Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ [Κυριακὴ τῆς Χαναναίας]–2 (Ἅγ. Νικόλ. Βελιμίροβιτς) «Τὸ ψωμὶ εἶναι ὁ Χριστός· ψίχουλα εἶναι ἔστω καὶ οἱ ἐλάχιστες τῶν δωρεῶν Του».
Ἁγ. Νικολάου Βελιμίροβιτς
Ὁμιλία στὴν
Κυριακὴ ΙZ´ Ματθαίου
[τῆς Χαναναίας]
(Ματθ. ιε´ 21-28)
ἀπὸ τὸ βιβλίο «Ὁμιλίες Ε´- Κυριακοδρόμιο Β´»,
Ἀθῆναι 2013, μετάφρ. Π. Μπότση,
σελ. 137-158.
Μέρος Β´
Μέρος Α´: Η ΔΥΝΑΜΗ ΤΗΣ ΠΙΣΤΕΩΣ [Κυριακὴ τῆς Χαναναίας]–1 (Ἅγ. Νικόλ. Βελιμίροβιτς)
. «Καὶ προσελθόντες οἱ μαθηταὶ αὐτοῦ ἠρώτων αὐτὸν λέγοντες· ἀπόλυσον αὐτήν, ὅτι κράζει ὄπισθεν ἡμῶν, ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν· οὐκ ἀπεστάλην εἰ μὴ εἰς τὰ πρόβατα τὰ ἀπολωλότα οἴκου Ἰσραὴλ» (Ματθ. ιε´ 23, 24). Προσέξτε πόσο σοφὰ ἐνήργησε ὁ πάνσοφος Κύριος μὲ τὸ νὰ μὴ ἱκανοποιήσει ἀμέσως τὸ αἴτημα τῆς μητέρας, ἀλλὰ νὰ κρατήσει σιωπή. Ἀπὸ τὴν πλευρὰ τῶν μαθητῶν εἶχε ἤδη ἀναπτυχθεῖ κάποια συμπάθεια γιὰ τὴ φτωχὴ γυναίκα, ποὺ τὸν παρακαλοῦσε. Ἀπόλυσον αὐτήν, σημαίνει εἴτε «ἀπαλλάξου ἀπ’ αὐτὴν» εἴτε «κάνε αὐτὸ ποὺ ζητάει», γιὰ νὰ σταματήσει νὰ τοὺς ἐνοχλεῖ μὲ τὶς κραυγές της. Στὴν παράκληση αὐτὴ τῶν μαθητῶν Του, ὁ Κύριος ἀπάντησε: οὐκ ἀπεστάλην εἰ μὴ εἰς τὰ πρόβατα τὰ ἀπολωλότα οἴκου Ἰσραήλ, δηλαδὴ στὸν Ἰουδαϊκὸ λαό.
. Γιατί ἀπάντησε μ’ αὐτὸν τὸν τρόπο ὁ Κύριος; Πρῶτον, γιὰ νὰ δείξει πὼς ὁ Θεὸς εἶναι πιστὸς στὶς ὑποσχέσεις Του. Καὶ δεύτερον, γιὰ νὰ προωθήσει στοὺς μαθητές του τὴν ἰδέα πὼς κι οἱ εἰδωλολάτρες ἦταν παιδιὰ τοῦ Θεοῦ, ποὺ εἶχαν κι αὐτοὶ ἀνάγκη νὰ βοηθηθοῦν καὶ νὰ σωθοῦν. Μὲ τὴ μεγάλη πίστη τῆς φτωχῆς αὐτῆς γυναίκας, ὁ Κύριος ἔδειξε στοὺς μαθητές Του τὸν τρόπο νὰ ἐπαναστατήσουν στὴ στενὴ ἄποψη ποὺ εἶχαν οἱ Ἰουδαῖοι πὼς ὁ Θεὸς φρόντιζε μόνο αὐτούς, πὼς ἑπομένως ἦταν Θεὸς μόνο τῶν Ἰουδαίων. Σκόπιμα μίλησε ἔτσι ὁ Κύριος, ὅπως μιλοῦσαν κι ὅλοι οἱ Ἰουδαῖοι, ὥστε νὰ συλλογιστοῦν οἱ μαθητὲς καὶ νὰ πειστοῦν πὼς ἡ ἀντίληψη ποὺ εἶχαν οἱ ὁμοεθνεῖς τους ἦταν λαθεμένη, πὼς ἡ ἀντίληψη αὐτὴ ἦταν τόσο λαθεμένη ὅσο κι ἡ διαφθορὰ κι ὁ ἐκφυλισμὸς τοῦ ἔθνους τους, ἡ ἀποστασία τους ἀπὸ τὸν Θεό, καθὼς κι ἡ ἀπόρριψη κι ἡ περιφρόνηση ποὺ ἔδειξαν στὸν Χριστό. Ὁ Κύριος Ἰησοῦς δὲν ἤθελε νὰ διδάξει μόνο μὲ λόγια τοὺς μαθητές Του, ἀλλὰ καὶ μὲ ζωντανὰ παραδείγματα ἀπὸ τὴ ζωή. Ἀντὶ νὰ χρησιμοποιήσει λόγια σ’ αὐτὴν τὴν περίπτωση, ἄφησε τὴ συμπεριφορά Του πρὸς τὴν εἰδωλολάτρισσα γυναίκα νὰ μείνει ἕνα ἀλησμόνητο μάθημα στοὺς μαθητές Του. Γι’ αὐτὸ τὸ λόγο πέρασε τὰσύνορα τῆς Ἰουδαίας καὶ μπῆκε στὴν περιοχὴ τῶν εἰδωλολατρῶν, ὥστε ἀπὸ τὸ μεγάλο αὐτὸ γεγονὸς νὰ διδάξει τοὺς ἀκολούθους Του. Ἂς δοῦμε τώρα πῶς ἐξέφρασε ἡ Χαναναία τὴν ἀκλόνητη πίστη της στὸν Κύριο:
. «Ἡ δὲ ἐλθοῦσα προσεκύνησεν αὐτῷ λέγουσα· Κύριε, βοήθει μοι» (Ματθ. ιε´ 25). Ἦταν σίγουρη πὼς ἂν δὲν τὴ βοηθοῦσε ὁ Χριστός, δὲν ὑπῆρχε κανένας ἄλλος στὸν κόσμο νὰ τὸ κάνει. Σίγουρα θὰ εἶχε ἐπισκεφτεῖ ὅλους τοὺς γιατροὺς καὶ θὰ εἶχε πάει σ’ ὅλους τοὺς εἰδωλολάτρες μάγους, χωρὶς ἀποτέλεσμα. Ἡ παράφρων κόρη της παρέμεινε παράφρων. Ὑπῆρχε ὅμως ὁ Θεραπευτὴς κάθε βασάνου, κάθε ἀρρώστιας. Εἶχε ἀκούσει γι’ Αὐτὸν καὶ τὸν εἶχε πιστέψει προτοῦ ἀκόμα τὸν δεῖ. Καὶ τώρα ποὺ τὸν εἶδε, τὴν κάλυψε ὁλόκληρη μία πολὺ μεγαλύτερη πίστη γιὰ τὴ θεϊκή Του δύναμη. Ἐκεῖνος θὰ μποροῦσε νὰ κάνει αὐτὸ ποὺ κανένας ἄλλος δὲν μποροῦσε. Ἂν τὸ ἤθελε, θὰ μποροῦσε νὰ κάνει τὰ πάντα. Ἡ πίστη της ἦταν ἀκλόνητη πὼς Ἐκεῖνος μποροῦσε, γι’ αὐτὸ καὶ κατέβαλε κάθε προσπάθεια νὰ τὸν πείσει νὰ κάνει αὐτὸ ποὺ Αὐτὸς -Αὐτὸς καὶ κανένας ἄλλος στὴν οἰκουμένη- δὲν θὰ μποροῦσε νὰ κάνει. Γι’ αὐτὸ κι ὅταν ὁ Χριστὸς δὲν ἔδωσε καμιὰ ἀπάντηση στὸ πρῶτο αἴτημά της, ὅταν δὲν ἔδωσε καμιὰ σημασία ἀκόμα κι ὅταν τοῦ τὸ ζήτησαν οἱ σύντροφοί Του, ἔτρεξε κοντά Του, γονάτισε μπροστά Του καὶ ἔκραξε: Κύριε, βοήθει μοι.
