«ΜΕ ΤΙ ΝΑ ΑΡΧΙΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΝΕΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ; ΜΕ ΤΗΝ ΤΟΥΑΛΕΤΑ, ΚΥΡΙΑ». (Δ. Νατσιός)

 

«ΜΕ ΤΙ ΝΑ ΑΡΧΙΣΟΥΜΕ ΤΗΝ ΝΕΑ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ; ΜΕ ΤΗΝ ΤΟΥΑΛΕΤΑ, ΚΥΡΙΑ». (Δ. Νατσιός)

«Μὲ τί νὰ ἀρχίσουμε τὴν νέα σχολικὴ χρονιά;
Μὲ τὴν τουαλέτα, κυρία».

Δημήτρης Νατσιὸς
δάσκαλος-Κιλκὶς

 .                            Νέα σχολικὴ χρονιά. Μὲ μάσκες, μὲ ὑγειονομικὸ ἔλεγχο ἄδειας εἰσόδου σὲ δασκάλους καὶ μαθητές, μὲ τὴν ἀκολουθία τοῦ «Ἁγιασμοῦ» σὲ λίγους μαθητὲς ποὺ θὰ παραστοῦν στὸν προαύλιο χῶρο. «Ἄκρα τοῦ τάφου σιωπὴ» καὶ φόβος. (Ἡ πρωινὴ προσευχή, ὅπως καὶ ἡ ἔπαρση τῆς σημαίας μας μὲ ταυτόχρονη ἀπαγγελία τοῦ Ἐθνικοῦ μας Ὕμνου εἶναι πιὰ παρελθόν. Ἐπιτέλους, θὰ μονολογήσει ἡ ἐθνομηδενιστικὴ κακοήθεια, γλιτώσαμε ἀπὸ τὰ σκοταδιστικὰ κατάλοιπα. Τὸ σχολεῖο, ὅσο περνᾶ ὁ καιρός, τοὺς μοιάζει. Οὔτε ἱερότητα ἀναδίδει οὔτε «συλλαβίζουν» οἱ μαθητὲς τὰ πολυτίμητα μαθήματα τοῦ Γένους. Οὔτε ἑλληνικὰ  γράμματα, οὔτε τοῦ Θεοῦ τὰ πράματα, μόνο θεάματα καὶ παιδεία γιά… κλάματα). Πρώτη μέρα στὸ σχολεῖο καὶ θυμήθηκα παλαιότερό μου κείμενο. (Τοῦ 2010). Τὸ μεταφέρω τροποποιημένο.
.                            «Ἡ πρώτη μέρα στὸ σχολεῖο» τιτλοφορεῖται κι ἕνα κείμενο ποὺ περιέχεται στὸ «Ἀνθολόγιο Λογοτεχνικῶν Κειμένων Α΄ καὶ Β΄ Δημοτικοῦ», σελ. 30-31. Στὸ κείμενο αὐτὸ «προσφέρονται», ἀνεπιγνώστως προφανῶς ἀπὸ τοὺς συγγραφεῖς, ὅλα τὰ τρέχοντα ἰδεολογήματα καὶ τὰ κενοεπῆ στοιχεῖα ποὺ χαρακτηρίζουν τὸ «νέο σχολεῖο».
.                            Ἕνας μικρὸς μαθητής, πρωτάκι, διηγεῖται τὶς ἐντυπώσεις του ἀπὸ τὴν πρώτη μέρα στὸ σχολεῖο. Μετὰ τὶς γνωστὲς ἀγωνίες, τὸν φόβο τοῦ ἀγνώστου, τὴ σπαραξικάρδιες «ἀπαγκιστρώσεις» ἐκ τῆς μητρικῆς ἀγκάλης καὶ τὰ συναφῆ τῆς παρθενικῆς «ἀκαδημαϊκῆς» σταδιοδρομίας, διαβάζουμε στὸν ἐπίλογο: «Ἡ δασκάλα μας ἦταν ἡ κυρία Μεταξᾶ. Ἤθελε νὰ τὴ φωνάζουμε Γεωργία καὶκυρίως ὄχι δασκάλα. Ὁ Κυριάκος ποὺ καθόταν δίπλα μου, εἶπε: – Δασκάλα, μπορῶ… Σταμάτησε. Ἡ δασκάλα μᾶς χαμογέλασε. Μετὰεἴπαμε ὅλοι τὰ ὀνόματά μας. Φανή, Γιάννης, Ἰουλία, Ἀναστασία…. Μὲ τί θέλετε νὰ ἀρχίσουμε; ρώτησε ἡ κυρία μας.
Ὁ Κωστὴς σήκωσε τὸ χέρι.
– Μὲ τὴν τουαλέτα κυρία».
