Στις 19 Δεκεμβρίου 1980, δύο από τα πιο εμβληματικά πολυκαταστήματα

της Αθήνας, το «Μινιόν» και το «Κατράντζος», παραδόθηκαν στις φλόγες ύστερα από οργανωμένες τρομοκρατικές επιθέσεις. Οι εκρήξεις και οι πυρκαγιές που ακολούθησαν όχι μόνο έκαψαν τα κτήρια ολοσχερώς, αλλά σημάδεψαν και την εμπορική, κοινωνική και πολιτική ζωή της πρωτεύουσας.

Τα ξημερώματα της καταστροφής

Ήταν 03:07 όταν αυτόπτες μάρτυρες άκουσαν εκρήξεις και είδαν τις φλόγες να τυλίγουν τα δύο πολυκαταστήματα, σε μια από τις πιο πολυσύχναστες περιοχές της Αθήνας. Παρά την άμεση κινητοποίηση της Πυροσβεστικής με 170 άνδρες και 38 οχήματα, το έργο της κατάσβεσης ήταν ιδιαίτερα δύσκολο. Οι φλόγες κατέστρεψαν ολοκληρωτικά το «Μινιόν», αφήνοντας μόνο τον σκελετό του κτηρίου, ενώ το «Κατράντζος» κατέρρευσε.

Η ζημιά ήταν ανυπολόγιστη: μόνο για το «Μινιόν», οι απώλειες σε εμπορεύματα ανήλθαν σε 2 δισεκατομμύρια δραχμές, με τον δημιουργό του, Γιάννη Γεωργακά, να δηλώνει ότι το κατάστημα ήταν ασφαλισμένο μόνο για 200 εκατομμύρια.

Η τρομοκρατική ενέργεια και οι ευθύνες

Οι Αρχές σύντομα επιβεβαίωσαν ότι επρόκειτο για τρομοκρατική ενέργεια. Την ευθύνη ανέλαβε η νεοεμφανιζόμενη «Επαναστατική Οργάνωση Οκτώβρης ’80», παρακλάδι του ΕΛΑ, η οποία σε προκήρυξή της δικαιολόγησε την επίθεση ως χτύπημα στον «καπιταλισμό» και την «εκμετάλλευση των εργαζομένων».

Το γεγονός πυροδότησε έντονες πολιτικές αντιδράσεις. Ο Ανδρέας Παπανδρέου κατηγόρησε την κυβέρνηση Ράλλη ότι «επιτρέπει σε παρακρατικά στοιχεία να δρουν ανενόχλητα», ενώ ο ίδιος ο πρωθυπουργός μίλησε για «εκμετάλλευση της τραγωδίας».

Από τις στάχτες στην αναγέννηση

Το «Μινιόν» κατάφερε να αναγεννηθεί από τις στάχτες του. Μετά την πλήρη καταστροφή του, αποκαταστάθηκε το 1983 χάρη σε δάνεια, ενώ μετέπειτα κρατικοποιήθηκε λόγω χρεών. Παρότι το 1991 ο Γεωργακάς κατάφερε να το αγοράσει ξανά, το 1998 το πολυκατάστημα έκλεισε οριστικά, αφήνοντας πίσω του ένα κενό στη μνήμη και την καθημερινότητα της Αθήνας.


Σήμερα, η ανακατασκευή του «Μινιόν» υπό την εταιρεία Dimand δίνει ξανά ελπίδα στην Πατησίων. Το εμβληματικό κτήριο, που κάποτε πρωτοπορούσε με καινοτομίες όπως οι κυλιόμενες σκάλες, οι σχολές πωλητών και οι αποκλειστικές συνεργασίες με την Disney, αναμένεται να ολοκληρωθεί το 2024 και να δώσει νέα πνοή στο κέντρο της Αθήνας.

Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

1843: Ο Άγγλος συγγραφέας, Κάρολος Ντίκενς, εκδίδει το διήγημα «Χριστουγεννιάτικη Ιστορία» («A Christmas Carol»). Το έργο, που αφηγείται την ιστορία του Εμπενίζερ Σκρουτζ και τη μεταμόρφωσή του μέσα από τα πνεύματα των Χριστουγέννων, γίνεται σύμβολο της χριστουγεννιάτικης παράδοσης και κοινωνικής συνείδησης, εμπνέοντας γενιές αναγνωστών.

1894: Αρχίζει η Δίκη Ντρέιφους, με τον Γάλλο εβραίο αξιωματικό του πυροβολικού Άλφρεντ Ντρέιφους να κατηγορείται -αδίκως όπως θα αποδειχθεί αργότερα- για προδοσία υπέρ της Γερμανίας. Η υπόθεση προκαλεί έντονες διχόνοιες στη γαλλική κοινωνία και γίνεται σύμβολο αντισημιτισμού και δικαστικής αδικίας. Τον Ντρέιφους θα υπερασπιστεί ο συγγραφέας Εμίλ Ζολά με το διάσημο άρθρο του «Κατηγορώ», που δημοσιεύεται το 1898, καταγγέλλοντας τη συνωμοσία και την αδικία σε βάρος του.

