O OΣΙΟΣ ΙΣΑΑΚ ΠΕΡΙ ΘΛΙΨΕΩΝ

ΤΟΥ  ΝΙΚΟΛ.  ΒΟΪΝΕΣΚΟΥ

Ο όσιος Ισαάκ ο Σύρος στους υπέροχους ασκητικούς λόγους του αναφέρει  πολλά σοφά και περισπούδαστα για τούς πειρασμούς και τις θλίψεις της ζωής. Διδαγμένος από την προσωπική του πείρα και φωτισμένος από το Άγιο Πνεύμα μας αποκαλύπτει σπουδαίες και σωτήριες αλήθειες, απαντά στο πανανθρώπινο ερώτημα "γιατί να πονώ;", φανερώνει τον σκοπό των θλίψεων, δείχνει τον τρόπο αντιμετωπίσεώς των, παρουσιάζει τούς καρπούς της υπομονής και ομιλεί για τις ανεκτίμητες ωφέλειες των πειρασμών και των θλίψεων, πού από την πολλή Του αγάπη επιτρέπει ο Θεός. Παραθέτομε παρακάτω τούς λόγους του οσίου Πατρός με την ελπίδα ότι θα στηρίξουν και θα ευφράνουν πολλές πονεμένες ψυχές.

    

Τι λέγεις  άνθρωπε; Στον ουρανό θέλεις ν’ ανεβείς και να κληρονομήσεις τη βασιλεία του Θεού και την ανάπαυσι της εκεί μακαριότητος και την ένωση με τούς αγγέλους και  τη ζωή την αθάνατη, και ρωτάς, αν  έχει δυσκολίες ο δρόμος;

     Γνώριζε ότι χωρίς πειρασμούς ευρίσκεσαι μακριά από το δρόμο του Θεού και ότι δεν περπατάς στα ίχνη των αγίων. Οι άγιοι δυνάμωναν με θείες οπτασίες και υπέμειναν κάθε πειρασμό για την αγάπη του Θεού. Όταν ζεις ενάρετα περίμενε πειρασμούς. Όταν έχεις αμετάβλητη ειρήνη, δεν πηγαίνεις καλά. Όσο προχωρείς και προκόπτεις πνευματικά, τόσο διεγείρονται εναντίον σου οι πειρασμοί. Κατά το μέγεθος της θείας χάριτος, πού σου δόθηκε, έρχονται και οι πειρασμοί.

     Ο Θεός και οι άγγελοι χαίρουν στις θλίψεις και στενοχώριες, ο δε διάβολος στις αναπαύσεις μας. Καταφρονούμε τον Θεό, όταν καταφρονούμε τις θλίψεις και στενοχώριες, διότι αυτές είναι οι αιτίες της αρετής. Δεν κατοικεί το Πνεύμα του Θεού σε εκείνους πού ζουν με ανάπαυσι, αλλά το πνεύμα του διαβόλου. Οι γνήσιοι δούλοι του Θεού ζουν με θλίψεις και στενοχώριες, ο δε κόσμος με τρυφή και αναπαύσεις. Αυτοί μεν κλαίουν, ο κόσμος γελά, αυτοί στενάζουν, ο κόσμος χαίρει, αυτοί νηστεύουν, ο κόσμος τρυφά.

     Η αρετή, δηλαδή, η φύλαξη των εντολών του Χριστού ακολουθείται από λύπη πού οφείλεται στις θλίψεις και πειρασμούς από τον  φθόνο των δαιμόνων. Επιτρέπει ο Θεός τούς πειρασμούς α) στους αγωνιστές προς αύξηση του πνευματικού πλούτου τους, β) στους αμελείς για να προφυλαχθούν από τις πτώσεις τους, γ) στους κοιμωμένους για να ξυπνήσουν, δ) στους μακράν του Θεού για να πλησιάσουν τον Θεό και ε) στους φίλους Του για να έχουν παρρησία στον Θεό. Έτσι ο Θεός με πικρά φάρμακα δίνει την υγεία της ψυχής στους χριστιανούς.

