«ΔΕΥΤΕ ΠΟΜΑ ΠΙΩΜΕΝ ΚΑΙΝΟΝ» (Ἑρμηνεία τοῦ Εἱρμοῦ τῆς γ´ ᾨδῆς τοῦ Κανόνος τοῦ Πάσχα)

Ἁγ. Nικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου Ἑρμηνεία τοῦ Εἱρμοῦ τῆς γ´ ᾨδῆς τοῦ Κανόνος τοῦ Πάσχα (« Ἑορτοδρόμιον», ἔκδ. Σκουρταίων, ἐν Bενετίᾳ 1835) 

βλ. σχετ.: ΠPOΛEΓOMENA TOY KANONOΣ TOY ΠAΣXA (Ἁγ. Nικοδήμου τοῦ Ἁγιορείτου)

«ΚΑΘΑΡΘΩΜΕΝ ΤΑΣ ΑΙΣΘΗΣΕΙΣ ΚΑΙ ΟΨΟΜΕΘΑ, Τῼ ΑΠΡΟΣΙΤῼ ΦΩΤΙ ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ» (Ἑρμηνεία τοῦ α´τροπαρίου τῆς α´ ᾨδῆς τοῦ Κανόνος τοῦ Πάσχα)

« Δεῦτε πόμα πίωμεν καινόν, οὐκ ἐκ πέτρας ἀγόνου τερατουργούμενον, ἀλλ’ ἀφθαρσίας πηγήν, ἐκ τάφου ὀμβρήσαντος Χριστοῦ, ἐν ᾧ στερεούμεθα».

Ἠλ. κείμενο: «Χριστιαν. Βιβλιογραφία»

