ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΠΙΘΕΤΙΚΟ ΑΝΤΙΘΕΟ ΠΡΟΠΑΓΑΝΔΙΣΤΗ ΝΤΟΚΙΝΣ

Ὁ Ρίτσαρντ Ντόκινς στήν Ἀθήνα γιά τόν ἀθεϊσμό

ΑΘΑΝ. Β. ΑΒΡΑΜΙΔΗΣ Καρδιολόγος, Ἄμ. Καθ. Παθολογίας Πανεπ. Ἀθηνῶν

ἀπὸ τὸ περιοδ. «ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ» ἀρ. τ. 66, ΙΑΝ.-ΜΑΡΤ. 2015

Πρός τήν Διεύθυνση τῆς
«Χριστιανικῆς Βιβλιογραφίας»

.             Μέ αὐτόν τόν τίτλο σέ ἄρθρο τῆς ἐφημερίδας «Η ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ» τῆς 22ας Ἀπριλίου τρέχοντος, παρουσιάσθηκε ὁ ἐρχομός τοῦ Βρετανοῦ βιολόγου καί συγγραφέως Ρίτσαρντ Ντόκινς (Richard Dawkins), ὁ ὁποῖος εἶναι ὁ συγγραφεύς τοῦ βιβλίου «Ἡ περί Θεοῦ αὐταπάτη» («The God Delution») καί, κατά τό δημοσίευμα, θά μιλοῦσε σέ δύο ἐκδηλώσεις στήν Ἀθήνα. Στίς 24 Ἀπριλίου στό Hub Evans καί στίς 25 Ἀπριλίου στήν Τεχνόπολη. Ἔρχεται δέ στήν Ἀθήνα «προσκεκλημένος τῶν ἐκδόσεων Κάτοπτρον (ἀπό τίς ὁποῖες κυκλοφοροῦν τά βιβλία του στά ἑλληνικά) καί τῶν καταστημάτων Public (Βιβλιοχαρτοπωλείων) προκειμένου νά συναντήσει τό κοινό σέ μιά ἐκδήλωση κ.λπ. …». Μέ τό ὁποῖο κοινό «θά συζητοῦσε γιά τήν ἐκκοσμίκευση καί τά ἀνθρώπινα δικαιώματα στήν Ἑλλάδα καί γιά θέματα τά ὁποῖα ἀφοροῦν τή θεωρία τῆς ἐξελίξεως καί τόν ἴδιο». Ἐδίδοντο δέ καί ὁδηγίες γιά τήν ἠλεκτρονική ὑποβολή ἐρωτήσεων πρός τόν Ρ. Ντόκινς.
.             Ἐπειδή δέν ὑπέπεσε στήν ἀντίληψή μου κάποιο δημοσίευμα, οὔτε καί μπόρεσα νά πληροφορηθῶ περί τοῦ τί ἐλέχθη καί συνεζητήθη στίς δύο ἀνωτέρω ἀναφερθεῖσες ἐκδηλώσεις μέ ὁμιλητή τόν Ρίτσαρντ Ντόκινς, ἀπευθύνθηκα στίς 7 Μαΐου μέ «φάξ» στήν «ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ». Καί τίς 9 Μαΐου ἔλαβα τό φύλλο τῆς 28ης Ἀπριλίου, στό ὁποῖο ὑπῆρχαν οἱ ἀναζητούμενες πληροφορίες, ἀλλά μοῦ «εἶχαν διαφύγει». Καί μάλιστα «μέ ἕνα κείμενο πολύ ἀντικειμενικό», γραμμένο «ἀπό τήν κ. Μαρία Τσάκου, νομικό σύμβουλο».
