολογία καὶ στὰ χέρια κενόδοξων καὶ ὑλιστῶν τεχνοκρατῶν συννεφιάζει τὸν ὁρίζοντα τῆς ἀνθρωπότητας καὶ προμηνύει δεινά. Σὲ λίγα χρόνια, ὅταν οἱ ἐπιστήμονες θὰ ὑποχρεωθοῦν νὰ παραδεχθοῦν ὅτι εἴμαστε ἀπομονωμένοι στὸ Σύμπαν, ὅλος ὁ ἐγωισμὸς τῶν κυρίαρχων τοῦ πλανήτη ἀνθρώπων, ὅλη ἡ τερατώδης ψευδαίσθησή τους γιὰ κυριαρχία θὰ περιοριστεῖ στὸν πλανήτη μας. Αὐτὴ ἡ ἀντίληψή τους μαζὶ μὲ τὶς θρησκευτικές, ἰδεολογικές, οἰκονομικὲς καὶ κοινωνικὲς συγκρούσεις, ποὺ θὰ ἔχουν ἐνταθεῖ στὸν πλανήτη, θὰ σπρώξουν τὴν ἀνθρωπότητα στὴ γλιστερὴ κατηφόρα, πρὸς τὸ τέλος τῆς ὕπαρξής της, ἂν δὲν ὑπάρξει ἠθικὴ καὶ πνευματικὴ ἀντίσταση.
.             Στὸν ὁρίζοντα φαίνεται πὼς ἡ ἀνθρωπότητα θὰ ἀντιμετωπίσει τὸν κίνδυνο νὰ ζήσει τὴ δυστοπία τοῦ «Μεγάλου Ἀδελφοῦ», τοῦ Ὄργουελ καὶ τοῦ «Θαυμαστοῦ καινούργιου κόσμου», τοῦ Ἀλντους Χάξλεϊ. Ἂν μία μικρὴ κάστα προνομιούχων, στὴν ἐπεξεργασία καὶ στὴν ἐφαρμογὴ τῆς τεχνολογίας, ἐλέγξει τὸ χρῆμα, τὴν πληροφορία καὶ τὴ γνώση, θὰ κυριαρχήσει στὸν κόσμο καὶ θὰ ἐπιβάλει ἕνα ὁλοκληρωτικὸ σύστημα ἐξουσίας χειρότερο ἐκείνου τῶν Χίτλερ καὶ Στάλιν. Ὁ κίνδυνος εἶναι ὑπαρκτός, γιατί ἀποδυναμώνονται συνεχῶς οἱ πνευματικές, ἠθικές, κοινωνικὲς καὶ βιοηθικὲς ἀντιστάσεις τοῦ δυτικοῦ κόσμου στὴν ἐπίθεση ποὺ δέχεται ὁ πολιτισμός του. Ἀποδυναμώνονται ἐπίσης συνεχῶς τὰ δημοκρατικὰ ἀντανακλαστικά του, στὸ ὄνομα τῆς «Δημοκρατίας»…
.             Πῶς λοιπὸν ἐμεῖς καὶ πολὺ περισσότερο τὰ παιδιὰ καὶ τὰ ἐγγόνια μας, θὰ μπορέσουμε νὰ πορευθοῦμε μαζὶ μὲ τὴν τεχνολογία, ἀλλὰ ὡς ἐλεύθεροι, καὶ ἀξιοπρεπεῖς ἄνθρωποι; Πῶς μποροῦμε νὰ διατηρήσουμε τὴ θρησκεία μας, τὴ γλώσσα μας, τὴν ταυτότητά μας, τὰ βασικὰ δηλαδὴ ἐκεῖνα στοιχεῖα ποὺ μᾶς διατηροῦν ἀδιάλειπτα ὡς Ἔθνος γιὰ 3000 χρόνια, ζώντας σὲ ἕνα κράτος, ποὺ ἀκολουθεῖ πειθήνια τὸ «προοδευτικὸ» πανίσχυρο παγκόσμιο κατεστημένο, στὸ ὁποῖο ἡ τεχνολογία καθίσταται παντοδύναμη καὶ ἀνεξέλεγκτη καί, μὲ τὴν παγκοσμιοποίηση, ἐπιδιώκει τὴν πολτοποίηση τῆς φυσικῆς καὶ πνευματικῆς διαφορετικότητας, καθὼς ἐπίσης τῆς ἀνθρώπινης μοναδικότητας καὶ ἐλευθερίας;
.             Θέλει πολὺν ἀγώνα ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία καὶ ἀπὸ τὸν καθένα μας ἡ διατήρηση τῆς ἰδιοπροσωπίας μας. Ἐμεῖς, ὅσοι πιστεύουμε στὴν ἐλευθερία καὶ στὴν ἀξιοπρέπεια τοῦ ἀνθρώπου, ὅπως μᾶς τὴν δίδαξε ὁ Θεάνθρωπος Σωτήρας μᾶς Ἰησοῦς Χριστός, ἐμεῖς ὅσοι εἴμαστε καί, σᾶς διαβεβαιώνω ὅτι δὲν εἴμαστε λίγοι, πρέπει νὰ εἴμαστε ἀποφασισμένοι νὰ ἀντισταθοῦμε μὲ σθένος, μαχητικότητα καὶ ἀποφασιστικότητα σὲ κάθε τί ποὺ ἀπειλεῖ τὴν ἐθνική μας καὶ τὴν ἐκκλησιαστική μας συνείδηση. Ὅπως ὁ Καποδίστριας. Νὰ ἐνισχύσουμε τὶς ἀπόψεις καὶ τὶς κινήσεις, ποὺ εἶναι ὑπὲρ τῆς διατήρησης τῆς ἐθνικῆς μας ταυτότητας. Νὰ δείξουμε ὅτι οἱ Ἀρχὲς καὶ τὰ Ἰδανικὰ μᾶς ἔχουν προτεραιότητα στὴν προτίμηση τῆς κατάθεσης τῆς ψήφου μας καὶ ὅτι δὲν παρασυρόμαστε ἀπὸ τὴν ἠλεκτρονικὴ καὶ τηλεοπτικὴ πλύση ἐγκεφάλου, ποὺ ἐπιχειρεῖται νὰ μᾶς μεταβάλει σὲ ἄσκεφτα καὶ ἄβουλα ὄντα.
.             Πολιτικός, ἐκ τῶν θεωρουμένων ὅτι ἐκπροσωποῦν τοὺς συντηρητικοὺς Ἕλληνες, ἐπισκέφθηκε Μητροπολίτη τῆς Πελοποννήσου. Ὅταν αὐτὸς τοῦ παραπονέθηκε γιὰ τὴν θετικὴ ψῆφο ἢ καὶ τὴν ἀνοχὴ τοῦ ἰδίου καὶ βουλευτῶν τοῦ Κόμματός του στὴν προώθηση τῶν συμβολαίων συμβίωσης ὁμοφύλων καὶ ὅ,τι αὐτὰ συνεπάγονται, ὁ πολιτικὸς ἡγέτης τοῦ ἀπάντησε ὅτι ἔχει δίκιο, ἀλλὰ ὑπολογίζει τὸ πολιτικὸ κόστος ποὺ θὰ εἶχε τὸ Κόμμα του, ἂν δὲν ψήφιζε τὸν σχετικὸ Νόμο. Αὐτὴ εἶναι ἡ κακοδαιμονία μας. Ὁ πολιτικὸς ἡγέτης ὑπολογίζει τὸ κόστος τοῦ 0,01% τῶν ὁμοφυλοφίλων ψηφοφόρων καὶ ὄχι τοῦ 90% τῶν Ὀρθοδόξων ψηφοφόρων! Ἐκτὸς ἂν ἐννοοῦσε ὅτι δὲν ὑπολογίζει τοὺς Ἕλληνες πολίτες, ἀλλὰ τὸν διεθνῆ πανίσχυρο παράγοντα ποὺ ἐπιβάλλει τὰ συγκεκριμένα νέα ἤθη στὸν δυτικὸ κόσμο…

