ΕΠΙΤΑΦΙΑ ΕΓΚΩΜΙΑ τοῦ Δεκαπενταυγούστου (Πρὸς μία Λατρεία χωρὶς Θεολογία;)

Στήν Ἀνάστασι ἐπιτάφιος;

τοῦ Ἀρχιμ. Δανιήλ Ἀεράκη

ΕΙΣ. ΣΧ. «ΧΡ. ΒΙΒΛ.»: Ἀβασάνιστα καὶ ἄκριτα υἱοθετεῖται μιὰ τοπικὴ (Ἱεροσολυμιτικὴ) συνήθεια, ποὺ τὸ μόνο ποὺ πτυχαίνει εἶναι ὁ λειτουργικὸς ἀποπροσανατολισμός (ὅπως οἱ λεγόμενες «βραδινὲς» Λειτουργίες!), ἡ θεατρικοποίηση τῆς Λατρείας. Φυσικὰ δὲν ὑπάρχει κανένας τρόπος νὰ ἀναχαιτισθεῖ αὐτὴ ἡ «μόδα». Ἀντιθέτως θὰ αὐξάνεται καὶ θὰ ἁπλώνεται, ἐπειδὴ ἀκριβῶς σήμερα ἐκεῖνο ποὺ «μετράει» εἶναι ἡ δημιουργία ἐντυπώσεων, ἡ «κατανυκτικὴ φαντασμαγορία», ὁ διερεθισμὸς τοῦ λαϊκοῦ συναισθήματος κι ἂν ἀκόμη στερεῖται θεολογικῆς σοβαρότητος. Σήμερα ὅλοι ψάχνουν γιὰ «ἐμπειρίες»! Ὁπότε νὰ ἕνας καλὸς τρόπος νὰ τοὺς τὶς παράσχεις εὔκολα.

.            Μόδα κατάντησε ὁ ἐπιτάφιος καὶ τὰ ἐπιτάφια ἐγκώμια στὴν ἑορτὴ τοῦ Δεκαπενταυγούστου, πού ὅμως εἶναι χαρούμενη καὶ ὄχι πένθιμη! Ἡ μόδα φανερώνει ἄγνοια ὀρθοδόξου θεολογίας. Ποτὲ στὴν μακραίωνη παράδοσι τῆς Ἐκκλησίας δὲν εἴχαμε ἐπιταφίους στὴν ἑορτὴ τῆς Παναγίας.
.              Στὸ ἀπολυτίκιο τῆς ἑορτῆς τῆς Κοιμήσεως λέμε: «Μετέστης πρὸς τήν Ζωήν, Μήτηρ ὑπάρχουσα τῆς Ζωῆς…». Εἴδατε ποτὲ τὴ μέρα τοῦ Πάσχα νὰ προσκυνᾶμε ἐπιταφίους; Νὰ ψάλλουμε ἐγκώμια; Νὰ κάνουμε περιφορὲς ἐπιταφίων; Ἡ Παναγία μετέστη. Εἶναι ἀναστημένη καὶ ζωντανὴ στὸν οὐρανὸ, ψυχῇ τε καὶ σώματι. Δὲν τῆς ἁρμόζουν ἐπιτάφια ἐγκώμια.

• Ὅταν ἐμφανίστηκαν μεμονωμένα περιστατικὰ ἐπιταφίου στὴν Κοίμησι, στὰ τέλη τοῦ 19^ου αἰῶνος, ἡ τότε Ἱ. Σύνοδος ἔσπευσε μὲ ἐγκύκλιο νὰ ἀπαγορεύση τὸ φαινόμενο.

• Στὶς μέρες μας κάποια φυλλάδα σχετική, παρουσιάστηκε ἀπό τά Ἱεροσόλυμα, καὶ σιγὰ-σιγὰ ἐξαπλώθηκε ἡ μόδα τῶν ἀντορθοδόξων ἐπιταφίων!

.              Ὁ λόγος; Τά «ἐφέ», τὸ ἐπιδεικτικὸ «φολκλόρ», ἡ τάσις γιὰ κάτι τό ἐντυπωσιακό, πού ὅμως ἀποπροσανατολίζει τοὺς πιστοὺς ἀπό τό μυστήριο τῆς Θεοτόκου.

• Μία ἐγκύκλιος τῆς Ἱ. Συνόδου, ἀνανεώνουσα τὴν παλαιά, θὰ ἀνέκοπτε τό ἀντορθόδοξο (ἐπαναλαμβάνουμε) ἔθιμο τῶν ἐγκωμίων στὴ Ζωντανὴ (καὶ ὄχι πεθαμένη) Παναγία.