Ο εκκλησιασμός της Κυριακής

Μητροπολίτου Γόρτυνος και Μεγαλοπόλεως Ιερεμία

1. Ἡ σημερινή εὐαγγελική περικοπή, ἀδελφοί χριστιανοί, μᾶς μίλησε γιά μιά γυναίκα συγκύπτουσα, ἐντελῶς συγκύπτουσα, «μή δυναμένη ἀνακῦψαι εἰς τό παντελές», λέγει τό κείμενο. Δέν μποροῦσε, δηλαδή, νά σηκώσει καθόλου ὄρθιο τό κεφάλι της. Καί αὐτή τήν γυναίκα τήν θεράπευσε ὁ Χριστός, στήν Συναγωγή, ἐκεῖ ὅπου πῆγε γιά νά κηρύξει τόν λόγο Του. Τῆς ἔβαλε πάνω της τά πανάχραντα χέρια Του καί ἡ γυναίκα «ἀνωρθώθη». Σᾶς εἶπα καί ἄλλοτε, ἀδελφοί, μιλώντας σ᾽ αὐτή τήν εὐαγγελική περικοπή, ὅτι ἡ γυναίκα αὐτή

συμβολίζει τήν ἀνθρωπότητα, πῶς ἦταν πρίν ἀπό τόν ἐρχομό τοῦ Χριστοῦ. Ἡ ἀνθρωπότητα ἦταν «συγκύπτουσα». Ὁ ἄνθρωπος λέγεται «ἄνθρωπος» γιατί πρέπει νά «θρώσκει» «ἄνω». Νά βλέπει, δηλαδή, ὑψηλά, νά ζητάει τόν Θεό του, ἀπό τόν Ὁποῖο δημιουργήθηκε, καί τόν Ὁποῖον ἔχει ὡς σκοπό καί προορισμό τῆς ζωῆς του. Ἀλλά ξέπεσε ὁ ἄνθρωπος καί τά ἐνδιαφέροντά του καί οἱ ἀσχολίες του ἔγιναν ὅλο χωματώδεις.

Ἔτσι πεσμένη βρῆκε ὁ Χριστός τήν ἀνθρωπότητα καί τήν ἀνόρθωσε. Τήν ἀνόρθωσε μέ τήν ὑψηλή Του διδασκαλία καί ὅλο τό οἰκονομικό Του ἔργο πού ἔκανε γιά ἡμᾶς: Τόν σταυρικό Του θάνατο, τήν ἀνάστασή Του καί τήν ἀνάληψή Του στούς οὐρανούς. Καί γι᾽ αὐτό πιθανόν διαβάζεται αὐτή ἡ εὐαγγελική περικοπή τώρα πού πᾶμε γιά τά Χριστούγεννα, γιά νά νοήσουμε ὅτι ὁ ἐρχομός τοῦ Χριστοῦ ἔσωσε τόν ἄνθρωπο, τόν ἔκανε πραγματικά ἄνθρωπο· τοῦ ἔδειξε τόν δρόμο γιά τά ὕψη καί τοῦ ἔδωσε καί τήν δύναμη νά φθάσει πρός τά ὕψη, στήν Βασιλεία τῶν οὐρανῶν, δηλαδή στόν παράδεισο. «Χριστός ἐπί γῆς, ὑψώθητε», ψάλλει ἡ Ἐκκλησία μας. 

2. Ἀλλά ἄλλο θά εἶναι τό θέμα τῆς σημερινῆς ὁμιλίας μου, ἀδελφοί χριστιανοί. Μᾶς κάνει ἐντύπωση τό ὅτι ἡ συγκύπτουσα γυναίκα, ἄν καί ἦταν σ’ αὐτή τήν τόσο ἀνήμπορη κατάσταση, ἀφοῦ τό κεφάλι της ἦταν πολύ σκυμμένο πρός τά κάτω, σάν νά περπατοῦσε μέ τά «τέσσερα», ὅμως σ᾽ αὐτή τήν κατάστασή της καί μέ τόση δυσκολία, τήν ἡμέρα τοῦ Σαββάτου – πού τήν θεωροῦσαν ἱερή οἱ Ἰουδαῖοι – πῆγε ἀπό τό σπίτι της στήν Συναγωγή, γιά νά ἀκούσει τόν λόγο τοῦ Θεοῦ. Γιατί κάθε Σαββάτο ἑρμηνευόταν στήν Συναγωγή ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ καί συνέρχονταν ὅσοι εὐσεβεῖς Ἰουδαῖοι, γιά νά τόν ἀκούσουν. Καί ἡ θεραπεία τῆς συγκύπτουσας γυναίκας ἀπό τόν Χριστό ἦταν μιά βράβευση γιά τήν θεοσέβειά της, γιά τήν εὐλάβειά της πρός τό Σάββατο, πού καθόρισε ὁ Θεός στούς Ἰουδαίους γιά νά λατρεύουν τόν Θεό καί νά ἀκούουν τόν λόγο Του. «Ἕξ ἡμέρας ἐργᾷ καί ποιήσεις πάντα τά ἔργα σου· τῇ δέ ἡμέρᾳ τῇ ἑβδόμῃ σάββατα (δηλ. ἀνάπαυσις) Κυρίῳ τῷ Θεῷ σου».

Αὐτό γιά ἐμᾶς τούς χριστιανούς ἰσχύει γιά τήν ἡμέρα τῆς Κυριακῆς. Καί ἡ γυναίκα αὐτή ἐλέγχει ἐμᾶς τούς χριστιανούς, γιατί, ἐνῷ αὐτή τόσο ἀνήμπορη περπάτησε μέ πολύ δυσκολία γιά νά πάει στήν Συναγωγή, πολλοί χριστιανοί δέν σέβονται τήν Κυριακή ἡμέρα, δέν ἐκκλησιάζονται κατ᾽ αὐτήν, ἀλλά ἀντίθετα τήν ἔχουν ὡς ἡμέρα κοσμικῶν διαχύσεων καί ἁμαρτωλῶν ἐκδηλώσεων. Γιά τήν τιμή τῆς Κυριακῆς καί τόν ἐκκλησιασμό αὐτή τήν ἡμέρα, θέλω νά σᾶς πῶ λίγα λόγια στό κήρυγμά μου σήμερα, ἀδελφοί χριστιανοί, καί παρακαλῶ νά τά ἀκούσετε.

3. Κατά πρῶτον, θέλω νά σᾶς πῶ ὅτι ἡ ἡμέρα αὐτή εἶναι ἱερή, γιατί αὐτή τήν ἡμέρα ἀναστήθηκε ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστός. Ὁ Χριστός μας ἀναστήθηκε τήν «μία τῶν Σαββάτων», τήν πρώτη, δηλαδή ἡμέρα τῆς ἑβδομάδος. Αὐτή τήν ἡμέρα, ἡμέρα πάλι κατά τήν ὁποία ὁ εὐαγγελιστής Ἰωάννης ἔγραψε τήν Ἀποκάλυψη, αὐτή τήν ἡμέρα τήν τιμοῦσε ἡ Ἐκκλησία μας ἀπό τήν ἀρχή, τήν καθόρισε ὡς πρώτη ἡμέρα τῆς ἑβδομάδος καί αὐτή τήν ἡμέρα μόνο γινόταν ἡ θεία Λειτουργία. Ναί! Στήν ἀρχή, στά πρῶτα χρόνια, ἡ θεία Λειτουργία γινόταν μόνο μιά φορά τήν ἑβδομάδα, τήν Κυριακή ἡμέρα. Καί γι᾽ αὐτό, νομίζω, ὀνομάστηκε «Κυριακή» ἡ ἡμέρα αὐτή, γιά τήν θεία Λειτουργία πού γινόταν κατ᾽ αὐτήν. Αὐτό τό παλαιό ἔθος, τό νά γίνεται ἡ θεία Λειτουργία μόνο τήν Κυριακή, τό βλέπουμε ἐμεῖς σήμερα τήν Μ. Τεσσαρακοστή, πού ἡ θεία Λειτουργία δέν ἐπιτρέπεται νά γίνει ἄλλη ἡμέρα τῆς ἑβδομάδος, παρά μόνον Σάββατο καί Κυριακή.

Κάθε ἡμέρα βέβαια, ἀλλά ἰδιαίτερα τήν Κυριακή πρέπει νά τήν ἔχουμε ἀφιερωμένη στόν Κύριο τόν Θεό μας, ὅπως τό λέει καί τό ὄνομά της «Κυριακή». Καί πρέπει τήν ἡμέρα αὐτή νά πηγαίνουμε στήν Ἐκκλησία, γιά νά λειτουργηθοῦμε.