.                    Τί ἀχνοφέγγει πίσω ἀπὸ τὶς χαζοχαρούμενες αὐτὲς ἀράδες, ὁπωσδήποτε ἀ(κατα)νόητες γιὰ νεοεισερχόμενο στὸ σχολεῖο μαθητή, ἀπαξιωτικὲς καὶ προσβλητικὲς γιὰ τὸν δάσκαλο; Ἐδῶ ἔχουμε μία «προοδευτικιὰ» δασκάλα, ποὺ ἀποποιεῖται τὴν ἀποστολή της. Ἐφ’ ὅσον ἀπορρίπτει τὸν σεβασμό. ποὺ περιέχει ἡ προσφώνηση «κυρία», προκρίνει τὴν «κακὴ» οἰκειότητα, ἡὁποία συνηθως παρερμηνεύεται ἀπὸ τοὺς μαθητὲς καὶ καταντᾶ ἡ μητέρα τῆς καταφρονήσεως καὶ τῆς ἀπειθαρχίας. Πολλοὶἐκπαιδευτικοὶ πράττουν τὸ ἴδιο, ἔχοντας θολὰ ἐντυπωμένη στὸ νοῦ τους τὴν θεωρία τῆς ἀντιαυταρχικῆς ἢ ἀντιαυθεντικῆς ἀγωγῆς. Καλλιεργοῦν μὲ τοὺς μαθητὲέ τους δῆθεν φιλικὴ σχέση. Ὄμως ὅταν ὁ ἐκπαιδευτικὸς παρουσιάζεται ὑπερβολικὰ ἐπιεικής, σημαίνει ἢ ὅτι δὲν μπορεῖ νὰ διαδραματίσει σωστὰ τὸν ἡγετικὸ ρόλο του ἢ ὅτι δὲν ἐνδιαφέρεται γιὰ τὰ παιδιά. Στὶς περιπτώσεις αὐτὲς ἡ ἐπιείκεια ἀποτελεῖ τὴν χειρότερη μορφὴ ἀδιαφορίας. (Κάτι παρόμοιο ἰσχύει καὶ μὲ τοὺς γονεῖς, ποὺ προσπαθώντας νὰ κερδίσουν τὴν ἐκτίμηση τῶν παιδιῶν τους, διαβάζοντας καὶ κάποια «βίπερ», περὶ «δημοκρατικῆς» οἰκογενειακῆς ἀγωγῆς, ποὺ κυκλοφοροῦν καὶ σὲ μπακάλικα, λένε στὰ παιδιά τους: «Μὴν μὲ βλέπεις σὰν πατέρα. Ἐγὼ θέλω νὰ εἶμαι φίλος σου». Σ’ αὐτὴν τὴν περίπτωση καὶ ὁ γονέας εἶναι ἕνα ἀνώριμο παιδὶ ποὺ παραιτεῖται ἀπὸ τὴν πατρικὴ ἢ τὴν μητρική του εὐθύνη καὶ δημιουργεῖ στὸ παιδὶ αἴσθημα ἀνασφάλειας, ποὺ θὰφτάσει ὣς τὸν πανικό. Τὰ παιδιὰ θὰ βροῦν εὐκαιρίες στὴν ζωή τους ν’ ἀποκτήσουν φίλους, εἶναι ὅμως ἀμφίβολο ἂν θὰ βροῦν κάποιον ἄλλο πατέρα ἢ ἄλλη μητέρα). Ἡ δασκάλα τοῦ κειμένου, ποὺ ἤθελε νὰ τὴν προσφωνοῦν οἱ μαθητές της – καὶ μάλιστα τῆς πρώτης τάξης – Γεωργία (ἤ, γιατί ὄχι, Γωγὼ ἢ Τζόρτζια), αὐτοακυρώνεται καὶ ταυτόχρονα, ἐξ ἁπαλῶν ὀνύχων, «διδάσκει» στὰ παιδιὰ ὅτι δὲν ὑπάρχει αὐτὴ ἡ εὐλογημένη ἀπόσταση μεταξὺ δασκάλου καὶ μαθητῆ, τὸ μυστικὸ ὑφάδι ποὺ συνέχει αὐτὴ τὴ σχέση, ποὺ ὀνομάζεται σέβας. Μὲτὰ καλοπιάσματα καὶ τὶς κολακεῖες δὲν βγάζεις γεροὺς μαθητές. Δάσκαλος, σημαίνει ἐλευθερία καὶ σοφία, μαθητής, σημαίνει ἄσκηση, σεβασμὸς καὶ ὑπακοή. Ἡ σχέση δασκάλου καὶ μαθητῆ εἶναι κατάκτηση, ποὺ θὰ ἔπρεπε νὰ τὴν προσέχουμε ὡς κόρην ὀφθαλμοῦ.
.                   «Δεῖ δ’ αὐτοὺς μηδὲ τοῖς ἐγκωμίοις ἐπαίρειν καὶ φυσᾶν· χαυνοῦνται γὰρ ταῖς ὑπερβολαῖς τῶν ἐπαίνων καὶ θρύπτονται», δηλαδή, πρέπει νὰ μὴν παινεύουμε ὑπερβολικὰ καὶ φουσκώνουμε τὰ παιδιὰ μὲ τὰ ἐγκώμια, γιατί μὲ τὶς ὑπερβολὲς τῶν ἐπαίνων γίνονται ματαιόδοξα καὶ κακομαθημένα». (Πλούταρχος, «περὶ παίδων ἀγωγῆς», ἔκδ. «Κάκτος», σελ. 69).
