«ΜΕΤΑΛΛΑΓΜΕΝΗ» ΘΕΟΛΟΓΙΑ «Ἡ “Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας” μᾶς καλεῖ νὰ συνειδητοποιήσουμε τὸν ἀπειλητικὸ κίνδυνο».

«Μεταλλαγμένη» θεολογία Τοῦ περιοδ. «Ο ΣΩΤΗΡ», ἀρ. τ. 2106, 01.03.2015

Ἠλ. στοιχειοθεσία «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ»

.               Ἡ «Κυριακὴ τῆς Ὀρθοδοξίας» μᾶς καλεῖ νὰ συνειδητοποιήσουμε τὸν κίνδυνο ποὺ μᾶς ἀπειλεῖ. Εἶναι ὁ κίνδυνος μιᾶς «μεταλλαγμένης» θεολογίας! Εἶναι γνωστὸ ὅτι ἡ ἐποχή μας χαρακτηρίζεται ἀπὸ τὶς θεολογικὲς συνάξεις, τοὺς θεολογικοὺς διαλόγους, τὰ διαχριστιανικὰ συνέδρια κ.τ.ὅ. Ὕστερα ἀπὸ αὐτὰ τὰ συνέδρια καὶ τοὺς διαλόγους ἐκδίδοντται ἀνακοινωθέντα ἢ γίνονται δηλώσεις ὅπου χρησιμοποιοῦνται καὶ ὅροι νεοφανεῖς, ἄγνωστοι στὴν θεολογία τῶν ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας· ὅροι «εὐγενοῦς διπλωματίας»· ὅροι ποὺ προσπαθοῦν νὰ συμβιβάσουν τὰ ἀσυμβίβαστα, καὶ κυρίως ἐντελῶς ἀδόκιμοι στὸ νὰ ἐκφράσουν τὶς θεολογικὲς ἀλήθειες. Τὰ ἀνακοινωθέντα αὐτὰ καθιερώνουν ὅρους σαφῶς ἐξωθεολογικούς, ὅπως π.χ. θεωρία τῶν κλάδων, βαπτισματικὴ θεολογία, μεταπατερικὴ θεολογία, εὐχαριστιακὴ ἐκκλησιολογία κ. ἄ. Ὅμως αὐτοὶ εἶναι ὅροι ποὺ χρησιμοποιεῖ ἡ ἀνθρώπινη λογική, ἡ ὁποία σκέπτεται καθαρὰ κοσμικὰ καὶ νοησιαρχικά. Καὶ ὑποδηλώνουν σαφῶς μιὰ «μεταλλαγμένη» θεολογία διεστραμμένου περιεχομένου. Ἑπαναλαμβάνεται δηλαδὴ ἡ τακτικὴ ποὺ χρησιμοποιοῦσαν οἱ Παπικοὶ στὴν ψευδο-Σύνοδο τῆς Φερράρας – Φλωρεντίας (1438-1439). Σ᾽ ἐκείνη τὴν ψευδο-Σύνοδο ὁ παπικὸς Ἰωάννης Πρωτονοτάριος -ἢ Ἰσπανός- ἢ Ἰωάννης ὁ Τορκουεμάδας, θεῖος τοῦ φοβεροῦ ἱεροεξεταστοῦ Θωμᾶ Τορκουεμάδα, σὲ κάποια συνοδικὴ συνἔλευση ἔκανε τόση κατάχρηση τῆς λογικῆς τοῦ Ἀριστοτέλη, ὥστε ἕνας ἀπὸ τοὺς Ὀρθοδόξους Ἐπισκόπους τῆς Ἰβηρίας εἶπε στὸν Σίλβεστρο Συρόπουλο, αὐτόπτη ἱστορικό τῆς Συνόδου ἐκείνης: «Τί Ἀριστότελ, Ἀριστότελε· νὲ καλὸ (δὲν εἶναι καλὸς) Ἀριστότελε»! Ὅταν δὲ ὁ Συρόπουλος τὸν ρώτησε ποιὸς εἶναι καλός, ἀφοῦ δὲν εἶναι καλὸς ὁ Ἀριστοτέλης, ὁ Ἰβηρίτης ἐπίσκοπος ἀπάντησε: «Ἅγιο Πέτρο, ἅγιο Παῦλο, ἅγιο Βασίλειο, Θεολόγο Γρηγόριο, Χρυσόστοµο, νὲ (ὄχι) Ἀριστότελ, Ἀριστότελε». Αὐτὰ τὰ ἀναφέρω, γράφει ὁ Συρόπουλος, γιὰ νὰ δείξω ὅτι οἱ Λατίνοι κατακρίθηκαν γιὰ τὴ σχολαστικὴ νοοτροπία τους, τὴν ξένη πρὸς τὸ γνήσιο ἐκκλησιαστικὸ πνεῦµα, ὄχι µόνο ἀπὸ τοὺς δικούς µας ποὺ συµµετεῖχαν στὴ Σύνοδο ἐκείνη, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τοὺς «ἀλλογλώσσους» ποὺ ἦσαν παρόντες στὶς συζητήσεις.