. «Ὁ δὲ ἀποκριθεὶς εἶπεν· οὐκ ἔστι καλὸν λαβεῖν τὸν ἄρτον τῶν τέκνων καὶ βαλεῖν τοῖς κυναρίοις» (Ματθ. ιε´ 26). Φοβερὰ λόγια! Ὁ Κύριος ἐδῶ δὲν χρησιμοποίησε δικά Του λόγια, μίλησε τὴ γλῶσσα τῶν συγχρόνων Ἰουδαίων, ποὺ πίστευαν πὼς ἐκεῖνοι μόνο ἦταν παιδιὰ τοῦ Θεοῦ κι ὅλοι οἱ ἄλλοι λαοὶ ἦταν σκυλιά. Ὁ Κύριος ἤθελε μ’ αὐτὸν τὸν τρόπο νὰ προκαλέσει τὴ διαμαρτυρία τῶν μαθητῶν Του γι’ αὐτὴν τὴν κακὴ ἀποκλειστικότητα ποὺ διεκδικοῦσαν οἱ Ἰουδαῖοι. Ἤθελε ὁ Κύριος μ’ αὐτὸν τὸν τρόπο νὰ εἰσαγάγει στὰ μυαλὰ τῶν μαθητῶν Του τὴ σκέψη, ποὺ ἀργότερα θὰ διατύπωνε στοὺς γραμματεῖς καὶ τοὺς Φαρισαίους. «Οὐαὶ ὑμῖν, γραμματεῖς καὶ Φαρισαῖοι ὑποκριταί, ὅτι κλείετε τὴν βασιλείαν τῶν οὐρανῶν ἔμπροσθεν τῶν ἀνθρώπων· ὑμεῖς γὰρ οὐκ εἰσέρχεσθε, οὐδὲ τοὺς εἰσερχόμενους ἀφίετε εἰσελθεῖν» (Ματθ. κγ´ 14).
. Προσέξτε τώρα. Αὐτοὶ ποὺ ὀνομάζονταν τέκνα, ἔγιναν σὰν τοὺς σκύλους, ἐνῶ αὐτοὶ ποὺ λογαριάζονταν σκύλοι, ἔγιναν παιδιὰ τοῦ Θεοῦ. Οἱ τελευταῖοι ὀνομάστηκαν «σκυλιὰ» ἀπὸ τοὺς Ἰουδαίους κυρίως ἀπὸ κακία, ὑπῆρχε ὅμως καὶ κάποια ἀλήθεια στὸ ὄνομα αὐτό. Οἱ εἰδωλολάτρες τῆς Τύρου καὶ τῆς Σιδώνας, ὅπως κι ἐκεῖνοι τῆς Αἰγύπτου κι ἄλλων χωρῶν, εἶχαν ἐγκαταλείψει ἀπὸ χρόνια πολλὰ τὸν ἀληθινὸ Θεὸ κι εἶχαν ἐπιδοθεῖ στὴ λατρεία τῶν δαιμόνων, ποὺ ἦταν χειρότεροι ἀπὸ τὰ σκυλιά. Ὁ Χριστὸς ἐδῶ δὲν ἐπιπλήττει προσωπικὰ τὴ Χαναναία ἀλλὰ τὸ λαό της, καθὼς κι ὅλους τοὺς ἄλλους λαοὺς ποὺ λάτρευαν τοὺς δαίμονες μὲ ἀγάλματα καὶ ξόανα, μὲ διάφορα εἴδη μαγείας καὶ ἀκάθαρτες θυσίες.