.             Ἀναρωτήθηκα –γράφει ἡ κ. Μ. Τσάκου– ἄν εἶχε καταφέρει τελικά ὁ στοχαστής-στάρ Ρίτσαρντ Ντόκινς νά κερδίσει ἐπαξίως τό παρατεταμένο ὄρθιο χειροκρότημα, μέ τό ὁποῖο τόν εἶχαν ὑποδεχθεῖ καί ἀποχαιρετήσει οἱ περίπου χίλιοι ἀκροατές κάθε ἡλικίας […], πού εἶχαν συρρεύσει γιά νά τόν δοῦν. Τό κοινό […] ὅμως εἶχε ὁμοψυχίσει στόν ἐνθουσιασμό του γιά τόν Ἄγγλο ἐξελικτικό βιολόγο καί κατ’ ἐξοχήν πολέμιο τῆς θρησκείας. Μέ δεδομένο ὅτι ἡ ἐκδήλωση εἶχε τήν ἐπίσημη ὑποστήριξη τῆς Ἕνωσης Ἀθέων καί τῆς Ἕνωσης Οὐμανιστῶν Ἑλλάδας, ἡ ἐπιτυχία ἦταν ἐξασφαλισμένη, ὅπως καί οἱ ἐκδηλώσεις λατρείας ἀπέναντι στόν Ντόκινς, ὁ ὁποῖος ἀποτελεῖ ἕνα εἶδος προφήτη γιά τόν χῶρο. Αὐτή κι ἄν εἶναι ἐνδιαφέρουσα ἀντίφαση – γράφει ἡ κ. Μ. Τσάκου, καί συνεχίζει:
.             Σέ ὅ,τι ἀφορᾶ τήν ἀμφισβήτηση τῆς θρησκείας καί τήν ἀθεΐα, δέν ἀκούσαμε τίποτε ἰδιαίτερα συνταρακτικό. Οἱ ἀπαντήσεις του περιορίζονταν σέ δύο-τρεῖς προτάσεις, πού μέ τή σειρά τους συνοψίζονται σ᾽ ἕνα «τό νά πιστεύεις σ᾽ αὐτά εἶναι γελοῖο». Ἡ βραδιά τελείωσε μέ τόν Ντόκινς νά χρησιμοποιεῖ τά λόγια τοῦ Μάρκ Τουέιν, γιά νά ἀπαντήσει τί εἶναι θάνατος: “Δέν τόν φοβᾶμαι. Ὑπῆρξα πεθαμένος ἐπί δισεκατομμύρια χρόνια προτοῦ γεννηθῶ καί δέν μοῦ ἦταν διόλου δυσάρεστος”. (σ.σ. κάτι τό ὁποῖο δείχνει καί ὅτι, ὁ Ντόκινς ἀποκλίνει καί πρός τήν μετεμψύχωση).
.           Ἐν κατακλεῖδι –γράφει ἡ κ. Τσάκου– δέν ἐπρόκειτο γιά ἐπιστημονικό συμπόσιο […]. Ἡ βραδιά ἦταν αὐτό πού ἦταν: μιά προωθητική ἐκδήλωση γιά τά βιβλία τοῦ Ντόκινς καί μιά εὐκαιρία γιά τό ἀφοσιωμένο κοινό του νά πλάσει μιά εὐχάριστη ἀνάμνηση […].
.             Ἐπειδή ἔχω ἀσχοληθεῖ παλαιότερα μέ τήν προσωπικότητα, τίς πεποιθήσεις, τό συγγραφικό του ἔργο καί τίς ἐπιδιώξεις τοῦ Ρίτσαρντ Ντόκινς, θεωρῶ ὅτι χρειάζεται νά συμπληρωθεῖ ἡ «ἀνάμνηση αὐτή» τοῦ Ντόκινς μέ οὐσιώδη ὑπάρχοντα δεδομένα (βλέπε καί, Ἀθ. Β. Ἀβραμίδη: Τύχη, Ἐξέλιξη ἤ Δημιουργία; Ἐκδ. «ΤΗΝΟΣ», 2010, στίς σ. 83-92, μέ πλήρη βιβλιογραφική τεκμηρίωση).
