ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΤΗΝ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΗ !!!

ΑΓ. ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ε´, ΠΑΤΡ. ΚΩΝ/ΛΕΩΣ-4 «“Κύριε, Ἰησοῦ Χριστέ, δέξαι τὸ πνεῦμα μου”. Ὁ δήμιος πέρασε ἀπὸ τὸ σεβάσμιο κεφάλι του τὸν βρόχο».

Ἀπόσπασμα [Δ´] ἀπὸ τὸ βιβλίο

ΜΑΡΙΑ – ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ Γ. ΓΙΑΤΡΑΚΟΥ 
Δρ. Ἱστορίας Πανεπιστημίου Ἀθηνῶν«ΠΑΤΡΙΑΡΧΗΣ ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ Ο Ε΄(1745-1821)Ο ΠΡΩΤΟΚΑΘΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΟΡΘΟΔΟΞΙΑΣ ΚΑΙ ΤΟΥ ΓΕΝΟΥΣ»

ἐκδ. ΤΗΝΟΣ», Ἀθῆναι 2011,σελ. 24-39

βλ. σχετ.: https://christianvivliografia.wordpress.com/2011/04/08/γρηγόριος-ε´-ὁ-πρωτοκάθεδρος-τῆς-ὀρθ/

Α´ Μέρος: https://christianvivliografia.wordpress.com/2013/04/10/ἅγ-γρηγόριος-ε-πατρ-κωνλεως-1/
Β´ Μέρος: https://christianvivliografia.wordpress.com/2013/04/11/ἅγ-γρηγόριος-ε-πατρ-κωνλεως-2/

Γ´ Μέρος: https://christianvivliografia.wordpress.com/2013/04/12/ἅγ-γρηγόριος-ε-πατρ-κωνλεως-3/

Ἠλ. στοιχειοθεσία «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑΣ»

ΕΙΣ. ΣΧ. «ΧΡ. ΒΙΒΛΙΟΓΡ.»: Ἡ θυσία τοῦ Ἁγ. Γρηγορίου τοῦ Ε´, πατρ. Κων/λεως εἶναι ἕνα σημαντικὸ ἱστορικὸ γεγονὸς μὲ βεβαιωμένες ἱστορικὲς ἀναφορὲς καὶ προεκτάσεις. Δὲν πρέεπι ὅμως νὰ περάσει ἀπαρατήρητη μιὰ τεκμηριωμένη καὶ μεμαρτυρημένη ἱστορικὴ «λεπτομέρεια» πολλαπλῆς σημασίας: «Κι ἐνῶ οἱ ὀρθόδοξοι Χριστιανοὶ θρηνοῦσαν τὸν ἀπαγχονισθέντα Πατριάρχη τους, οἱ Καθολικοὶ τοῦ Γαλατᾶ (παπικοὶ) ἐπέχαιρον γιὰ τὴν συμφορὰν τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας καὶ οἱ φράτορές τους ἔψαλλαν τὸ “Te Deum” (δοξολογία), μόλις ἔμαθαν ὅτι ἀπαγχόνισαν τὸν Πατριάρχη τῶν Γραικῶν.» [Ἀνωνύμου, «Βίος καὶ πολιτεία τοῦ Ἱερομάρτυρος Γρηγορίου Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλεως», Ἀθήνησι 1853, σ. 55]
.               Ἡ ἰσοπεδωτικὴ ἀγαπολαγνεία τῶν Ἐργολάβων τῆς θεολογικῆς καὶ ἱστορικῆς Ἀλλοτριώσεως ἀφανίζει μεθοδικὰ τέτοιες «μνῆμες».