. Τότε ἡ σπουδαία αὐτὴ γυναίκα, ποὺ ἡ πίστη της ἦταν μεγαλύτερη τόσο ἀπὸ τὸν ἐκλεκτὸ λαὸ ὅσο κι ἀπὸ τοὺς περιφρονημένους εἰδωλολάτρες, ἀπάντησε στὸν Κύριο: «Ἡ δὲ εἶπε· ναί, Κύριε· καὶ γὰρ τὰ κυνάρια ἐσθίει ἀπὸ τῶν ψιχίων τῶν πιπτόντων ἀπὸ τῆς τραπέζης τῶν κυρίων αὐτῶν» (Ματθ. ιε´ 27). Πόσο ὑπέροχη ἦταν ἡ ἀπάντηση τῆς ταπεινῆς αὐτῆς γυναίκας! Δὲν ἀρνήθηκε πὼς ἀνῆκε σ’ ἕνα λαὸ ποὺ ἀποκαλοῦνταν σκυλιά. Οὔτε ἀρνήθηκε ἐπίσης νὰ ὀνομάσει τοὺς Ἰουδαίους «κυρίους», μ’ ὅλο ποὺ ἡ ἴδια ἦταν καλλίτερη ἀπ’ αὐτούς. Ἦταν πρόθυμη νὰ κατανοήσει τὰ συμβολικὰ λόγια τοῦ Χριστοῦ. Ἡ μεγάλη πίστη δημιουργεῖ μεγάλη σοφία. Ἡ μεγάλη πίστη βρίσκει τὰ σωστὰ λόγια. Ἡ ταπείνωσή της μπροστὰ στὸν Κύριο ἦταν τόσο μεγάλη, ὅπως κι ἡἀγάπη της πρὸς τὴν ἄρρωστη κόρη της, ποὺ δὲν τὴν πλήγωσε τὸ γεγονὸς ὅτι τὴν ἀποκάλεσαν σκύλα. Μπροστὰ στὸν πάναγνο Κύριο ποιός ἁμαρτωλὸς ἄνθρωπος δὲν θά ᾽νιωθε τὸν ἑαυτό του σὰν ἀκάθαρτο σκυλί; Ὁπωσδήποτε ὄχι κάποιος ἄνθρωπος πού, ἂν καὶ ἁμαρτωλός, ἔχει κάποια σπίθα πίστης. «Οὐ γὰρ εἰμι ἱκανὸς ἵνα μου ὑπὸ τὴν στέγην εἰσέλθῃς» (Λουκ. ζ´ 6), εἶπε ὁ εἰδωλολάτρης ἑκατόνταρχος στὸν Κύριο. Ἔτσι κι ἡ ἁμαρτωλὴ γυναίκα, δὲν ντράπηκε ποὺ τὴν ἀποκάλεσε σκύλα. Ὅταν ὁ ἄνθρωπος δὲν συναισθάνεται τὴν ἁμαρτωλότητά του, δὲν μπορεῖ οὔτε βῆμα νὰ κάνει πρὸς τὴ σωτηρία του. Πλῆθος ὁλόκληρο ἁγίων τῆς Ἐκκλησίας, ποὺ ἦταν πιὸ ἁγνοὶ καὶ φωτισμένοι ἀπὸ ἑκατομμύρια ἄλλους ἀνθρώπους, δὲν ἔνιωθαν ντροπὴ νὰ τοὺς ἀποκαλοῦν σκυλιά. Ὅλοι οἱ ἄντρες κι οἱ γυναῖκες ποὺ εἶναι ἀφυπνισμένοι πραγματικά, ποὺ ἔχουν συνέλθει ἀπὸ τὴ μέθη τῶν σαρκικῶν παθῶν κι ἔχουν βεβαιωθεῖ γιὰ τὴ πτώση τους στὴ λάσπη τῆς ἁμαρτίας, τὸ γνωρίζουν καλὰ αὐτό. Ὡσότου συνέλθει ὁ ἄνθρωπος, βρίσκεται ἐγκλεισμένος στὴν παγερὴ ἀγκαλιὰ τοῦ θανάτου. Δὲν ἔχει πίστη καὶ δὲν μπορεῖ νὰ δεῖ τὴν ἀνάγκη γιὰ νὰ πιστέψει. Ὡσότου τὸ σκυλὶ νιώσει τὴν ντροπή του νὰ εἶναι σκυλί, δὲν θὰ εὐχηθεῖ ποτέ του νὰ γίνει λιοντάρι. Ὡσότου ὁ βάτραχος συνειδητοποιήσει πὼς βρίσκεται μέσα σὲ μία δυσώδη λάσπη, δὲν θὰ εὐχηθεῖ νὰ πηδήσει, ἔξω ἀπ’ αὐτὴν καὶ νὰ πετάξει σὰν ἀητός.