Σεβασμιώτατε, σεβαστοὶ πατέρες, κυρίες καὶ κύριοι.

.             Οἱ καιροὶ εἶναι κρίσιμοι, ὅπως τὸ 1830, μὲ μία διαφορά. Ὁ Καποδίστριας ἐπιχείρησε νὰ ἱδρύσει καὶ νὰ ὀργανώσει ἕνα ἐλεύθερο Ἑλληνικὸ κράτος, σεβαστὸ στοὺς φίλους καὶ στοὺς ἐχθρούς του. Σήμερα τὸ κράτος αὐτὸ ἔχει χάσει τὴν ἐλευθερία καὶ τὴν ἀξιοπρέπειά του καὶ κινδυνεύει νὰ χάσει καὶ τὴν ὕπαρξή του. Χρειάζεται ὅλοι μας νὰ ἀντισταθοῦμε.
Καὶ προσοχή!
.             Εἶναι ἀπαραίτητο νὰ μένουμε ἑνωμένοι μὲ τὶς ρίζες μας, γιατί ἂν ἀποκοποῦμε ἀπὸ αὐτές, θὰ μαραθοῦμε ὡς Ἔθνος καὶ ὡς πρόσωπα, ὅπως ἔλεγε ὁ μακαριστὸς Ἀρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος.
.             Δὲν πρέπει νὰ γίνουμε μέρος ἑνὸς κόσμου, ποὺ νέοι τύραννοι θὰ τὸν κατευθύνουν. Αὐτὸ δὲν πρέπει νὰ τὸ ἀφήσουμε νὰ συμβεῖ. Ἀντίθετα, πρέπει νὰ ἔχουμε τὴν ψυχή μας γεμάτη ἀπὸ ἐλεύθερη σκέψη, Πίστη καὶ Ἐλπίδα. Ὅπως οἱ πρῶτοι χριστιανοὶ καὶ οἱ χριστιανοὶ στὰ χρόνια τῆς τουρκοκρατίας καὶ τῆς ἑνετοκρατίας.
.             Ὁ Κύριός μας εἶπε νὰ ἔχουμε θάρρος, γιατί ἐκεῖνος νίκησε τὸν κόσμο καὶ μὲ αὐτὸ τὸ θάρρος πορευόμαστε.
.             Σᾶς εὐχαριστῶ.

ΕΠΙΛΕΚΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

Βουρνᾶ Τάσου «Ἡ δολοφονία τοῦ Καποδίστρια», Ἔκδ. ἐφημ. ΤΑ ΝΕΑ, 2011.

Δεσποτόπουλου Ἀλέξανδρου Ι. «Ὁ Κυβερνήτης Καποδίστριας καὶ ἡ ἀπελευθέρωσις τῆς Ἑλλάδος», ΜΙΕΤ, Ἀθῆναι, 1996.

«Ἥρωες τῶν Ἑλλήνων – Οἱ καπετάνιοι, τὰ παλικάρια καὶ ἡ ἀναγνώριση τῶν Ἐθνικῶν Ἀγώνων (19ος – 20ός αἰώνας), Ἵδρυμα Βουλῆς τῶν Ἑλλήνων, Ἀθήνα, 2014.

Ἱδρωμένου Α.Μ. «Ἰωάννης Καποδίστριας – Κυβερνήτης τῆς Ἑλλάδος», Τύποις Π.Δ. Σακελλαρίου, Βιβλ. Καρόλου Μπέκ, Ἀθῆναι, 1900, καὶ Βιβλ. Διονυσίου Νότη Καραβία, Ἀθήνα, 1986.

«Ἰωάννης Καποδίστριας – 170 χρόνια μετά: 1827-1997» Πρακτικὰ ἐπιστημονικοῦ συμποσίου, Ναύπλιο 1998.

Κονιδάρη Γερασίμου «Σταθμοὶ ἐκκλησιαστικῆς πολιτικῆς ἐν Ἑλλάδι, ἀπὸ τοῦ Καποδιστρίου μέχρι σήμερον», Ἐν Ἀθήναις, 1971.

Κούκκου Ἑλένης Ε. «Ὁ ἀνέκδοτος κατάλογος τῶν ὑπαρχόντων τοῦ Κυβερνήτου Ἰωάννου Καποδίστρια», Ἀνάτυπον ἐκ τοῦ δεκάτου πέμπτου Τόμου (1961) τοῦ Δελτίου τῆς Ἱστορικῆς καὶ Ἐθνολογικῆς Ἑταιρείας τῆς Ἑλλάδος, Ἐν Ἀθήναις, Τυπογραφεῖον Μυρτίδου, 1960.

Λάσκαρη Μιχαὴλ Θ. «Αὐτοβιογραφία Ἰωάννου Καποδίστρια», Ἀθῆναι, 1940.

Μάουρερ Γκέοργκ Λούντβιχ «Ὁ Ἑλληνικὸς Λαός», Χαϊδελβέργη 1835, Ἔκδ. Ἁφῶν Τολίδη, Ἀθήνα, 1976.

Μέρτζιου Κ.Δ. «Ἀνέκδοτος ἀλληλογραφία τοῦ Ἰωάννου Καποδίστρια», μελέτη εἰς πέρ. «Παρνασσός», Τόμος Γ΄ Ἄρ. 2 (Ἀπρίλιος – Ἰούνιος 1961).

Μπαζίλι ΚΜ. « Ἕνας ρῶσος στὴν Ἑλλάδα τοῦ Καποδίστρια», Ἔκδ. Καλέντης, Ἀθήνα, 2000.

Ξανθοπούλου Κ. «Συνοπτικὴ Ἔκθεσις τῆς Πνευματικῆς ἀναπτύξεως τῶν νεωτέρων Ἑλλήνων ἀπὸ τῆς ἀναγεννήσεως αὐτῶν μέχρι τοῦδε», Ἐν Κωνσταντινουπόλει, 1880, Τύποις Βουτυρὰ καὶ Σ/ίας καὶ Βιβλ/λεῖο Διον. Νότη Καραβία, Ἀθήνα, 1988.