1920: Ο Κωνσταντίνος Α΄ επιστρέφει στον θρόνο ως βασιλιάς των Ελλήνων, έπειτα από τον θάνατο του γιου του, Αλεξάνδρου Α΄, και το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος της 5ης Δεκεμβρίου. Η επιστροφή του σηματοδοτεί μια κρίσιμη πολιτική και στρατιωτική περίοδο για την Ελλάδα, εν μέσω της Μικρασιατικής Εκστρατείας.

1948: Τίθεται σε εφαρμογή το σχέδιο «Περιστερά» από τις κυβερνητικές δυνάμεις, με στόχο την εκκαθάριση της Πελοποννήσου από τους αντάρτες του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας (ΔΣΕ). Στην εκστρατεία συμμετέχουν 45.000 άνδρες του στρατού, υπό τη διοίκηση του στρατηγού Θρασύβουλου Τσακαλώτου, σε μία από τις μεγαλύτερες στρατιωτικές επιχειρήσεις του Εμφυλίου Πολέμου, που είχε σοβαρές συνέπειες για τον τοπικό πληθυσμό και τους αντάρτες.

1965: Ο στρατηγός Σαρλ Ντε Γκολ επανεκλέγεται πρόεδρος της Γαλλίας, επικρατώντας στον δεύτερο γύρο των εκλογών. Αντίπαλός του είναι ο Φρανσουά Μιτεράν, ο οποίος αργότερα θα γίνει σοσιαλιστής πρόεδρος της χώρας. Η εκλογή αυτή εδραιώνει την πολιτική κυριαρχία του Ντε Γκολ, ενώ παράλληλα σηματοδοτεί την άνοδο του Μιτεράν ως σημαντικής πολιτικής προσωπικότητας.

1970: Ο Γεώργιος Παπαδόπουλος, επικεφαλής της χούντας των συνταγματαρχών, δηλώνει σε λόγο του προς το έθνος: «Ουδεμία αλλαγή το 1971 εις την υφιστάμενην συνταγματική τάξιν». Συνεχίζει τονίζοντας ότι «Εγώ θα κρίνω, ως εντολοδόχος του λαού, πότε θα είναι επωφελής διά το Έθνος η πλήρης λειτουργία του κοινοβουλευτισμού». Η δήλωση αυτή αποτυπώνει τη συνέχιση του αυταρχικού καθεστώτος και την αναστολή της δημοκρατικής λειτουργίας στην Ελλάδα.

1980: Πυρπολούνται τα πολυκαταστήματα Μινιόν και Κατράντζος στο κέντρο της Αθήνας, προκαλώντας τεράστιες ζημιές. Το γεγονός αποδίδεται σε τρομοκρατική ενέργεια, συγκλονίζοντας την ελληνική κοινωνία και σημαδεύοντας μια σκοτεινή περίοδο για την επιχειρηματικότητα και την ασφάλεια στη χώρα.

1997: Κάνει πρεμιέρα στις αμερικανικές αίθουσες η εμβληματική ταινία του Τζέιμς Κάμερον, «Τιτανικός». Η επική ιστορία αγάπης και τραγωδίας στον φόντο του ναυαγίου του RMS Titanic κατακτά το κοινό και γίνεται η ταινία με τις υψηλότερες εισπράξεις στην ιστορία του κινηματογράφου έως τότε. Κερδίζει 11 βραβεία Όσκαρ, συμπεριλαμβανομένου αυτού της Καλύτερης Ταινίας, καθιερώνοντας την ως ένα από τα μεγαλύτερα κινηματογραφικά φαινόμενα όλων των εποχών.

Γεννήσεις

1906 – Λεονίντ Μπρέζνιεφ, σοβιετικός ηγέτης, καθόρισε την πορεία της ΕΣΣΔ για δύο δεκαετίες κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου

1911 – Νικηφόρος Βρεττάκος, έλληνας ποιητής, από τις σημαντικότερες φωνές της νεοελληνικής λογοτεχνίας

1915 – Εντίθ Πιάφ, εμβληματική γαλλίδα τραγουδίστρια, σύμβολο της γαλλικής μουσικής σκηνής, γνωστή για τραγούδια όπως το «La Vie en Rose»

1980 – Τζέικ Τζίλενχαλ, διακεκριμένος αμερικανός ηθοποιός, γνωστός για ρόλους σε ταινίες όπως «Brokeback Mountain» και «Nightcrawler»

Θάνατοι

1848 – Έμιλι Μπροντέ, αγγλίδα συγγραφέας, γνωστή για το εμβληματικό μυθιστόρημα «Ανεμοδαρμένα ύψη»

1915 – Αλοΐσιους Άλτσχάιμερ, γερμανός νευροπαθολόγος, γνωστός για την ανακάλυψη της νόσου Αλτσχάιμερ

1996 – Μαρτσέλλο Μαστρογιάννι, ιταλός ηθοποιός, θρύλος του ευρωπαϊκού κινηματογράφου, γνωστός για ταινίες όπως «La Dolce Vita»

Γιορτάζουν

Αγλαΐα, Άρης