     Οι αρρώστιες παραχωρούνται από τον Θεό για την υγεία της ψυχής στους ράθυμους και αμελείς, πού αγαπούν τον Θεό. Επιτρέπει ο Θεός τις θλίψεις για να Τον πλησιάσουμε με τις προσευχές και την ταπείνωση, και να μη πάθουμε ότι έπαθε ο σατανάς. Τα λυπηρά μας θυμίζουν τον Θεό ("Εν θλίψει εμνήσθημέν Σου") και μας πλησιάζουν προς Αυτόν απομακρύνοντας από εμάς τα μάταια και τα φθαρτά και μας δωρίζουν κάθε μακαρισμό. Σε όσους ασθενούν κατά τη θέληση και δεν μπορούν να πετύχουν την αιώνια ζωή, καθοδηγεί τις ψυχές τους ο Θεός με ακούσιες θλίψεις στην αρετή. Όταν αρχίσει να υψηλοφρονεί ο άνθρωπος, παραχωρεί ο Θεός να έλθουν ισχυρότεροι πειρασμοί και να τον νικήσουν για να ταπεινωθεί και να ζήτηση την θεία βοήθεια.

     Όταν η καρδιά μας επιθυμήσει με ζήλο τα πνευματικά, τότε το σώμα μας δεν λυπάται στις θλίψεις, διότι προσδοκά κάτι πολύ ανώτερο: την βασιλεία των ουρανών! Όταν νοιώσεις μέσα σου τη χαρά του Αγίου Πνεύματος, οι στενοχώριες και οι θλίψεις αυτής της ζωής γίνονται γλυκύτερες από το μέλι. Όταν η ψυχή σου μεθύσει από την θεϊκή χαρά και ευφροσύνη, τότε το σώμα δεν αισθάνεται πόνους και θλίψεις, διότι συναπολαμβάνει τα αγαθά της ψυχής. Αρκεί ο πόθος του Θεού (=θεία κοινωνία) στον πιστό, να γίνει σ' αυτόν παρηγορία στις θλίψεις και στενοχώριες, πού τον ζώνουν σ' αυτή την παλιοζωή.

     Για να υπομένεις τις μικρές σου θλίψεις να συλλογίζεσαι τις μεγάλες θλίψεις, πού υποφέρουν οι άλλοι. Υπόμενε τα λυπηρά σαν αμοιβές των κακών πού έπραξες. Στις θλίψεις και στους λογής-λογής πειρασμούς, πού μας έρχονται, πρέπει να ομολογούμε, ότι είμαστε άξιοι και περισσότερα από αυτά να πάθουμε και να μη ρίχνουμε την ευθύνη σε ανθρώπους, δαίμονες ή, αλλοίμονο, και σ' αυτήν τη δικαιοσύνη του Θεού. Ο αληθινά ταπεινός περιμένει σιωπώντας το έλεος του Θεού, του Οποίου η αρετή επιβάλλει σιωπή σε όλα τα αγγελικά τάγματα, λέγοντας "Κύριε, γενηθήτω επ' εμοί τό πανάγιόν Σου θέλημα".

     Ο Θεός υπομένει όλες τις ατέλειες του ανθρώπου εκτός από τον γογγυσμό. Η καρδιά, η οποία ευχαριστεί διαρκώς τον Θεό, γεμίζει από θεϊκή χαρά και ευλογία. Να υπομένεις με χαρά την ακούσια ατιμία και να μην ταραχθείς, μήτε να μισήσεις αυτόν πού σε ατιμάζει. Μη φοβάσαι τον θάνατο, διότι ο Θεός ετοίμασε τα μέλλοντα αγαθά για να σε κάνη αθάνατο. Μη λυπάσαι για τις στενοχώριές σου στο σώμα, διότι ο Θεός βλέποντας την υπομονή σου θα σου τις πάρει.

     Με την υπομονή φθάνομε στην ταπείνωση και εν συνεχεία απολαμβάνομε την χάριν του Θεού. Όταν έχεις πολλή υπομονή, τότε έχεις λάβει την χάριν της παρηγορίας μέσα στην ψυχή σου. Η ταπεινοφροσύνη εξαφανίζει όλη την κακία των πειρασμών, διότι από αυτήν προέρχεται η υπομονή στις συμφορές σου. Από δε την υπομονή προέρχεται η παρηγορία και απ' αυτήν η προς τον Θεό αγάπη, οπότε αυξάνεται η χάρις του Αγίου Πνεύματος, πού οδηγεί στην τελειότητα την ψυχή. Δυνατός είναι εκείνος πού ευχαριστείται στις πρόσκαιρες θλίψεις και στενοχώριες, διότι σ αυτές κρύβεται η ζωή και η δόξα της νίκης του.