.                         Καὶ ὁ ἅγιος γέροντας Πορφύριος ὁ Καυσοκαλυβίτης, ἑπόμενος τοῖς θείοις πατράσι, ἔλεγε κάτι σημαντικό: «Στὰ παιδιὰ ὁἔπαινος κάνει κακό. Τί λέει ὁ λόγος τοῦ Θεοῦ; «Λαός μου οἱ μακαρίζοντες ὑμᾶς πλανῶσιν ὑμᾶς καὶ τὴν τρῖβον τῶν ποδῶν ὑμῶν ταράσσουσιν». Ὅποιος μᾶς ἐπαινεῖ, μᾶς πλανάει καὶ μᾶς χαλάει τοὺς δρόμους τῆς ζωῆς μας. Πόσο σοφὰ εἶναι τὰ λόγια του Θεοῦ! Ὁἔπαινος δὲν προετοιμάζει τὰ παιδιὰ γιὰ καμιὰ δυσκολία στὴ ζωή. Καὶ βγαίνουν ἀπροσάρμοστα καὶ τὰ χάνουν καὶ τελικὰ ἀποτυγχάνουν. Τώρα ὁ κόσμος χάλασε. Στὸ μικρὸ παιδάκι λένε ὅλο ἐπαινετικὰ λόγια. Μὴν τὸ μαλώσουμε, μὴν τοῦ ἐναντιωθοῦμε, μὴν τὸ πιέσουμε τὸπαιδί. Μαθαίνει, ὅμως, ἔτσι καὶ δὲν μπορεῖ νὰ ἀντιδράσει σωστὰ καὶ στὴν πιὸ μικρὴ δυσκολία. Μόλις κάποιος τοῦ ἐναντιωθεῖ, τσακίζεται, δὲν ἔχει σθένος.
.                            Οἱ γονεῖς εὐθύνονται πρῶτοι γιὰ τὴν ἀποτυχία τῶν παιδιῶν στὴ ζωὴ καὶ οἱ δάσκαλοι καὶ καθηγητὲς μετά. Τὰ ἐπαινοῦν διαρκῶς. Τοὺς λένε ἐγωιστικὰ λόγια. Δὲν τὰ φέρνουν στὸ Πνεῦμα τοῦ Θεοῦ. Τ’ ἀποξενώνουν ἀπ’ τὴν Ἐκκλησία. Ὅταν μεγαλώσουν λίγο τὰ παιδιὰ καὶ πᾶνε στὸ σχολεῖο μ’ αὐτὸ τὸν ἐγωισμό, φεύγουν ἀπ’ τὴ θρησκεία καὶ τὴν περιφρονοῦν, χάνουν τὸ σεβασμὸ πρὸς τὸ Θεό, πρὸς τοὺς γονεῖς, πρὸς ὅλους. Γίνονται ἀτίθασα καὶ σκληρὰ καὶ ἄπονα, χωρὶς νὰ σέβονται οὔτε τὴ θρησκεία, οὔτε τὸν Θεό. Βγάλαμε στὴ ζωὴ ἐγωιστὲς καὶ ὄχι χριστιανούς».(Γέροντος Πορφυρίου, «Βίος καὶ Λόγοι»», ἔκδ. Ι.Μ. Χρυσοπηγῆς, σελ. 427).
.                            Τὸ κείμενο τοῦ σχολικοῦ βιβλίου τελειώνει μὲ τὴν ὀμορφότατη καὶ παιδαγωγικότατη «ἐπιθυμία» τοῦ μαθητῆ νὰἀρχίσει ἡ σχολικὴ χρονιά, ἡ διδαχή, μὲ τὴν… τουαλέτα. Σαφὲς τὸ μήνυμα, ἐλήφθη. Εὖγε στοὺς ἰθύνοντες, τὰ σαΐνια τοῦ ἁμαρτωλοῦΠαιδαγωγικοῦ Ἰνστιτούτου. Παιδεία, ἀγωγή, σμίλευση ψυχῶν, προσιδιάζουσα… στὶς τουαλέτες. Αὐτὸ τὸ μνημειῶδες κείμενο βρῆκαν, γιὰ νὰ ὑποδεχτοῦν τοὺς νιόφερτους μαθητὲς στὸ γοητευτικὸ ταξίδι τῆς γνώσης. Ἀντὶ γιὰ ὀσμὴ πνευματικῆς εὐωδίας, ἕνα κείμενο ἀπὸτὰ μυρίπνοα ἄνθη τῆς παράδοσής μας, ἡ δυσωδία τοῦ βόθρου. Κατὰ τὰ ἄλλα οἱ σεξουαλικὲς ἀγωγὲς ἀπὸ τὸ νηπιαγωγεῖο μᾶς μάραναν… 

ΠΗΓΗ:  ΚΛΙΚ