Η Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843 αποτελεί έναν από τους

σημαντικότερους σταθμούς της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας, καθώς σηματοδότησε την απαρχή της συνταγματικής διακυβέρνησης στην Ελλάδα. Οι Έλληνες, λίγα μόλις χρόνια μετά την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας τους από την Οθωμανική Αυτοκρατορία, ζητούσαν πλέον πιο συγκεκριμένες πολιτικές ελευθερίες και διαφάνεια στη διακυβέρνηση.

Μετά την Επανάσταση του 1821 και την ίδρυση του πρώτου ανεξάρτητου ελληνικού κράτους, η Ελλάδα τέθηκε υπό την ηγεσία του βασιλιά Όθωνα, ο οποίος ήταν βαυαρός πρίγκιπας. Η απόφαση αυτή είχε ληφθεί από τις Μεγάλες Δυνάμεις της εποχής (Αγγλία, Γαλλία, Ρωσία) στο πλαίσιο των διεθνών συσχετισμών και της αναγνώρισης του νέου κράτους. Ο Όθωνας ανέλαβε το θρόνο το 1832, αλλά η διακυβέρνησή του χαρακτηρίστηκε από την απόλυτη εξουσία του και την έλλειψη σύνταγματος, γεγονός που προκάλεσε δυσαρέσκεια μεταξύ του ελληνικού λαού.

Η κυβέρνηση του Όθωνα ήταν βαυαρικής επιρροής και η διοίκηση της χώρας γινόταν κυρίως από ξένους αξιωματούχους. Η οικονομική κατάσταση ήταν επίσης δύσκολη, με τη φτώχεια να κυριαρχεί και τους φόρους να είναι βαρείς για τους πολίτες. Η δυσαρέσκεια προς το καθεστώς αυξανόταν διαρκώς, με αποτέλεσμα να γεννηθεί η ανάγκη για έναν περιορισμό της μοναρχικής εξουσίας και την εισαγωγή ενός συντάγματος που θα διασφάλιζε τα δικαιώματα του λαού.

Η κατάσταση κορυφώθηκε τη νύχτα της 2ας προς την 3η Σεπτεμβρίου 1843, όταν μια ομάδα αξιωματικών του στρατού, υπό την ηγεσία του συνταγματάρχη Δημητρίου Καλλέργη και τη στήριξη του λαού της Αθήνας, εξεγέρθηκε απαιτώντας την παραχώρηση συντάγματος. Ο λαός συγκεντρώθηκε έξω από τα Ανάκτορα και, μαζί με τον στρατό, απαίτησε από τον βασιλιά Όθωνα να παραχωρήσει σύνταγμα. Ο Όθωνας, αντιμέτωπος με την ευρεία λαϊκή πίεση και χωρίς την υποστήριξη των Μεγάλων Δυνάμεων, αναγκάστηκε να αποδεχτεί τα αιτήματα των επαναστατών.

Στις 3 Σεπτεμβρίου, ο βασιλιάς υπέγραψε διάταγμα με το οποίο προκήρυσσε την εκλογή Εθνοσυνέλευσης, η οποία θα συντάξει σύνταγμα για την Ελλάδα. Το Σύνταγμα του 1844 αποτέλεσε την πρώτη γραπτή κατοχύρωση των πολιτικών δικαιωμάτων των Ελλήνων, καθιερώνοντας τη συνταγματική μοναρχία και θέτοντας τις βάσεις για το κοινοβουλευτικό σύστημα.

Η Επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου είχε τεράστια σημασία για τον ελληνικό λαό, καθώς αποτέλεσε την πρώτη επιτυχημένη προσπάθεια για την καθιέρωση συνταγματικής τάξης και τον περιορισμό της μοναρχικής εξουσίας. Οι Έλληνες κατάφεραν να αποκτήσουν μια κυβέρνηση που θα λειτουργούσε βάσει νόμων και ενός συντάγματος, αντί να εξαρτάται αποκλειστικά από τη βούληση του βασιλιά. Επιπλέον, οι Έλληνες συνειδητοποίησαν ότι μπορούσαν να διεκδικήσουν τα δικαιώματά τους και να επιφέρουν αλλαγές στο πολιτικό σύστημα μέσω οργανωμένης και συλλογικής δράσης.

Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

1843: Ο Βασιλιάς Όθωνας, υπό τις ασφυκτικές πιέσεις του λαού που έχει επαναστατήσει και συγκεντρωθεί μπροστά στα ανάκτορα, αναγκάζεται να παραχωρήσει Σύνταγμα, το πρώτο του ελληνικού κράτους.

1938: Ιδρύεται η Τέταρτη Διεθνής, υπό την ηγεσία του Λέων Τρότσκι.

1958: Τίθεται σε ισχύ ο περίφημος Νόμος 4000 για την αντιμετώπιση νεαρών που αποκλίνουν από την επιθυμητή συμπεριφορά. Οι «τεντιμπόηδες» διαπομπεύονται και κουρεύονται «εν χρω» για παραδειγματισμό.

1974: Ιδρύεται το ΠΑΣΟΚ, με ηγέτη τον Ανδρέα Παπανδρέου. Η επίσημη παρουσίαση του νέου κόμματος γίνεται στις 3 Σεπτεμβρίου 1974 στο ξενοδοχείο «King’s Palace» της Αθήνας, παρουσία 150 ατόμων, που αποτελούν τον ιδρυτικό του πυρήνα. Ο Ανδρέας Παπανδρέου εμφανίζεται με καθυστέρηση στην αίθουσα της εκδήλωσης, φορώντας άσπρο πουκάμισο και φαρδιά δερμάτινη ζώνη. Διαβάζει ολόκληρη τη «διακήρυξη αρχών» και στη συνέχεια τη μοιράζει στους παριστάμενους δημοσιογράφους, τυπωμένη σε ένα μικρό πράσινο βιβλιαράκι.

2004: Η ομηρία εκατοντάδων παιδιών και των γονέων τους, σε σχολείο του Μπεσλάν στη Νότια Οσετία, λήγει με τραγικό τρόπο. Μετά από επέμβαση των ρωσικών δυνάμεων, οι εισβολείς πυροδοτούν εκρηκτικά και εκτελούν τουλάχιστον 300 ανθρώπους. Συνολικά οι νεκροί ανέρχονται σε 344, ανάμεσά τους και 172 παιδιά.

2012: Συγκλονίζει το Πανελλήνιο το έγκλημα πάθους με θύμα έναν ιερέα, πατέρα τριών παιδιών, σε πλάτωμα δίπλα στην εθνική οδό Πύργου – Κυπαρισσίας, στην Ηλεία. Δράστης είναι ένας άνδρας που διατηρούσε ερωτική σχέση με τη σύζυγο του ιερέα και ο οποίος καταδικάζεται από το Μικτό Ορκωτό Κακουργιοδικείο Αιγίου σε ισόβια φυλάκιση. Την ίδια ποινή επιφυλάσσει και για τη γυναίκα, η οποία θα κριθεί ένοχη για ηθική αυτουργία σε ανθρωποκτονία.

Γεννήσεις

1875 – Φέρντιναντ Πόρσε, αυστριακός μηχανικός και επιχειρηματίας

1926 – Ειρήνη Παππά, ελληνίδα ηθοποιός

1947 – Μάριο Ντράγκι, ιταλός τραπεζίτης και οικονομολόγος

1948 – Φώτης Κουβέλης, έλληνας δικηγόρος και πολιτικός

Θάνατοι

1983 – Έλλη Λαμπέτη, ελληνίδα ηθοποιός

1991 – Φρανκ Κάπρα, ιταλός σκηνοθέτης

1994 – Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας, έλληνας καλλιτέχνης

1999 – Δημήτρης Κουταλιανός, έλληνας παλαιστής