.             Ἄξιον ἀπορίας εἶναι, διατὶ ὁ Μελωδὸς ἀνέφερεν εἰς τὸν Εἱρμὸν τοῦτον τὸ καινὸν πόμα, τὸ ὁποῖον δὲν ἔχει καμμίαν προσαρμογὴν εἰς τὴν τρίτην τῆς Ἄννης Ὠδήν Εἰς λύσιν τῆς ἀπορίας λέγομεν ὅτι, ἐὰν προσέχωμεν καλῶς, εὑρίσκομεν τὸν Εἱρμὸν τοῦτον προσαρμοσμένον καὶ εἰς τὴν ἑορτὴν τῆς Ἀναστάσεως, καὶ εἰς τὴν τρίτην τῆς Ἄννης Ὠδήν, καὶ ἄκουσον. Ἡ βασιλεία τοῦ Θεοῦ λέγεται μὲν πολλαχῶς κοντὰ εἰς τὴν θείαν Γραφήν. Λέγεται δὲ καὶ ἡ τοῦ Κυρίου ἀνάστασις, καθὼς αὐτὸς ὁ Κύριος τὴν ὠνόμασεν εἰπών: «Οὐ μὴ πίω ἀπάρτι ἐκ τούτου τοῦ γεννήματος τῆς ἀμπέλου ἕως τῆς ἡμέρας ἐκείνης, ὅταν αὐτὸ πίω μεθ’ ὑμῶν καινὸν ἐν τῇ βασιλείᾳ τοῦ Πατρός μου» (Ματθ. κϛ´ 29)· βασιλείαν γὰρ ἐδῶ ὀνομάζει τὴν ἀνάστασίν του. Τοῦτο λοιπὸν ἠξεύρων ὁ θεσπέσιος Μελωδός, προσκαλεῖ οἰκειότατα ἡμᾶς τοὺς ὀρθοδόξους Χριστιανοὺς εἰς τὸ νὰ πίωμεν αὐτὸ τὸ πόμα τὸ καινὸν ὁποὺ ὁ Κύριος ὑπέσχετο. Καινὸν δὲ πόμα εἶναι τοῦτο τῇ ἀληθείᾳ, ἐπειδὴ καινοποιεῖ καὶ ἀφθαρτίζει ἡμᾶς τοὺς παλαιωθέντας καὶ διαφθαρέντας ἀπὸ τὴν ἁμαρτίαν. Ἐπειδὴ γὰρ ἡμεῖς συνανέστημεν μὲ τὸν Χριστὸν διὰ τῆς πίστεως, φανερὸν εἶναι ἀκολούθως ὅτι συνανεκαινίσθημεν μὲ αὐτὸν καὶ συναφθαρτίσθημεν. Μὲ τοιοῦτον τρόπον προσαρμόζεται ὁ Εἱρμὸς οὗτος εἰς τὴν ὑπόθεσιν τῆς Ἀναστάσεως.
.             Προσαρμόζεται δὲ ὁ Εἱρμὸς καὶ εἰς τὴν τρίτην Ὠδὴν τῆς Ἄννης· καθότι τόσον ἐδῶ γράφεται «Ἐν ᾧ στερεούμεθα», ὅσον καὶ ἐν τῇ Ὠδῇ τῆς Ἄννης «Ἐστερεώθη ἡ καρδία μου ἐν Κυρίῳ» (Α´ Βασιλ. β´ 1). Καὶ κατὰ ἄλλον δὲ τρόπον προσαρμόζεται ὁ Εἱρμὸς εἰς τὴν τρίτην Ὠδήν· καθότι ἡ μὲν Ὠδὴ γράφει «Ἐστερεώθη ἡ καρδία μου», ὁ δὲ Εἱρμὸς πέτραν ἀναφέρει, ἥτις εἶναι στερεωτάτη· ὅθεν ὁ Μελωδὸς διὰ νὰ φανερώση τὴν τοῦ Εἱρμοῦ προσαρμογὴν μὲ τὴν ᾨδὴν τῆς Ἄννης ἀνατρέχει εἰς τὴν παλαιὰν ἱστορίαν τῆς Ἐξόδου ὅπου γράφεται ὅτι ἐκ τῆς ἀκροτόμου καὶ στερεᾶς πέτρας ἀνέβλυσεν ὕδωρ· διὸ λέγει: Ἐλᾶτε, ὦ φιλοχριστοι λαοί, νὰ πίωμεν ὕδωρ καινόν, ὁποὺ ἀνακαινίζει καὶ ἀφθαρτίζει ἡμᾶς· ὄχι καθὼς ἦτον ἐκεῖνο ὁποὺ ἔπιεν ὁ λαὸς τοῦ Ἰσραήλ, τὸ διὰ θαυματουργίας ἀναβλύζον ἀπὸ τὴν πέτραν τὴν ἄγονον καὶ στερεάν· διότι ἂν καὶ ἐκεῖνο ἦτον καινούργιον διὰ τὸν παράδοξον τρόπον μὲ τὸν ὁποῖον ἀνέλβυσε, δὲν ἦτον ὅμως καινόν, ὡς ἀνακαινίζον καὶ ἀφθαρτίζον τοὺς πίνοντας. Τοιοῦτον λοιπὸν νερὸν καινὸν ἂς μὴ πίωμεν, ἀλλὰ ἂς πίωμεν πηγὴν ἀφθαρσίας: ἤτοι τὴν ἀφθαρτίζουσαν ἡμᾶς καὶ ἀνακαινίζουσαν, τὴν ὁποίαν ἐπήγασεν ὁ Χριστὸς ἐκ τοῦ πετρίνου τάφου του σήμερον ἀναστάς, καθὼς καὶ τὴν προτέραν πηγὴν τοῦ φθαρτοῦ ὕδατος ἐπήγασεν ἐκ τῆς πέτρας ὁ αὐτὸς Χριστός· ἐν ᾧ Χριστῷ ἡμεῖς οἱ πιστοὶ στερεούμεθα ὡς ἐπάνω εἰς λίθον στερεὸν καὶ θεμέλιον ἄσειστον, ὡς λέγει ὁ Παῦλος. «Ὡς σοφὸς γάρ, φησίν, ἀρχιτέκτων θεμέλιον τέθεικα, θεμέλιον δὲ ἄλλον οὐδεὶς δύναται θεῖναι παρὰ τὸν κείμενον, ὅς ἐστιν Ἰησοῦς ὁ Χριστὸς» (Α´ Κορ. γ´ 10-11).

ΠΗΓΗ:   ΚΛΙΚ