Οἰκονομοπούλου Κλεομένους « Ἰωάννης Καποδίστριας – Δάφνινο στεφάνι γιὰ τὸν Κυβερνήτη», ἄρθρο εἰς «Μακεδονικὸ Ἡμερολόγιο» 1987 τοῦ Ν. Σφενδόνη.

Οἰκονόμου Μιχ. «Ἱστορικά της Ἑλληνικῆς Παλιγγενεσίας», Ἔκδ. τῆς Δημόσιας Βιβλιοθήκης τῆς Σχολῆς Δημητσάνης, Ἀθῆναι, 1976.

Παπαρρηγόπουλου Κῶν. «Ἱστορία τοῦ Ἑλληνικοῦ Ἔθνους», Τόμος Ἕκτος, Ἔκδ. Οἶκος Ἐλευθερουδάκη, Ἐν Ἀθήναις, 1925.

Πασπαλιάρη Παναγιώτη «Ὁ Ἰωάννης πίσω ἀπὸ τὸν Καποδίστρια», Ἔκδ. «Καθημερινῆς», 2014.

Πετρίδη Παύλου «Ἡ εὐρωπαϊκὴ πολιτικὴ τοῦ Ἰωάννη Καποδίστρια», Ἔκδ. Ἁφῶν Τολίδη, Ἀθήνα, 1988.

Πρασσᾶ Ἀννίτα «Ἰωάννης Καποδίστριας – Ὁ ἀναγεννώμενος Φοῖνιξ (1776 – 1831), Ἔκδ. «Δωδώνη», Ἀθήνα – Γιάννινα 1998.

Πρωτοψάλτη Ἐμμ. Γ. «Ὑπομνήματα συναφῆ Ἰγνατίου Μητροπολίτου Οὐγγροβλαχίας καὶ Ἰω. Καποδιστρίου περὶ τῆς τύχης τῆς Ἑλλάδος (1821), ἀνάτυπο ἐκ τοῦ Τόμου Ξ΄τοῦ περιοδικοῦ «Ἀθηνᾶ», Ἐν Ἀθήναις, Τυπογρ. Μυρτίδου, 1956.

Σοϊλεντάκη Νικολάου «Ὁ Καποδίστριας, ὁ Μαιζὼν καὶ ἡ πανώλης στὴν Πελοπόννησο» Ἀνάτυπο ἀπὸ «Πελοποννησιακά», Τόμος Λ΄2 – 2011.

Σύμμικτα Ἑλληνικὰ ἀπὸ τῆς ἀρχῆς τῆς Κυβερνήσεως Καποδίστρια, Ἐν Παρισίοις, ἐκ τῆς Τυπογραφίας Κ. Ἐβεράρτου, 1831.

Τσαγκᾶ Ἰωάννη Β. «Ἡ ὀρθόδοξη χριστιανικὴ ἀγωγὴ στὸ ἐκπαιδευτικὸ ἔργο τοῦ Ἰωάννη Καποδίστρια», Ἔκδ. Οἶκος Ἁφῶν Κυριακίδη, Θεσσαλονίκη, Β΄Ἔκδοση, 2001.

Φραντζῆ Ἀμβροσίου «Ἐπιτομὴ τῆς ἱστορίας τῆς ἀναγεννηθείσης Ἑλλάδος, Ἑταιρεία Πελοποννησιακῶν Σπουδῶν, Τόμοι Γ-Δ, Ἀθῆναι, 1976

Χάου Σάμουελ – Γκρίντλεϋ «Ἱστορικὴ σκιαγραφία τῆς Ἑλληνικῆς Ἐπανάστασης», Ἔκδ. «Ἑκάτη», Ἀθήνα, 1997

Bouvier – Bron Michelle: “Jean – Gabriel Eynard (1775-1863) et le Philhellenisme Genevois”, Geneve, 1963.

Clogg Richard «Σύντομη Ἱστορία τῆς Νεώτερης Ἑλλάδας», Ἔκδ. Καρδαμίτσα, Ἀθήνα, 1984.

Frazee Charles «Ὀρθόδοξος Ἐκκλησία καὶ ἑλληνικὴ ἀνεξαρτησία 1821-1852», Ἔκδ. «Δόμος», Ἀθήνα, 1987

“Jean Capodistria 1776 – 1831: Visionaire et precurseur d’ une Europe unie”. Textes presentes par Helene Koukkou, Librairie Kauffmann, Athenes, 2003.

ΠΗΓΗ:   ΚΛΙΚ