.               Αὐτὸ περίπου γίνεται συχνὰ καὶ σήµερα στοὺς σύγχρονους θεολογικοὺς διαλόγους. Στὴν καθαρὰ δὲ νοησιαρχικὴ αὐτὴ ὁρολογία παρασύρονται καὶ Ὀρθόδοξοι θεολόγοι. Γι᾽ αὐτὸ καὶ συµφωνοῦν µὲ τοὺς ἀλλοδόξους στὴν παραδοχὴ ὅρων ξένων πρὸς τὸ Ὀρθόδοξο πνεῦµα καὶ δόγµα. Ἀλλὰ πρέπει, ἐπιτέλους, νὰ ἐννοήσουµε οἱ Ὀρθόδοξοι ὅτι ἔχουµε χρέος νὰ θεολογοῦµε, ὅπως ἐθεολόγησαν οἱ καθαυτὸ Ὀρθόδοξοι θεολόγοι· «αἱ µυστικαὶ τοῦ Πνεύµατος σάλπιγγες», «οἱ µελωδήσαντες ἐν µέσῳ τῆς Ἐκκλησίας µέλος ἐναρµόνιον (Ὀρθοδόξου) θεολογίας». Διότι οἱ θεοφόροι Πατέρες µας εἶναι «οἱ ἀκριβεῖς φύλακες τῶν Ἀποστολικῶν Παραδόσεων».
.               Ὅταν ἡ Ἐκκλησία διὰ τῶν ἁγίων Συνόδων ἄρχιζε τὴ διατύπωση τῶν Ὅρων καὶ τῶν δογµατικῶν ἀποφάνσεων µὲ τὴ φράση «ἑπόµενοι τοῖς ἁγίοις Πατράσι … » (ἀκολουθοῦντες τὰ βήµατα ἢ τὴ διδασκαλία τῶν ἁγίων Πατέρων), δὲν ἀναφερόταν σὲ κάποια ἀφηρηµένη Παράδοση οὔτε σὲ ἀόριστα πρόσωπα, ποὺ χάνονται στὴν ἀχλὺ τοῦ θρύλου. Ἀναφερόταν σὲ συγκεκριµένα πρόσωπα, ποὺ ἔδωσαν τὴν µαρτυρία τους µὲ τὸν λόγο, µερικὰ δὲ καὶ µὲ τὸ µαρτύριο τῆς ζωῆς τους, γιὰ τὴ γνησιότητα τοῦ κηρύγµατος τῶν Ἀποστόλων. Ὁ µέγας Ὀρθόδοξος Ρῶσος θεολόγος π. Γεώργιος Φλωρόφσκυ ἔγραψε: «Ἡ Ἐκκλησία ἐµπιστεύεται ἐξ ἴσου εἰς τὸ κήρυγµα τῶν Ἀποστόλων καὶ εἰς τὰ δόγµατα τῶν Πατέρων. Καὶ τὰ δύο τῆς ἀνήκουν µαζὶ ἀδιαχωρίστως. Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ὄντως “ἀποστολική”. Ἂλλ εἶναι ὡσαύτως “πατερική”. Καὶ µόνο µὲ τὸ νὰ εἶναι “πατερικὴ” ἡ Ἐκκλησία εἶναι συνεχῶς “ἀποστολική”. Οἱ Πατέρες βεβαιοῦν περὶ τῆς ἀποστολικότητος τῆς Παραδόσεως».
.               Σήµερα, δυστυχῶς, ὄχι µόνο τὰ δόγµατα τῶν Πατέρων λησµονοῦµε, ἀλλὰ σπουδάζουµε καὶ διατυπώνουµε τὴν διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας µὲ τρόπο καθαρὰ κοσµικό. Ξεχάσαµε τὴ συµβουλὴ τοῦ ὁσίου Ἰωάννου τοῦ Σιναΐτου, ὁ ὁποῖος διδάσκει: «Ἂς προσπαθήσουµε νὰ µάθουµε τὰ θεῖα µὲ ἱδρῶτες µᾶλλον παρὰ µὲ ξηρὰ καὶ ἀφηρηµένα λόγια». Οἱ θεοµακάριστοι Πατέρες ἀποθνήσκουν ὡς πρὸς τὸν κόσµο, ζοῦν ἐσταυρωµένο βίο, «κενώνουν» ἑαυτούς, βαπτίζονται «ἐν ἁγίῳ Πνεύµατι καὶ πυρί», καὶ ἔτσι ἐπιτυγχάνουν νὰ µάθουν