ΜΑΡΙΑ

Ο άγιος Νικόδημος ο αγιορείτης παρατηρεί ότι το πανσέβαστον και παντοπόθητον και κεχαριτωμένον όνομα της Μαρίας, προσφυέστατα και αρμοδιώτατα εδόθη εις την Αειπάρθενον Θεοτόκον, και ως λέγει ο Ιερώνυμος, κατά πρόγνωσιν και βουλήν του Θεού, παρά του οποίου ήτον προωρισμένη εις το να γίνη Μήτηρ αυτού και επειδή συνέδραμον, εις το δι’ άυτής τελεσθέν

μυστήριον της ενσάρκου Οικονομίας του Θεού Λόγου, τα τρία ταύτα Παντοδυναμία, η οποία ήνωσε τα δύο άκρα αντικείμενα, Θεόν και άνθρωπον Σοφία, η οποία εύρε τον τρόπον διά να ενώση δύο φύσεις εις μίαν υπόστασιν, χωρίς να συγχύση τα ιδιώματα των φύσεων, και Αγαθότης, ήτοι χάρις, η οποία εθεοποίησε την ανθρώπινην φύσιν και ανεβίβασεν αυτήν υπεράνω των ουρανίων δυνάμεων διά τούτο και το όνομα της Μαρίας, όπου έμελλε να υπηρετήση εις τοιούτον μέγα Μυστήριον, αυτά τα τρία περιέχει.

Πρώτον, το όνομα Μαρία, παραγόμενο από του Αϊα Εβραϊκού ονόματος, ο δηλοί Κύριος, ερμηνεύεται Κυρία, διότι κυριεύει και εξουσιάζει όλα τα κτίσματα, ουράνια και επίγεια, ως Μήτηρ Θεού, και, τούτο, έχει την τελειότητα της δυνάμεως επειδή το θεμέλιον της κυριότητος είναι η δύναμις, και όπου είναι κυριότης και εξουσία, εκεί, εξ’ανάγκης, πρέπει να είναι και δύναμις.

Δεύτερο, Μαρία ερμηνεύεται φωτισμός, κατά τον Νεοκαισαρείας Γρηγόριον λέγοντα «Μαρία γαρ εκλεκτή, όπερ δή φωτισμός ερμηνεύεται» επειδή δε η Σοφία ετυμολογείται από το σώον φως και είναι, κατά τον Σολομώντα, «απαύγασμα φωτός αϊδίου» διά τούτο το όνομα της Μαρίας περιέχει εν εαυτώ κατά τούτο την τελειότητα της Σοφίας.

Τρίτον, Μαρία, ερμηνεύεται Πέλαγος, κατά τον θείον Αμβρόσιον λέγοντα «Πέλαγος Εβραϊστί Μαριάμ ερμηνεύεται» αλλά και λατινικώς «Μαρία» αι θάλασσαι λέγοντα.

Το δε πέλαγος και η θάλασσα είναι σύμβολον της αγαθότητος και της χάριτος του Θεού, την οποία είχεν η Θεοτόκος καθώς γαρ η θάλασσα και το πέλαγος περιέχει εν εαυτώ πλήθος υδάτων και δέχεται όλους τους ποταμούς, τοιουτοτρόπως και η Θεοτόκος περιέχει εν εαυτή πλήθος χαρίτων και εδέχθη όλους τους ποταμούς δωρεών, όπου κατά μέρος έχουν όλα τα κτίσματα, νοητά και αισθητά, Άγγελοι ομού και άνθρωποι.

Λαβούσα λοιπόν η Θεοτόκος, κατά πρόγνωσιν θείαν, το μυστηριώδες όνομα Μαρία, έλαβεν ενταυτώ, και τα παρά του ονόματος αυτής συμβολικώς σημαινόμενα έλαβεν από τον Πατέρα την δύναμιν, ως θυγάτηρ αυτού, διά να τελειή, ως Μήτηρ, εις την γην εκείνο, όπου ο Θεός τελειοί ως Πατήρ εις τον ουρανόν έλαβε την Σοφίαν από τον Υιόν, ως Μήτηρ αυτού, διά να ηξεύρη να φιλιώνη τον ουρανόν με την γήν και τον Θεόν με τον άνθρωπον έλαβε και την αγαθότητα και χάριν από το Πνεύμα το Άγιον, ως Νύμφη αυτού, διά να μεταδίδη εις όλα τα κτίσματα, ουράνια και επίγεια, τας πνευματικάς αυτής δωρεάς τε και χάριτας.

Δηλοί δε και άλλα το όνομα της Μαρίας τα πέντε γάρ στοιχεία του ονόματος, Μαρία σημαίνουν, κατ’άλλους μέν, ταύτα το μ Μέλισσα, το α Αυγήν το ρ Ράβδον το ι Ίριν και το α Άμπελον. Κατ’άλλους δε, δηλούσι ταύτα το μ την Μαριάμ, την αδελφήν Μωϋσέως, η οποία ήτον ένας τύπος της Θεοτόκου κατά την παρθενίαν, ως λέγει ο Νύσσης Γρηγόριος, και διά τούτο έλαβε προφητικώς και το ονομά της το α σημάινει την Προφήτιδα Άνναν, την μητέρα του Σαμουήλ το ρ την ωραιοτάτην Ραχήλ το ι την ανδρειοτάτην Ιουδήθ και το α την φρονιμωτάτην Αβιγαίαν.

Η, κατ’ άλλους, τα στοιχεία του ονόματος «Μαριάμ» δηλούν ταύτα το μ μόνη, το α αυτή το ρ ρύσεται το ι ιού, το α ανθρωποκτόνου το μ μισοκάλου. Μόνη γάρ η Θεοτόκος ερρύσατο άπαντας από το φαρμάκι του μισοκάλου διαβόλου, και αυτή περιείχεν όλων των ανωτέρω, τόσων πραγμάτων, όσον και θαυμαστών γυναικών, των υπό του ονόματος αυτής συμβολικώς δηλουμένων, τας αρετάς τε και τελειότητας.

Από το βιβλίο: «Ερμηνεία της ενάτης ωδής της Θεοτόκου Μαρίας» του Οσίου πατρός ημών Νικοδήμου του Αγιορείτου.