.            Μετὰ τὴν θείαν Λειτουργίαν κάποιος ἐκ τῶν οἰκείων τὸν πληροφόρησε ὅτι ἡ Ἐπανάσταση στὴν Πελοπόννησο εἶναι γεγονὸς καὶ διερωτήθηκε τί θὰ γίνει; Κι ὁ Πατριάρχης ἀτάραχος ἀπάντησε: «Καὶ τώρα καὶ πάντοτε τὸ θέλημα τοῦ Κυρίου γενέσθω».
.            Κατὰ τὴν 10ην πρωινὴν τῆς 10ης Ἀπριλίου 1821 ὁ Μέγας Διερμηνέας σπεύδει νὰ συναντήσει τὸν Γρηγόριον τὸν Ε´, διότι εἶχε λάβει ἤδη ἐντολὴν ἀπὸ τὸν Ὑπουργὸν Ἐξωτερικῶν τῆς Πύλης γιὰ τὴν ἐκλογὴ νέου Πατριάρχη, τὴν ἔκπτωση τοῦ Γρηγορίου ὡς ἀπίστου καὶ ἐπιβούλου καὶ τὸν ἀπαγχονισμό του. Ὁ Μέγας Διερμηνέας μὲ δάκρυα ἔσπευσε νὰ συναντήσει τὸν Πατριάρχην. Μετ’ ὀλίγον ἔφθασαν στὸ Πατριαρχεῖο καὶ ὁ Κεσεδάρης τοῦ Ὑπουργοῦ Ἐξωτερικῶν καὶ ὁ Τζουσλὰρ Ἐμινής, ποὺ συνήντησαν τὸν Πατριάρχην, ὁ ὁποῖος διετάχθη νὰ ἀκολουθήσει τὸν Μουσουλμάνον. Ὁ Κεσεδάρης τὸν ὁδήγησε στὸ κατὰ τὸ Βυζάντιο παράλιο Ἐξώστεγο (Γιαλὶ Κιόσκι) καὶ ἐν συνεχείᾳ στὰ ἐνδότερα τοῦ παλατιοῦ στὴν περιοχὴ τῶν οἰκημάτων τοῦ Βοστατζίμπαση (Ἀρχικηπουροῦ), ἕως ὅτου ἐκλεγεῖ ὁ νέος Πατριάρχης. Ἐκεῖ τοῦ ὑπέβαλαν ἐρωτήσεις ὑπὸ μορφὴν ἀνακρίσεως, τὸν βασάνισαν, τὸν ταπείνωσαν, τὸν προκαλοῦσαν νὰ ἀρνηθεῖ τὴν πίστη του. «Μὰ μὴν κοπιάζετε», ἀπάντησεν ὁ Γρηγόριος ὁ Ε´. «Ὁ Πατριάρχης τῶν Χριστιανῶν ἀποθνήσκει Χριστιανός». Μετ’ ὀλίγον ὁ ἀρχηγὸς τῆς τουρκικῆς φρουρᾶς τὸν ὁδήγησε διὰ τοῦ παραλίου Ἐξωστέγου (Γιαλὶ – Κιόσκι) στὴν παραλία, ὅπου ἦταν προετοιμασμένος πολὺς ἀριθμὸς τρικώπων ἀκατίων. Διέταξαν τοὺς δικούς του νὰ ἀπομακρυνθοῦν. Κι ἐκεῖνοι πενθοῦντες καὶ δακρύοντες κρουνηδὸν κατησπάσθησαν τὴν δεξιά του καὶ αὐτὸς τοὺς εὐλογοῦσε μέχρις ὅτου μπῆκε στὸ προορισμένο γι’ αὐτὸν σκάφος. Μαζὶ μὲ αὐτὸν μπῆκε καὶ ὁ ἐπὶ τῶν Στρεβλώσεων (Κοτσίμπασης) καὶ τὸν ὁδήγησαν στὸν τόπον τοῦ μαρτυρίου, ὅπου ἦταν συνηγμένο πλῆθος Ὀθωμανῶν. Ὅταν βγῆκε ἀπὸ τὸ ἀκάτιον ὁ Πατριάρχης, ἔκλινε τὰ γόνατα καὶ τὴν κεφαλὴν (ἕτοιμον πρὸς ἀποτομήν), ὁ δὲ Στρεβλωτάρχης τὸν ἔπληξε μὲ τὸ πόδι του καὶ τὸν ἀνάγκασε νὰ προχωρήσει. Ἀνέμεναν λίγο, γιὰ νὰ ὁλοκληρωθεῖ ἡ ἐκλογὴ τοῦ νέου Πατριάρχη καὶ τέλος τὸν ὁδήγησαν στὴν μέση Πύλη τῶν πατριαρχικῶν δωμάτων, προκειμένου νὰ τὸν ἀπαγχονίσουν. Ὁ Πατριάρχης ἐξέτεινε τὴν χεῖραν του εἰς εὐλογίαν τοῦ ὀρθοδόξου πληρώματος, τὰ δὲ ὄμματα εἰς τὸν οὐρανὸν καὶ ἀνεβόησεν: «Κύριε, Ἰησοῦ Χριστέ, δέξαι τὸ πνεῦμα μου». Ὁ δήμιος πέρασε ἀπὸ τὸ σεβάσμιο κεφάλι του τὸν βρόχο. Κι ἐκεῖνος πέταξε νικηφόρος εἰς τὴν ἐν οὐρανοῖς θριαμβεύουσαν Ἐκκλησίαν τῶν πρωτοτόκων. Ὁ Φρούραρχος ἀνήρτησεν ἐπὶ τοῦ στήθους του τὴν αἰτίαν τῆς καταδίκης του, ὅτι δηλαδὴ «ὄντας ὁ ἀποστάτης πρωταίτιος ἐγένετο καὶ συμμέτοχος καὶ συμπατριώτης τῶν ἐπαναστατῶν».

.            Κι ἐνῶ οἱ ὀρθόδοξοι Χριστιανοὶ θρηνοῦσαν τὸν ἀπαγχονισθέντα Πατριάρχη τους, οἱ Καθολικοὶ τοῦ Γαλατᾶ (παπικοὶ) ἐπέχαιρον γιὰ τὴν συμφορὰν τῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας καὶ οἱ φράτορές τους ἔψαλλαν τὸ “Te Deum” (δοξολογία), μόλις ἔμαθαν ὅτι ἀπαγχόνισαν τὸν Πατριάρχη τῶν Γραικῶν.