4. Στήν θεία Λειτουργία, ἀδελφοί, βρίσκουμε τόν Θεό. Ἡ θεία Λειτουργία εἶναι ὁ οὐρανός κάτω στή γῆ. Τό πιό ὡραῖο, τό πιό γλυκό καί τό πιό ἱερό καί θεῖο πού γίνεται στήν γῆ εἶναι ἡ θεία Λειτουργία. Καί ὄχι μόνο κάτω στή γῆ, ἀλλά καί πάνω στόν οὐρανό. Γιατί, ὅταν ὁ ἱερεύς τελεῖ τήν θεία Λειτουργία, τότε, κατά ἕνα μυστηριώδη-θεῖο τρόπο, ἡ θεία αὐτή Λειτουργία διαβαίνει στόν οὐρανό καί τελεῖται καί στό οὐράνιο θυσιαστήριο. Στήν θεία Λειτουργία ὅμως δέν βρίσκουμε μόνο τόν Θεό, ὅπως εἶπα προηγουμένως, ἀλλά καί ἑνωνόμαστε μέ τόν Θεό μέ τήν θεία Κοινωνία πού λαμβάνουμε. Γι΄ αὐτό καί λέγεται «κοινωνία» ἡ μετάληψη τοῦ Σώματος καί Αἵματος τοῦ Χριστοῦ, πού λαμβάνουμε, γιατί μέ αὐτή, πραγματικά – ἄν ἔχουμε βέβαια καθαρή τήν ψυχή μας –, ἐρχόμαστε σέ σχέση, σέ κοινωνία μέ τόν Ἴδιο τόν Ἰησοῦ Χριστό. Γιατί αὐτό πού λαμβάνουμε εἶναι πραγματικά τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Στήν θεία Λειτουργία ἔρχονται πάνω μας πολλές εὐλογίες. Παίρνουμε τήν Χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Γι᾽ αὐτό καί ὅταν τελειώνει ἡ θεία Λειτουργία λέγει ὁ ψάλτης: «Εἴδομεν τό Φῶς τό ἀληθινόν, ἐλάβομεν Πνεῦμα ἐπουράνιον»!

5. Καί ὅμως! Ὑπάρχουν πάρα πολλοί χριστιανοί, πού δέν ἐκκλησιάζονται τίς Κυριακές. Γιατί; Ἀπό ἀδιαφορία! Ἀπό ἄγνοια τοῦ τί εἶναι ἡ θεία Λειτουργία καί τοῦ τί χάνουν ὅσοι δέν μετέχουν σ᾽ αὐτήν! Καί ἀφοῦ ὑπάρχει ἡ ἄγνοια καί ἡ ἀδιαφορία αὐτή φθάσαμε στά χρόνια μας, στά ἀποκαλυπτικά αὐτά χρόνια, στό ἐλεεινό κατάντημα νά θέλουν νά θεσπίσουν διά νόμου τήν κατάργηση τῆς Κυριακῆς ἀργίας. Νά γίνει, δηλαδή, ἡ ἡμέρα αὐτή ὡς μία κοινή ἡμέρα, ὄχι ὡς ἱερή ὅπως τήν ξέρουμε, ὄχι ὡς «Κυριακή», ὅπως τήν λέγουμε.

Ἀλλά καί ὅσοι ἄθεοι ἄν μᾶς κυβερνήσουν, καί ὅσους νόμους ἀντίχριστους καί ἄν ψηφίσουν καί τήν Κυριακή ἄν τήν καταργήσουν, ὅμως γιά πεῖσμα τῶν ἀθέων καί τῶν ἀπίστων, θά ὑπάρχουν εὐσεβεῖς χριστιανοί, οἱ ὁποῖοι θά τιμοῦν τήν Κυριακή ἡμέρα καί θά ἐκκλησιάζονται καί θά κοινωνοῦν ἀπ᾽ τοῦ παπᾶ τό χέρι τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ.

