Μὴ στεναχωριέστε, κύριε Κυβερνήτα. Καλὰ εἶμαι. Τί εἶναι ἕνα χέρι γιὰ τὴν Πατρίδα; Τίποτα!

23 Οκτωβρίου 2017 σε ΑΡΘΡΟΓΡΑΦΙΑ, ΙΣΤΟΡΙΑ

Ήταν 14:08 στις 6 Δεκεμβρίου 1943, ανήμερα του Αγίου Νικολάου…

Ένα από εκείνα τα γεγονότα που για μια ακόμα αφορά κάνουν περήφανο το ναυτικό μας και την Ελλάδα ολόκληρη είναι το Αδριάς Ι, αντιτορπιλικό του ελληνικού Πολεμικού Ναυτικού, τύπου Hunt III, που η ιστορία του αξίζει να ακουστεί σ’ όλο τον κόσμο. Καθελκύστηκε ως

HMS Border (L67). Η έναρξη ναυπήγησης του έγινε στα ναυπηγεία UK – Swan Bunter & Wigham Richardson Ltd. Wallsend–on-Tyne την 1η Μαΐου 1941. Η καθέλκυση του έγινε στις 3 Φεβρουαρίου 1942. Στις 20 Ιουλίου 1942 παραλήφθηκε από τον αντιπλοίαρχο Ιωάννη Τούμπα στο Νιούκασλ της Αγγλίας. Στις 26 Αυγούστου 1942, με τη συμπλήρωση της εκπαίδευσης και ενώ έπλεε κάτω από ομίχλη μόνον με την αριστερή μηχανή σε λειτουργία, προσάραξε κοντά στην περιοχή Σκάπα Φλόου. Χρειάστηκαν τέσσερις μήνες για επισκευές.

Στις 27 Ιανουαρίου 1943 πιθανότατα βύθισε το γερμανικό υποβρύχιο U-553 κοντά στην περιοχή του ακρωτηρίο Φινίστερο. Στις 20 προς 21 Ιουλίου 1943 σε συνεργασία με το HMS Quantock (L58) επιτυχώς αντιμετώπισε 3 τορπιλακάτους κατά τη διάρκεια νυχτερινής συμπλοκής, βυθίζοντας 2 από αυτές. Στις 20 Σεπτεμβρίου 1943 μετά την συνθηκολόγηση της Ιταλίας ο Ιταλικός Στόλος του Τάραντα έπλευσε στη Μάλτα και παραδόθηκε σε συμμαχική μοίρα 4 πλοίων. Ένα από αυτά ήταν ο Αδρίας.

Ήταν νύχτα ,22 Οκτωβρίου 1943 και το Αντιτορπιλικό «Αδρίας Ι» διατάχθηκε να πλεύσει από Κω προς Κάλυμνο επιχειρώντας αντιπερισπασμό και παραπλάνηση εναντίον εχθρικών μονάδων επιφανείας. Στις 21:36 τρομερή έκρηξη συγκλόνισε το πλοίο.Βρίσκονταν κοντά στην Κάλυμνο με το βρετανικό A/T HMS Hurworth και προσέκρουσε σε νάρκη και από την έκρηξη αποκόπηκε η πλώρη του. Το Hurworth, στην προσπάθειά του να πλεύσει προς βοήθεια του Αδρία, προσέκρουσε επίσης σε νάρκη και βυθίστηκε, παρασύροντας στο βυθό 143 άνδρες. Ο Αδρίας παρά τις ζημιές κατόρθωσε και έφθασε στην κοντινή τουρκική ακτή της Μύνδου (σημερινὸ Γκιουμουσλούκ, Gümüşlük). Οι απώλειες ήταν 21 νεκροί και 30 τραυματίες.

Ο Κυβερνήτης, Αντιπλοίαρχος Ιωάννης Τούμπας, ο οποίος βρισκόταν στη γέφυρα εκτινάχθηκε ψηλά και ξανάπεσε βαρύς πάνω σ΄ αυτό, ενώ επάνω του έπεφταν διάφορα συντρίμμια. Αν και τραυματισμένος δεν έχασε τις αισθήσεις του. Εικόνα χαλασμού τον περιέβαλε. Ο «Αδρίας» πήρε αμέσως κλίση 10-20 μοίρες προς τα δεξιά. Ολόκληρο το πρωραίο τμήμα είχε αποκολληθεί και στο πλοίο είχε ξεσπάσει πυρκαγιά από βραχυκύκλωμα. Νεκροί , τραυματίες και κομμένα μέλη του πληρώματος ήταν διάσπαρτα παντού. Επειδή όμως η κλίση του πλοίου γινόταν όλο και μεγαλύτερη, ο κυβερνήτης αποφάσισε να πλεύσει το γρηγορότερο στις εγγύτερες τουρκικές ακτές, στον όρμο Γκιουμουσλούκ.