.            Τὸ σῶμα τοῦ ἱερομάρτυρος Γρηγορίου τοῦ Ε´ ἔμεινε ἀνηρτημένον ἐπὶ τρεῖς ἡμέρες φρουρούμενον καὶ δὲν κατόρθωσε νὰ τὸ ἐξαγοράσει ἀντὶ μεγάλης ποσότητας χρημάτων ὁ τῆς πατριαρχίας διάδοχός του Εὐγένιος. Στὶς 13 Ἀπριλίου ὁ νεκρὸς τοῦ Γρηγορίου τοῦ Ε´ πουλήθηκε σὲ σπείρα Ἑβραίων τοῦ Γαλατᾶ, ποὺ τὸν ἔσυραν στοὺς δρόμους. Τελικὰ οἱ δήμιοί του τὸν μετέφεραν στὸ μέσον τοῦ Κερατίου Κόλπου καὶ τὸν ἔριξαν στὴ θάλασσα. Στὶς 16 Ἀπριλίου τὸ πτῶμα του, ποὺ ἐπέπλεε στὴν περιοχὴ τοῦ Γαλατᾶ, ἀνασύρθηκε ἀπὸ τὸν Κεφαλλονίτη πλοίαρχο Νικόλαο Σκλάβο καὶ μεταφέρθηκε στὴν Ὀδησσό, ὅπου ἔγινε μὲ μεγαλοπρέπεια ἡ κηδεία του, ὕστερα ἀπὸ ἐντολὴ τοῦ τσάρου, στὶς 19 Ἰουνίου 1821.
.            Τὸ πλοῖο, ποὺ μετέφερε τὸ σκήνωμα τοῦ Γρηγορίου τοῦ Ε´ καὶ κατευθυνόταν στὴν Ὀδησσό, εἶχε ρωσσικὴ σημαία. Ἀναχώρησε ἀπὸ τὴν Κωνσταντινούπολη στὶς 17 Ἀπριλίου καὶ ἔφθασε στὴν Ὀδησσὸ στὶς 5 Μαΐου. Ἡ σορὸς τοῦ ἱερομάρτυρος Πατριάρχου ἀναγνωρίσθηκε πρῶτα ἀπὸ τὸν Πρωτοσύγκελλό του, ὁ ὁποῖος, ὅταν τὸν εἶδε, θρηνώντας γοερὰ ἀνέκραξεν: «Ὁ Πατριάρχης μου, ὁ Πατριάρχης» κι ὅταν ἔφθασε στὴν Ὀδησσὸ ἡ σορός του, ἀναγνωρίσθηκε ἀπὸ τὸν λόγιο κληρικὸ Κωνσταντῖνο Οἰκονόμο, τὸν ἐξ Οἰκονόμων.
.            Τὸ γεγονὸς ἀναστάτωσε τὴν Ὀδησσό, στὴν ὁποία εἶχαν βρεῖ καταφύγιο τόσοι Ἕλληνες. Τὸ γεγονὸς ἔφθασε μέχρι τὴν Πετρούπολη, στὸ παλάτι τοῦ Τσάρου Ἀλεξάνδρου Α΄ (1801-18025), ὁ ὁποῖος ἀπέστειλε στὴν Ὀδησσὸ «μεγαλοπρεπεστάτην ἀρχιερατικὴν στολήν, μίτραν καὶ ἐγκόλπιον ἀδαμαντοκόλλητον» καὶ πραγματοποιήθηκε ἡ νεκρώσιμη ἀκολουθία στὸν μητροπολιτικὸ ναὸ τῆς Μεταμορφώσεως τοῦ Σωτῆρος τῆς Ὀδησσοῦ στὶς 17 Ἰουνίου 1821. Τὸ λείψανο παρέμεινε στὸν μητροπολιτικὸ ναὸ μέχρι τὶς 19 Ἰουνίου 1821, ἡμέρα κατὰ τὴν ὁποία ἐτελέσθη καὶ πάλιν ἡ Θεία Λειτουργία καὶ ἐξεφώνησε τὸν γνωστὸν ἐπικήδειον λόγον ὁ λόγιος κληρικός, Κων/νος Οἰκονόμος ὁ ἐξ Οἰκονόμων. Τὴν ἴδια ἡμέρα μεταφέρθηκε τὸ λείψανο στὸ ναὸ τῆς Ἁγίας Τριάδας, ὅπου ἔγινε ἡ ταφὴ «ἐν τῇ ἀριστερᾷ πλευρᾷ τοῦ ναοῦ», καὶ ὅπου ἀναπαύθηκε ἐκεῖ ἐπὶ πενήντα χρόνια. Τὸ 1871, ὕστερα ἀπὸ ἐνέργειες τῆς ἑλληνικῆς πολιτείας τὸ λείψανο μεταφέρθηκε στὸν μητροπολιτικὸ ναὸ Ἀθηνῶν, ὅπου βρίσκεται μέχρι σήμερα86.
.            Ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος ἀνακήρυξε στὴν χορεία τῶν ἁγίων τὸν νεομάρτυρα Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Γρηγόριο τὸν Ε´.

ΠΗΓΗ:   ΚΛΙΚ