τὴν ἀλήθεια ποὺ κρύπτεται στὰ θεῖα λόγια. Ἡ θεολογία τους ἀντανακλᾶ τὴν πλούσια ἐσωτερική τους ἐµπειρία. Θεολογοῦν «πάσχοντες οἷον τὴν ἀφαίρεσιν, ἀλλ᾽ οὐ διανοούµενοι», κατὰ τὸν ἅγιο Γρηγόριο τὸν Παλαµᾶ. Οἱ Πατέρες ἐσκέπτoντo καὶ ἐνεργοῦσαν ὡς ἄνδρες ἐκκλησιαστικοὶ «διὰ λογαριασµὸν καὶ ἐν ὀνόµατι τῆς Ἐκκλησίας ( … ), σχολιασταὶ τῆς πίστεώς της, τηρηταὶ τῆς Παραδόσεώς της, µάρτυρες τῆς ἀληθείας καὶ τῆς πίστεως». Ὁ Μέγας Βασίλειος ἔγραψε ὅτι τὸ νὰ µὴν ἀκολουθεῖ κανεὶς τοὺς Πατέρες καὶ νὰ µὴ θεωρεῖ τοὺς λόγους τους πιὸ ἐγκύρους ἀπὸ τὴ δική του γνώµη, εἶναι ἐνέργεια ἀξιόµεµπτη, διότι εἶναι γεµάτη αὐθάδεια.
.             Ὥστε οἱ Πατέρες δὲν σκέφθηκαν ὅπως κάποιοι σύγχρονοι θεολόγοι, ποὺ προεδρεύουν ἢ συµµετέχουν στοὺς θεολογικοὺς διαλόγους καὶ προβάλλουν ὡς σοφοί, οὔτε ἐξέφρασαν προσωπικές τους γνώµες. «Ὡς δοῦλοι γνησιώτατοι Χριστοῦ καὶ τοῦ ἐνθέου κηρύγµατος µύσται ἱερώτατοι», µᾶς µίλησαν ὡς στόµατα τῶν Ἀποστόλων. Ἔδωσαν τὴν «µαρτυρία τῆς “καθολικῆς” πίστεως ὁλοκλήρου τῆς Ἐκκλησίας, διότι µᾶς ὡµίλησαν ( … ) ἐκ τῶν ἔνδον τῆς καθολικῆς πληρότητος».
.             Ἡ εὐθύνη λοιπὸν τῶν Ὀρθοδόξων θεολόγων ποὺ συµµετέχουν στοὺς θεολογικοὺς διαλόγους εἶναι τεράστια ἐνώπιον Θεοῦ καὶ ἀνθρώπων.
.             Παπικὸς θεολόγος ἔγραψε πολὺ ὀρθά: «Γιὰ τοὺς Δυτικοὺς ἡ θεολογία εἶναι ἐπιστήµη, γιὰ τοὺς Ἀνατολικοὺς εἶναι βίωµα. Ὁ Δυτικός, ὅταν θεολογεῖ, συλλογίζεται, ὁ Ἀνατολικὸς στοχάζεται καὶ δέεται (…). Οἱ Δυτικοὶ δὲν εἶναι προσκολληµένοι στὰ πάτρια τόσο, ὅσο οἱ Ἀνατολικοί. Ἂν τὴ Γραφὴ τὴν εἶχαν συντάξει Δυτικοί, παρ᾽ ὅλη τὴ θεοπνευστία της δὲν θὰ ὑπῆρχε οὔτε ἡ ἔκφρασις οὔτε ἡ ἔννοια τοῦ “ὁ Θεὸς τῶν Πατέρων”. Εὐκολώτατα λοιπὸν πλάθουν νέους θεολογικοὺς ὅρους γιὰ λόγους πρακτικούς, σχεδὸν ἀδιαφορώντας ἂν ὑπάρχουν ἢ ὄχι ἀντίστοιχοι στὴν Παράδοσι τῶν Πατέρων». Καὶ ἐπισηµαίνει ὁ Παπικὸς θεολόγος αὐτὸ ποὺ ἐπισηµαίνουµε ἀκριβῶς κι ἐµεῖς: «Ἔτσι διαγράφεται νέος κίνδυνος: µὴν παρασυρθοῦν οἱ Ἀνατολικοi θεολόγοι στὴν ἀποδοχὴ νεοφανῶν ὅρων, ἐνῶ ὑπάρχουν στὴν Παράδοσι καθιερωµένοι οἱ ἀντίστοιχοι».
.               Ἀκουέτωσαν ταῦτα οἱ Ὀρθόδοξοι θεολόγοι…

ΠΗΓΗ:   ΚΛΙΚ