6. Χριστιανοί μου, νά τιμᾶτε τήν Κυριακή ἡμέρα καί νά ἐκκλησιάζεστε τήν ἡμέρα αὐτή. Νά ἐκκλησιάζεστε οἰκογενειακά. Τό νά μήν τιμᾶμε τήν Κυριακή ἡμέρα, τήν ἡμέρα τοῦ Κυρίου, καί νά τήν θεωροῦμε καί αὐτή, ὅπως τίς ἄλλες ἡμέρες, εἶναι τουλάχιστον ἀγνωμοσύνη στόν Θεό. Θά τελειώσω τό ταπεινό μου κήρυγμα μέ ἕνα παλαιό παράδειγμα, πού τό ἀνάγουν στόν ἅγιο Ἰωάννη τόν Χρυσόστομο. Ἀκοῦστε: Ἦταν κάποτε ἕνας ζητιάνος. Καθόταν στήν ἄκρη τοῦ δρόμου καί ζήταγε βοήθεια. Περνοῦσαν οἱ ἄνθρωποι καί τοῦ ἔδιναν βοήθεια, ἄλλος μικρή καί ἄλλος μεγαλύτερη βοήθεια. Πέρασε ὅμως κάποιος μία ἡμέρα καί τοῦ ἔδωσε ἕξι λῖρες. Ξαφνιάστηκε ὁ ζητιάνος. Ἕξι λῖρες! Πέστε μου χριστιανοί, τί ἔπρεπε νά κάνει στόν φιλάνθρωπο ἄγνωστο κύριο, πού τοῦ ἔδωσε μία τόση μεγάλη βοήθεια; Τό λιγώτερο πού ἔπρεπε νά κάνει ἦταν νά πεῖ ἕνα μεγάλο «εὐχαριστῶ» γιά τήν τόση μεγάλη προσφορά του σ᾽ αὐτόν. Ὅμως, ἀκοῦστε. Ὁ ζητιάνος σκέφτηκε καί εἶπε: Γιά νά μοῦ δώσει ἐμένα αὐτός ὁ ἄνθρωπος τόσα πολλά χρήματα, γιά φαντάσου πόσα ἔχει!.. Δέν εἶναι καλά νά τόν σκοτώσω, γιά νά τοῦ πάρω καί τά ὑπόλοιπα; Αὐτό σκέφτηκε καί αὐτό ἔκανε. Ἐκεῖ στήν ἄκρη πού ἦταν μόνοι τους, μέ μία πέτρα στό κεφάλι ὁ ζητιάνος ξάπλωσε κατά γῆς τόν φιλάνθρωπο κύριο καί τόν ἔψαξε καί τοῦ βρῆκε μία λίρα. Δηλαδή, ὁ καλός αὐτός κύριος εἶχε ἑπτά λῖρες, ἔδωσε ἕξι τοῦ ζητιάνου καί κράτησε γιά τόν ἑαυτό του μία λίρα. Ἀγνώμονας καί κακός πού φάνηκε ὁ ζητιάνος!...

Χριστιανοί μου, τό ἴδιο ἀγνώμονες στόν Θεό εἴμαστε καί ἐμεῖς, ὅταν δέν ἐκκλησιαζόμαστε. Ἀκοῦστε: Ζητιάνος εἴμαστε ἐμεῖς οἱ ἄνθρωποι. «Δεηθῶμεν», λένε. Δηλαδή, ὅλο ζητιανεύουμε ἀπό τόν Θεό! Καί μᾶς δίνει ὁ καλός Θεός μας τόν ἀέρα πού ἀναπνέουμε, τό νερό πού πίνουμε, μᾶς δίνει ὅλα τά ἀγαθά, μᾶς δίνει τά χρόνια τῆς ζωῆς μας, τίς ἡμέρες τῆς ἑβδομάδος. Καί οἱ ἡμέρες καί ὁ χρόνος εἶναι χρῆμα. Μᾶς δίνει, λοιπόν, ὁ Θεός ἕξι λῖρες. Ἡ Δευτέρα εἶναι ἡ μία λίρα. Ἡ Τρίτη, δύο. Τετάρτη τρεῖς λῖρες. Πέμπτη τέσσερις. Παρασκευή πέντε, Σάββατο ἕξι λῖρες. Καί κρατάει ὁ Θεός γιά τόν Ἑαυτό Του μόνο μία λίρα, τήν Κυριακή ἡμέρα! Ἐμεῖς, σάν τό κακό ζητιᾶνο, ἀντί νά ποῦμε εὐχαριστῶ στόν Θεό γιά τίς ἕξι λῖρες, τίς ἕξι ἡμέρες τῆς ἑβδομάδος, παίρνουμε ἀπό τόν Θεό καί τήν μία λίρα, καί τήν Κυριακή ἡμέρα καί τήν δίνουμε σέ κοσμικές καί ἁμαρτωλές πολλές φορές ἐκδηλώσεις.

Χριστιανοί μου! Σεβασμός στήν Κυριακή ἡμέρα, γιατί εἶναι ἡμέρα τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ μας. Καί ἄν τό χωριό σας δέν ἔχει παπᾶ, νά ξεκινᾶτε ἀπό τό χωριό σας νά πᾶτε στό ἄλλο χωριό πού ἔχει θεία Λειτουργία. Μήν μένετε ἀλειτούργητοι τήν Κυριακή! Παράδειγμά μας ἡ συγκύπτουσα γυναίκα.