     Σ εκείνους πού έχουν δυνατούς πειρασμούς, μέλλει ο Θεός να δώσει σοφία και την χάριν Του. Γίνεται κοινωνός των παθημάτων του Χριστού όποιος πάσχει για δικαιοσύνη. Οι πειρασμοί μας χαλυβδώνουν στην αρετή, αλλιώς οι αρετές είναι αδόκιμες και ψεύτικες.

Οι πειρασμοί οδηγούν στην απόκτηση της σοφίας του Αγίου Πνεύματος. Η πίστη στον Θεό οδηγεί στην περιφρόνηση των πειρασμών. Η αληθινή ταπείνωση είναι γέννημα της γνώσεως και των πειρασμών. Κανείς δεν μπορεί να γνωρίσει την αδυναμία του, αν δεν πέσει σε ψυχικούς και σωματικούς πειρασμούς. Τότε προσεύχεται και συντρίβεται και ταπεινώνεται.

Πειρασμοί του σώματος, πού πρέπει να υποδεχώμεθα ολόψυχα είναι: α) οι σωματικές ασθένειες και β) οι για την αγάπη του Θεού κακοπάθειες. Διότι χωρίς τους σωματικούς πειρασμούς ούτε στην θεία πρόνοια πιστεύομε, ούτε παρρησία έχομε προς τον Θεό, ούτε τή σοφία του Θεού γνωρίζομε, ούτε τον θειο πόθο αποκτούμε. Με τους πειρασμούς δοκιμάζεται η προς τον Θεό αγάπη μας. Οι πειρασμοί αποτελούν μεγάλη δωρεά του Θεού, αρκεί να μην ολιγοψυχούμε και να τρυγάμε ωφέλεια από την συνάντηση μαζί τους. Σε κάθε ανάπαυσι ακολουθεί ταλαιπωρία και σε κάθε για τον Θεό ταλαιπωρία ακολουθεί θεία ανάπαυσις. Σε κάθε ηδονή ακολουθεί αηδία και πίκρα. Ο Θεός δεν παραχωρεί πειρασμό πείνας, σωματικών ασθενειών και φοβερών οπτασιών εκτός του συμφέροντός σου. Αν δεν πλησιάσουμε τον Κύριο με την προσευχή, τα άχραντα μυστήρια και τον φόβο Κυρίου, εξ άπαντος θα Τον πλησιάσουμε με την παιδεία Κυρίου. Η σφοδρότητα των θλίψεων καθαρίζει τα κακά πάθη της καρδιάς. Χωρίς την παραχώρηση του Θεού δεν παιδεύεται ο άνθρωπος και τούτο γίνεται για να μετανοήσει και να ωφεληθεί η ψυχή του. Οι λογής-λογής πειρασμοί μας παραχωρούνται για να ταπεινωθούμε και να συγχωρεθούν οι αμαρτίες μας με την εξομολόγηση και να αποκτήσουμε όψη κεχαριτωμένη. Οι θλίψεις και οι στενοχώριες θανατώνουν τα πάθη. Η ανάπαυσις τα τρέφει. Η φιλανθρωπία του Θεού είναι ανάλογη με την σκληρότητα των θλίψεων, πού επιτρέπει η αγαθότης Του. Όποιος παιδεύεται εδώ για τις αμαρτίες του, τρώγει την κόλαση του. Μην αποφεύγεις τις θλίψεις και στενοχώριες, διότι μ' αυτές βρίσκεις τον Θεό. Χωρίς πειρασμούς δεν μπορούμε να μπούμε στην βασιλεία των ουρανών. Ουδείς μετ' ανέσεως ανέβη στον ουρανό. Μακάριοι όσοι απεφάσισαν να πλεύσουν την θάλασσα των θλίψεων για την αγάπη του Θεού. Αυτοί πολύ γρήγορα φθάνουν στο λιμάνι της βασιλείας των ουρανών.

     Είθε με την χάριν του Χριστού και τις ευχές του οσίου Ισαάκ να πλεύσουμε κι εμείς την θάλασσα των θλίψεων αγόγγυστα και δοξολογικά, για να αξιωθούμε να φθάσουμε στο πανέμορφο λιμάνι της βασιλείας των ουρανών.