.             Ὁ Ρίτσαρντ Ντόκινς ἀνήκει εἰς τήν ὁμάδα τῶν ἐπιστημόνων ἐκείνων, οἱ ὁποῖοι «ἐνέταξαν τόν ἑαυτό τους» στήν «ἀπομυθοποίηση τῶν πάντων». Ἐξέχουσες προσωπικότητες τῆς τέχνης, τῶν γραμμάτων καί τῶν ἐπιστημῶν, μέχρι καί ἡ ἀπομυθοποίηση «τῶν ἱερῶν καί τῶν ὁσίων», μηδ’ αὐτοῦ τοῦ Θεοῦ ἑξαιρουμένου, ἔγιναν ἀντικείμενο ἐργώδους δραστηριοποιήσεώς τους.
.             Ὀνόματα τέτοιων ἐπιστημόνων ἔχουν γίνει γνωστά διά τῶν Μ.Μ.Ε., ὅπως ὁ Daniel Dennett (Ντάνιες Ντένετ) μέ τό βιβλίο τοῦ «Ἀπομυθοποίηση» (ἔκδ. «Βάνιας»), προσπαθώντας «νά καταρρίψει τόν μύθο περί θρησκείας». Ὁ Σάμ Χάριε, ἐπίσης, ὁ Μισέλ Ὀφριέ καί ὁ Ρίτσαρντ Ντόκινς μεταξύ αὐτῶν, ἀναφερόμενος καί ὡς «φανατικός ἄθεος» καί «ἀδιάλλακτος πολέμιος τῆς μεταφυσικῆς». Οἱ δῆθεν «προοδευτικοί» αὐτοί, ἀπαξιώνουν τούς ἔχοντες διαφορετική ἀπό τή δική του θεώρηση τῶν πραγμάτων, καί μάλιστα μέ περιφρονητικούς γι’ αὐτούς χαρακτηρισμούς ὡς «στερουμένους ἐπιχειρημάτων», «ἀνίδεους», «ἄσχετους μέ τήν ἐπιστήμη», «σκοταδιστές κατεχομένους ἀπό θρησκευτικές ὑστερίες» κ.ἄ.
.               Ὁ Ρίτσαρντ Ντόκινς (Richard Dawkins), ἀναφέρεται ὡς «καθηγητής Δημόσιας Κατανόησης τῆς Ἐπιστήμης στό Πανεπιστήμιο τῆς Ὀξφόρδης, Βιολόγος καί Ἠθολόγος». Στό βιβλίο του «Ἡ περί Θεοῦ αὐταπάτη», στή σελ. 25 τοῦ προλόγου τῆς πρώτης ἔκδοσής του, γράφει: «Στοχεύει στήν ἀφύπνιση τῆς συνείδησης ἀπέναντι στό γεγονός ὅτι τό νά εἶναι κανείς ἄθεος ἀποτελεῖ μιά ρεαλιστική φιλοδοξία καί μάλιστα γενναία καί μεγαλοπρεπῆ». Στή σ. 20 τοῦ προλόγου τῆς 2ης ἔκδοσης: «Ἐπιχειρηματολογῶ ὑπέρ τῆς ἐξέλιξης μέ πάθος… καί τό πάθος μου αὐτό βασίζεται σέ ἀποδείξεις». Καί προσθέτει (σ. 32): «Τό βιβλίο θά ἔχει ἐκπληρώσει τίς προσδοκίες του ἐάν οἱ θρησκευόμενοι ἀναγνῶστες πού θά τό ἀνοίξουν, θά ἔχουν καταλήξει ἄθεοι μέχρι νά τό ἀφήσουν ἀπό τά χέρια τους». Νοιώθει μάλιστα «ὑπερήφανος πού εἶναι ἄθεος» (σ. 29).
.             Αὐτό τό ἐπαναλαμβάνει συχνά στή διαδρομή τῶν 571 σελίδων του. Στήν δέ σ. 63 γράφει ὅτι «ὁ Θεός εἶναι μιά αὐταπάτη». Στίς σ. 125-170 προσπαθεῖ νά καταρρίψει «τά ἐπιχειρήματα ὑπέρ τῆς ὑπάρξεως τοῦ Θεοῦ», καί στίς σ. 171-233 προσπαθεῖ νά ἀποδείξει «γιατί εἶναι σχεδόν βέβαιος ὅτι δέν ὑπάρχει Θεός». Στό ἀκαδημαϊκό προσωπικό τοῦ Πανεπιστημίου τῆς Ὀξφόρδης, συνάδελφος τοῦ Ρ. Ντόκινς ἦταν ὁ Alister McGrath. Ἀγαποῦσαν ἀμφότεροι τίς «φυσικές ἐπιστῆμες» καί ἡ πορεία τους ἀρχικῶς ἦταν κοινή. Ὁ McGrath ἦταν ἀθεϊστής στό τέλος τοῦ 1960 καί «ἀνυπομονοῦσε γιά τόν θάνατο τῆς θρησκείας μέ εὐχαρίστηση». Εἶχε σπουδάσει Χημεία, ἔλαβε τό διδακτορικό του γιά ἔρευνα στή «μοριακή βιοφυσική» καί ἀναφέρεται ὡς Βιολόγος.
.             Ἔβλεπε ὅμως ὅτι ἡ θρησκεία ἐπανέκαμπτε. Καί ὅτι ὁ Θεός, ὄχι μόνον δέν εἶναι «νεκρός» –ὅπως εἶχε διακηρύξει ὁ φιλόσοφος Νίτσε στό βιβλίο τοῦ «Τό λυκόφως τῶν θεῶν»– ἀλλά τοὐναντίον «ποτέ δέν ὑπῆρξε περισσότερο ζωντανός». Πείσθηκε, ἀκολούθως ὅτι «ὁ Χριστιανισμός εἶναι μιά ἐνδιαφέρουσα καί διανοητικῶς προκλητικότερη κοσμοθεωρία. Καί μέ ἐκτίμηση πρός τήν ἐλεύθερη σκέψη μετεπήδησε στήν θεολογική, ὁπότε καί οἱ δρόμοι τους μέ τόν Ντόκινς πῆραν διαφορετική πορεία.
.             Ὁ Ντόκινς ἔγραψε καί τά βιβλία: α) «Τό ἐγωιστικό γονίδιο» καί, β) τό «Ἡ περί Θεοῦ αὐταπάτη». Ὁ MacGrath, καθηγητής ἤδη τῆς Ἱστορικῆς Θεολογίας στό Πανεπιστήμιο τῆς Ὀξφόρδης, ἔγραψε μεταξύ ἄλλων καί τά βιβλία: «Τό λυκόφως τοῦ ἀθεϊσμοῦ» καί, β) «Ἡ αὐταπάτη τοῦ Dawkins». Κατά τόν MacGrath, ὁ Ντόκινς στό βιβλίο του «ἀποφθέγγεται, χωρίς νά ἐπιχειρηματολογεῖ ἤ νά ἀποδεικνύει». Ἡ δέ ἐπιστημονική του ἀνάλυση «εἶναι φοβερά ἐλάχιστη, μέ πολλή ψευδοεπιστημονική εἰκασία». Λυπᾶται δέ διότι «ἕνας τόσο ταλαντοῦχος ἐκλαϊκευτής, μετετράπη σ’ ἕναν τόσο ἐπιθετικό ἀντιθρησκευτικό προπαγανδιστή».

.             Ἐν τέλει, προκειμένου νά ὁλοκληρώσω τίς σκέψεις μου ἐπί τοῦ Θέματος, προκρίνω νά ἀναφέρω τό τοῦ Πλάτωνος: «Ἐπιστήμη χωριζομένη ἀρετῆς, πανουργία φαίνεται καὶ οὐχὶ σοφία».

Μετά Τιμῆς ΑΘΑΝ. Β. ΑΒΡΑΜΙΔΗΣ Καρδιολόγος, Ἄμ. Καθ. Παθολογίας Πανεπ. Ἀθηνῶν

ΠΗΓΗ:   ΚΛΙΚ