Στην διάρκεια αυτού του πλου, ο γιατρός του «Αδρία», ανθυποπλοίαρχος Καποδίστριας, επίδενε τα τραύματα των τραυματιών, υπό πρωτόγονες συνθήκες. Το ηθικό των ανδρών, ήταν εξαιρετικά υψηλό. Μοναδικό παράδειγμα θάρρους, υψηλού πνεύματος και θυσίας, ήταν η περίπτωση του δίοπος μηχανικού Παπαφραντζέσκου, ο οποίος είχε τραυματιστεί σοβαρότατα στο αριστερό χέρι του και ο γιατρός ήταν υποχρεωμένος να το κόψει κάτω από τον αγκώνα, χωρίς αναισθητικό. Όταν ο τραυματίας Παπαφραντζέσκος αντιλήφθηκε τον κυβερνήτη, να εισέρχεται στο χώρο της χειρουργικής επεμβάσεως, γυρνάει και λέει στον Κυβερνήτη του, για να του δώσει θάρρος:

«Μη στεναχωριέστε, κύριε Κυβερνήτα. Καλά είμαι. Τι είναι ένα χέρι για την Πατρίδα; Τίποτα!».

Έπειτα από επισκευές, που διήρκεσαν περίπου 40 μέρες, στις 21:00 της 1ης Δεκεμβρίου 1943 ο «Αδρίας» ξεκίνησε το ταξίδι της επιστροφής, πλέοντας με την πρύμη του. Στις 14:08, της 6ης Δεκεμβρίου 1943, ανήμερα του Αγ. Νικολάου, προστάτη των ναυτικών μας, το εναπομείναν τμήμα του θρυλικού «Αδρία» εισήρχετο περήφανα στο λιμάνι της Αλεξανδρείας.

«Επιστρέφομεν εις την Αλεξάνδρειαν, ύστερα από απουσία σαράντα μόνον ημερών, αλλά μας φαίνεται πως ελλείπαμε χρόνια ολόκληρα» .
Μοναδική υπήρξε η υποδοχή από τα συμμαχικά πλοία που ναυλοχούσαν στο λιμένα της Αλεξάνδρειας. Χίλια καπέλα σηκώνονται στον αέρα, ενώ από χίλια στόματα υψώνεται στον ουρανό το επιφώνημα «Ούρρα, Ούρρα, Ούρρα».

Ο Βρετανός Ναύαρχος της Ανατολικής Μεσογείου εξέπεμψε ακολούθως το παρακάτω σήμα προς το πλήρωμα του «Αδρία»:

«Επιθυμώ να εκφράσω εκ μέρους του Βρετανικού Β.Ν. τον θαυμασμό μας και την εκτίμησή μας προς τους Έλληνες αξιωματικούς και ναύτες. Οι πράξεις τους ήταν σύμφωνες με τις ανώτερες παραδόσεις του Ναυτικού και θα διατηρηθούν για πάρα πολύ καιρό στη μνήμη μας». A.V. WILLIS,Αντιναύαρχος

Τέλος, ο Βρετανός Αρχηγός Στόλου της Μεσογείου, στο σχετικό σήμα του, μεταξύ άλλων υπογράμμιζε τα εξής:

«Παρακολούθησα με θαυμασμό τον γεμάτο αποφασιστικότητα τρόπο, με τον οποίο ο Κυβερνήτης του πλοίου κατέστησε το κατεστραμμένο πλοίο του ικανό να πλεύσει και το επανέφερε για τόσα μίλια και με τόσες δυσκολίες. Ελπίζω ότι οι γενναίοι Αξιωματικοί και άνδρες του θα βρουν γρήγορα κάποιο άλλο πλοίο, με το οποίο θα συνεχίσουν τον αγώνα και ότι ο «Αδρίας» θα είναι και πάλι μια μέρα έτοιμος για υπηρεσία στο Β.Ν.».

Δεν πραγματοποιήθηκε η επισκευή του λόγω της λήξεως του πολέμου στην περιοχή της Μεσογείου. Το 1945 επιστράφηκε στην Αγγλία όπου και πουλήθηκε για παλιοσίδερα.

Το 2004 εντοπίσθηκαν πολλά από τα πλοία που βυθίσθηκαν στις ηρωικές επιχειρήσεις της Δωδεκανήσου. Μαζί μ’ αυτά εντοπίσθηκε και η βυθισμένη πλώρη του ΑΔΡΙΑ κοντά στο ναυάγιο του HURWORTH. Εκεί δυστυχώς βρίσκεται ακόμα και σήμερα!

ΠΗΓΗ

ΠΗΓΗ:   ΚΛΙΚ