. Ἡ φτωχὴ γυναίκα τῆς σημερινῆς παραβολῆς εἶχε τὴν αἴσθηση τῆς ἀδυναμίας τοῦ εἰδωλολατρικοῦ κόσμου. Γνώριζε τὴν κατωτερότητά του, τὴν κακία του καὶ τὴ λάσπη τῆς ἁμαρτίας του, τὴ δυσωδία ὅλης του τῆς ὕπαρξης. Νοσταλγοῦσε νὰ βρεῖ κάτι πιὸ δυνατό, πιὸ φωτεινὸ καὶ πιὸ ἁγνό. Κι αὐτὸ ποὺνοσταλγοῦσε βρέθηκε ξαφνικὰ μπροστά της, τῆς ἀποκαλύφτηκε στὸν Χριστό, μὲτὴ μεγαλύτερη δυνατὴ πληρότητα καὶ δόξα. Γι’ αὐτὸ καὶ δὲν ἔκανε πίσω, ὅταν ὁΚύριος τὴν ὀνόμασε παιδὶ σκύλων. Ὄχι μόνο τὸ ἀνέχτηκε αὐτό, ἀλλὰ τὸὁμολόγησε κιόλας. Μὲ τὴν ἀποδοχὴ τῆς ἀναξιότητας τῶν προγόνων της ὅμως ζήτησε ἔστω κι ἕνα ψίχουλο ἀπὸ τὸ ζωοποιὸ ψωμὶ ποὺ ἔστειλε ὁ Θεὸς στὸν Ἰσραήλ. Τὸ ψωμὶ εἶναι ὁ Χριστός· ψίχουλα εἶναι ἔστω καὶ οἱ ἐλάχιστες τῶν δωρεῶν Του. Τὰ πεινασμένα σκυλιά, ποὺ δὲν ἔχουν οὔτε ψίχουλα νὰ φᾶνε, θὰ ἱκανοποιηθοῦν ἔστω καὶ μ’ αὐτά.
. «Τότε ἀποκριθεὶς ὁ Ἰησοῦς εἶπεν αὐτή· ὦ γύναι, μεγάλη σου ἡ πίστις! γενηθήτω σοι ὡς θέλεις. Καὶ ἰάθη ἡ θυγάτηρ αὐτῆς ἀπὸ τῆς ὥρας ἐκείνης» (Ματθ. ιε´ 28). Ὁ Κύριος ἔφερε τὴ συζήτηση ἐκεῖ ποὺ ἤθελε καὶ μόνο τότε εἶπε τὰ λόγια αὐτά. Ἀκόμα κι ἂν ἡ γυναίκα αὐτὴ ἦταν θυγατέρα τοῦ Ἀβραάμ, δὲν θὰ μποροῦσε νὰ ἐκφράσει τὴν πίστη της μὲ μεγαλύτερη ἔμφαση ἀπ’ ὅ,τι τὸ ἔκανε. Ὅποιος ἔχει μάτια βλέπει κι ὅποιος ἔχει αὐτιὰ ἀκούει. Δὲν ὑπάρχει λόγος νὰ ἀναλύσουμε περισσότερο τὸ περιστατικό. Ἀκόμα κι ὁ προδότης Ἰούδας θὰ μποροῦσε νὰ διαπιστώσει τὴ μεγάλη πίστη τῆς Χαναναίας. Ἀκόμα κι ὁ ὀλιγόπιστος Πέτρος, κι ὁ δύσπιστος Θωμᾶς. Ὁ Κύριος δὲν εἶχε ἐγκωμιάσει τόσο πολὺ κανέναν ἀπὸ τοὺς ἀποστόλους Του. Σὲ ποιόν ἀπ’ αὐτοὺς εἶπε ποτέ, μεγάλη σου ἡ πίστις; Σὲ ὅλους τους εἶπε, τουλάχιστον μία φορά: «Ὀλιγόπιστοι!» Καὶ σὲ μία περίπτωση τοὺς ἐπιτίμησε μὲ τὰ λόγια: «Ὦ, γενεὰ ἄπιστος καὶ διεστραμμένη!» (Ματθ. ιζ´ 17). Αὐτὸς ἦταν κι ὁ λόγος ποὺ τοὺς πῆρε στὴν περιοχὴ Χαναάν: ὥστε μὲ τὴν πίστη τῆς εἰδωλολάτρισσας γυναίκας αὐτῆς, ποὺ δὲν γνώριζε οὔτε τὸ νόμο οὔτε τοὺς προφῆτες, νὰ τοὺς διδάξει τὴ μεγάλη πίστη, τὴ δύναμη τῆς πίστης.
βλ. σχετ.: Η ΝΗΠΤΙΚΗ ΕΠΙΜΟΝΗ ΤΗΣ ΧΑΝΑΝΑΙΑΣ
ΠΗΓΗ: ΚΛΙΚ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου