ΛΟΓΟΣ ΕΓΚΩΜΙΑΣΤΙΚΟΣ ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΕΝ Τῼ ΑΓΙῼ ΟΡΕΙ ΛΑΜΨΑΝΤΩΝ ΟΣΙΩΝ-1

Ἁγίου Νικοδήμου Ἁγιορείτου Λόγος ἐγκωμιαστικὸς περὶ τῶν Ὁσίων Πατέρων τῶν ἐν τῷ Ἁγίῳ Ὄρει τοῦ Ἄθω λαμψάντων
[Α´]

Κυριακὴ Β´ Ματθαίου, τῶν Ἁγιορειτῶν Πατέρων

ἀπὸ τὸ βιβλίο «ΠΑΤΕΡΙΚΟΝ ΚΥΡΙΑΚΟΔΡΟΜΙΟΝ» ἔκδ. Ἱ. Κελ. Ἁγ. Νικολάου Μπουραζέρη, Ἅγ. Ὄρος σελ. 135-148 

ΣΥΝΑΞΙΣ ΑΓΙΟΡΕΙΤΩΝ ΟΣΙΩΝ,1849

.             Ὁσιακὴ πανήγυρις, πάντες οἱ δῆμοι τῶν Ὁσίων συνάχθητε. Μοναστῶν καὶ μιγάδων ἑορτὴ σήμερον εἰς τὴν τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίαν ἀνέτειλε· τὰ πλήθη τῶν μοναστῶν καὶ μιγάδων συνεορτάσατε. Καινὴ καὶ κοινὴ μνήμη πάντων τῶν τοῦ Ὄρους Ἁγίων Πατέρων ἐξέλαμψε. Καινὰ καὶ κοινὰ ἄσματα πάντες κοινῶς οἱ ἐν τῷ Ὄρει πατέρες ψάλατε. Διατὶ κοινά; Ὅτι κοινοὶ προστάται καὶ εὐεργέται ὅλου κοινῶς τοῦ Ἁγίου Ὄρους καὶ οἱ θεῖοι οὗτοι Πατέρες ἐφάνησαν. Διατὶ καινά; Ὅτι καινὴ καὶ νεοφανὴς καὶ ἡ τούτων μνήμη· εἰς μὲν τοὺς ἀνωτέρω καὶ παλαιοὺς χρόνους οὐδαμῶς τελουμένη, ἤδη δὲ εἰς τοὺς καθ’ ἡμᾶς καιροὺς δικαίως καὶ εὐλόγως ἑορταζομένη.
.             Ἐπειδὴ δὲν ἦτο δίκαιον, τῶν μὲν ἐν Σινᾷ καὶ Ραϊθῷ ἀναιρεθέντων Ὁσίων Πατέρων νὰ ἑορτάζωμεν τὴν μνήμην κοινῶς, οἵτινες δὲν ἔγιναν αἴτιοι τοσούτων ἀγαθῶν εἰς ἡμᾶς, τῶν δὲ ἐν τῷ Ἁγίῳ Ὄρει τούτῳ Ἁγίων Πατέρων, τῶν ἀναιρεθέντων ὑπό τε τῶν ἀπίστων Ἀράβων καὶ ὑπὸ τῶν κακοδόξων λατινοφρόνων, νὰ παραβλέψωμεν τὴν μνήμην ἀγέραστον, καὶ νὰ μὴν ἑορτάζωμεν τούτους πάντας κοινῶς, οἵτινες ἔγιναν εἰς ἡμᾶς μυρίων ἀγαθῶν πρόξενοι. Δὲν ἦτο πρέπον, κοινῶς μὲν νὰ ἑορτάζωμεν ἐν τῷ Σαββάτῳ τῆς Τυρινῆς τοὺς ἄλλους Ὁσίους Πατέρας, τοὺς ἐν τῇ Λιβύῃ καὶ Αἰγύπτῳ καὶ Θηβαΐδι ἀσκήσαντας, οἱ ὁποῖοι δὲν ἐστάθησαν εἰς ἡμᾶς τόσον εὐεργέται, τοὺς δὲ ἐν τῷ Ὄρει τούτῳ τοῦ Ἄθω ἀσκήσαντας θείους Πατέρας, νὰ μὴ ἑορτάζωμεν κοινῶς ὁμοῦ πάντας, οἵτινες ἐφάνησαν ἀληθῶς εἰς ὅλους ἡμᾶς, ὅσοι κατοικοῦμεν τὸ Ὄρος τοῦτο, παντοδαποὶ εὐεργέται καὶ προστάται καὶ ἔφοροι· ὄχι μόνον διὰ λόγων, ἀλλὰ καὶ δι’ ἔργων ὄχι μόνον κατὰ τὴν ψυχήν, ἀλλὰ καὶ κατὰ τὸ σῶμα· ὄχι μόνον ζῶντες, ἀλλὰ καὶ μετὰ θάνατον.
.             Οὗτοι γὰρ οἱ τρισμακάριστοι Πατέρες καὶ Ὅσιοι, τὸν πρώην ἄγριον τοῦτον Ἄθω, εἰς θαυμαστὴν μετέβαλον ἡμερότητα. Οὗτοι, τὸν ἀκατοίκητον τοῦτον τόπον, κατοικήσιμον ἔδειξαν καὶ τὴν ἔρημον, πόλιν ἐποίησαν, μὲ τὰς ἱερὰς Λαύρας, καὶ εὐαγῆ Μοναστήρια, καὶ Μονύδρια, καὶ Σκήτας, καὶ Κελλία, τὰ ὁποῖα εἰς διάφορα μέρη τοῦ Ὄρους ἔκτισαν καὶ οὐ μόνον ἔκτισαν, ἀλλὰ καὶ ἐπροίκισαν αὐτὰ μὲ διάφορα ὑποστατικά, καὶ μὲ πράγματα κινητὰ καὶ ἀκίνητα, πρὸς ἀνάπαυσιν τῶν ἐνασκουμένων ἀδελφῶν. Καὶ οὐ μόνον ἐπροίκισαν, ἀλλὰ καὶ πλήθη μοναζόντων εἰς αὐτὰ συνήθροισαν. Ὅθεν διὰ μέσου αὐτῶν, ἐδῶ ὅπου πρότερον ἐκατοίκουν ἄλογα ζῶα καὶ θηρία καὶ δράκοντες, τώρα κατοικοῦν πανταχοῦ ἄνθρωποι λογικοί· καὶ ὄχι μόνον ἁπλῶς λογικοί, ἀλλὰ ἄνθρωποι, οἱ ὁποῖοι μὲ τὸ ὑλικὸν τοῦτο σῶμα, ἀγωνίζονται νὰ μιμηθοῦν τῶν ἀσωμάτων καὶ ἀΰλων Ἀγγέλων τὴν πολιτείαν, καὶ παρομοιάζουν μὲ τὴν παρεμβολὴν ἐκείνην τῶν Ἀγγέλων, τὴν ὁποίαν εἶδεν ὁ Πατριάρχης Ἰακὼβ καὶ εἶπε· «Παρεμβολὴ (στράτευμα) Θεοῦ αὕτη»· διὰ τὴν ὁποίαν προσφυῶς εἶπε καὶ ὁ ἅγιος Ἐφραὶμ ὁ Σῦρος· «ὥσπερ ἀγγέλων παρεμβολὴ ἁγίων, οὕτω μοναχῶν πλῆθος ἐπὶ τὸ αὐτό, διὰ παντὸς ἐχόντων τὴν διάνοιαν πρὸς Θεόν».
.             Οὗτοι οἱ θεῖοι Πατέρες, ὡς εὔοσμα κρίνα, καὶ ὡς ἄνθη τερπνά, καὶ ὡς ἀγλαόκαρπα δένδρα ἐδῶ βλαστήσαντες, ἄλλον νοητὸν παράδεισον τὸν τόπον τοῦτον ἀπέδειξαν. Οὗτοι ὡς ἄγγελοι, εἰς τὰ σπήλαια καὶ εἰς τὰς τρώγλας καὶ εἰς τὰς κοιλάδας καὶ πεδιάδας καὶ λόφους καὶ παραθαλασσίους τόπους τοῦ Ὄρους τούτου ἀσκήσαντες, δεύτερον οὐρανὸν τοῦτο ἀπεκατέστησαν ὅθεν δι’ αὐτῶν, ἐδῶ ὅπου πρότερον ἠκούοντο μόναι οἱ φωναὶ τῶν ἀγρίων ζώων, τώρα ἀκούονται καὶ λαλοῦνται πανταχοῦ ὕμνοι ἀγγελικοὶ καὶ οὐράνιοι, εἰς τὴν ἁγίαν καὶ ζωοποιὸν καὶ ὑπερούσιον Τριάδα ἀναφερόμενοι. Καὶ διὰ νὰ εἴπω μὲ συντομίαν, οὗτοι οἱ τρισόλβιοι Ὅσιοι, ὡς φιλοπαῖδες Πατέρες, τὰς διδασκαλίας καὶ τύπους καὶ διατάξεις αὐτῶν παρέδωκαν εἰς ἡμᾶς, ὡς κληρονομιὰν πατρικήν τε καὶ ἀναφαίρετον, καὶ μὲ αὐτάς, ὡδήγησαν μὲν ἔτι ζῶντες, πλήθη μοναχῶν εἰς τὰς εὐθείας τρίβους τῆς σωτηρίας· ὁδηγοῦν δὲ καὶ μετὰ θάνατον πάντας ἡμᾶς, τὰ πνευματικὰ αὐτῶν τέκνα, εἰς ζωὴν τὴν αἰώνιον καὶ ὡς Ποιμένες ἀληθινοὶ μεριμνοῦν δι’ ἡμᾶς, τὴν Ποίμνην αὐτῶν, καὶ μᾶς φυλάττουν ἀπὸ πᾶσαν ἀνάγκην καὶ ἐναντίαν περίστασιν μὲ τὰς πρὸς Θεὸν ἀενάους πρεσβείας των…
.             Οὗτοι οἱ ἀοίδιμοι Ὅσιοι καὶ Θεοφόροι Πατέρες ἡμῶν, οἱ τῇ ἀληθείᾳ ἄνθρωποι τοῦ Θεοῦ καὶ τοῦ Πατρὸς τῶν φώτων υἱοί, πατρίδας καὶ γένη εἶχον, ἄλλοι μὲν ἄλλας, καὶ ἄλλοι ἄλλας· πολλῶν δὲ ἐξ αὐτῶν οὐδὲ τὰς ἐπιγείους πατρίδας γνωρίζομεν ὁλότελα, ὁποῖαι ἐστάθησαν ὅτι δὲ ὅλοι κοινὴν εἶχον πατρίδα τὸ Ἅγιον Ὄρος τοῦτο, τὸν ἱερὸν Ἄθω, καὶ ὅτι ταύτην τὴν πατρίδα ἐπροτίμησαν περισσότερον ἀπὸ τὰς ἐπιγείους αὐτῶν πατρίδας, τοῦτο εἶναι ὁμολογούμενον παρὰ πᾶσι καὶ ἀναντίρρητον. Ἐπειδὴ κατὰ τὸν εἰπόντα σοφόν, πατρὶς τοῦ καθ’ ἑνὸς εἶναι ἐκείνη, εἰς τὴν ὁποίαν εὐτυχεῖ: «πατρὶς ἑκάστῳ, καθ’ ἣν ἄν τις εὐτυχῇ», μὲ κάθε δίκαιον τρόπον, πρέπει νὰ ὀνομάζεται πατρὶς καὶ τῶν Ἁγίων τούτων τὸ Ἅγιον Ὄρος· εἰς τοῦτο γὰρ κατοικήσαντες καὶ ζήσαντες, ἄλλος τεσσαράκοντα χρόνους, ἄλλος πεντήκοντα, ἄλλος ἑξήκοντα, καὶ ἕτεροι περισσότερα ἢ ὀλιγώτερα ἔτη, ἐκ τούτου εὐτύχησαν ἀληθῶς τὴν πνευματικὴν καὶ ἀνωτάτω εὐτυχίαν καὶ εὐδαιμονίαν, εὐαρεστήσαντες μὲν τῷ Θεῷ, πλουτισθέντες δὲ ἀπὸ τὰ ὑπερφυσικὰ καὶ οὐράνια τῆς ἁγιότητος χαρίσματα. Διὰ τοῦτο καὶ συνηθίζεται νὰ ἐπονομάζωνται ἀπὸ ὅλους ὄχι ἐκ τοῦ ὀνόματος τῶν ἐπιγείων αὐτῶν πατρίδων, Βυζάντιοι, ἐπὶ παραδείγματι, ἢ Τραπεζούντιοι, ἢ Πελοποννήσιοι, ἀλλ’ ἐκ τοῦ ὀνόματος τοῦ Ἄθωνος καὶ τοῦ Ἁγίου Ὄρους· οἷον (ὅπως), Πέτρος ὁ Ἀθωνίτης· Ἀθανάσιος ὁ ἐν τῷ Ἄθῳ· Πατέρες οἱ Ἁγιορεῖται Ὅσιοι οἱ Ἀθωνίται. Ἡ αἰτία δὲ καὶ ἀφορμὴ ἀπὸ τὴν ὁποίαν παρεκινήθησαν ἄνωθεν καὶ ἐξαρχῆς οἱ Πατέρες οὗτοι καὶ Ὅσιοι νὰ ἀφήσωσι τὰς πατρίδας των καὶ νὰ ἔλθωσιν ἐδῶ εἰς τὸ Ὅρος νὰ ἡσυχάσωσιν, εἶναι αὕτη.
.             Ὅταν ἡ Κυρία ἡμῶν Θεοτόκος ἐφάνη εἰς τὸν Ὅσιον Πέτρον τὸν Ἀθωνίτην, τὸν πρῶτον τοῦ Ἁγίου Ὄρους ἡσυχαστήν, τοῦ ἔδωκε μεγάλας καὶ χαροποιοὺς ὑποσχέσεις περὶ τοῦ Ὄρους τούτου, λέγουσα πρὸς αὐτὸν ἐπὶ λέξεως ταῦτα τὰ λόγια, καθὼς τὰ ἀναφέρει ὁ μέγας τῆς Θεσσαλονίκης Γρηγόριος, ἐν τῷ ὑπ’ αὐτοῦ συγγραφέντι βίῳ Πέτρου τοῦ Ἀθωνίτου· τὰ ὁποῖα ἡμεῖς γράφομεν ἐδῶ ἑλληνιστὶ διὰ τὸ ἀξιοπιστότερον.
.             «Ἔστιν Ὄρος ἐπ’ Εὐρώπης κάλλιστον ὁμοῦ καὶ μέγιστον, πρὸς Λιβύην τετραμμένον, ἐπὶ πολὺ τῆς θαλάσσης εἴσω προϊόν· τοῦτο τῆς γῆς ἁπάσης ἀπολεξαμένη, τῷ μοναχικῷ πρέπον καταγώγιον προσκληρῶσαι διέγνων ἔγωγε… Καὶ ἅγιον τοὐντεῦθεν κεκλήσεται· καὶ τῶν ἐπ’ αὐτοῦ δὲ τὸν πρὸς τὸν κοινὸν ἀνθρώποις πολέμιον ἀγώνα ἐπαναιρουμένων προπολεμήσω διὰ βίου παντός· καὶ πάντως ἔσομαι τούτοις ἄμαχος σύμμαχος, τῶν πρακτέων ὑφηγητής, τῶν μὴ πρακτέων ἑρμηνευτής· κηδεμών, ἰατρός, τροφεύς, ἣν ἄρα βούλει τροφήν τε καὶ ἰατρείαν, ὅση τε πρὸς τὸ σῶμα τείνει, καὶ τοῦτο συνιστᾶ τε καὶ λυσιτελεῖ· καὶ ὅση τὸ πνεῦμα διανιστᾶ τε καὶ ρώννυσι, καὶ μὴ τοῦ καλοῦ διαπεσεῖν συγχωρεῖ· συστήσω δ’ ἄρα τῷ Υἱῷ καὶ Θεῷ μου, οἷς ἂν γένηται καλῶς καταλύσαι τῆδε τὸν βίον, τῶν αὐτοῖς ἡμαρτημένων τελείαν ἐξαιτησαμένη παρ’ αὐτοῦ τὴν ἄφεσιν». Ἤγουν, εἶναι ἓν βουνὸν εἰς τὴν ἤπειρον τῆς Εὐρώπης, ὡραιότατον ἐν ταυτῷ καὶ μεγαλώτατον, κλῖνον πρὸς τὸ νότιον μέρος, τὸ ὁποῖον ἐκτείνεται πολὺ μέσα εἰς τὴν θάλασσαν· τοῦτο τὸ Ὄρος τὸ ἐδιάλεξα ἐγὼ ἀπὸ ὅλα τὰ μέρη τῆς γῆς καὶ ἀπεφάσισα νὰ τὸ ἀφιερώσω εἰς τὸ νὰ γένη ἁρμόδιον κατοικητήριον τῶν καλογήρων καὶ μοναχῶν· καὶ ἀπὸ τώρα καὶ ὕστερον, ἔχει νὰ ὀνομασθῆ Ἅγιον· καὶ ὅσοι κατοικήσουσιν εἰς αὐτὸ καὶ θελήσουν νὰ πολεμήσωσι τὸν κοινὸν ἐχθρὸν τῶν ἀνθρώπων διάβολον, θέλω συμπολεμήσει πρώτη τοῦτον καὶ ἐγὼ εἰς ὅλην αὐτῶν τὴν ζωήν· καὶ θέλω γενῆ εἰς αὐτοὺς ἀκαταμάχητος βοηθός· θέλω τοὺς διδάσκει ἐκεῖνα, τὰ ὁποῖα πρέπει νὰ κάμνωσι· καὶ θέλω τοὺς ἑρμηνεύει πάλιν ἐκεῖνα, τὰ ὁποῖα δὲν πρέπει νὰ κάμνωσι· θέλω εἶσθαι εἰς αὐτοὺς προνοητής, ἰατρός, καὶ τροφεύς, φροντίζουσα τόσον διὰ τὴν τροφὴν καὶ ἰατρείαν, ἥτις συνιστᾶ καὶ ὠφελεῖ τὸ σῶμα, ὅσον καὶ διὰ τὴν τροφὴν καὶ ἰατρείαν, ἥτις δυναμώνει τὴν ψυχὴν καὶ δὲν τὴν ἀφίνει νὰ ἐκπέση ἀπὸ τὸ καλὸν καὶ τὴν ἀρετήν. Καὶ ταῦτα μὲν θέλω κάμει ἐν τῇ ζωῇ αὐτῶν· μετὰ θάνατον δὲ -τὸ λέγω καὶ ἀπὸ τὴν χαρὰν σκιρτᾶ ἔσωθεν ἡ καρδία μου-, θέλω συστήσει εἰς τὸν υἱὸν καὶ Θεόν μου ἐκείνους, οἵτινες θεοφιλῶς καὶ ἐν μετανοίᾳ τελειώσουσι τὴν ζωήν των εἰς τοῦτο τὸ Ὄρος· καὶ θέλω ζητήσει ἀπὸ τὸν υἱόν μου τελείαν τὴν συγχώρησιν τῶν ἁμαρτιῶν των.

ΣΥΝΕΧΙΖΕΤΑΙ

ΠΗΓΗ ἠλ. κειμ.: alopsis

ΠΗΓΗ:   ΚΛΙΚ