ΑΝ ΠΡΟΣΕΧΑΜΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ, ΟΠΩΣ ΤΑ ΣΚΥΛΙΑ, ΘΑ ΗΜΑΣΤΑΝ ΠΟΛΥ ΚΑΛΥΤΕΡΑ (Δ. Νατσιός)

 

ΑΝ ΠΡΟΣΕΧΑΜΕ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ, ΟΠΩΣ ΤΑ ΣΚΥΛΙΑ, ΘΑ ΗΜΑΣΤΑΝ ΠΟΛΥ ΚΑΛΥΤΕΡΑ (Δ. Νατσιός)

Ἂν προσέχαμε τὰ παιδιά, ὅπως τὰ σκυλιά,
θὰ ἤμασταν πολὺ καλύτερα

Δημήτρης Νατσιὸς
δάσκαλος-Κιλκὶς

.                  Ἡ σκηνὴ στὸ Κιλκίς, ἔξω ἀπὸ τράπεζα, σφίγγοντας ὑπομονετικὰ τὰ δόντια, τοὺς «τραπεζίτες» μου, καὶ περιμένοντας τὴν σειρά μου. Δίπλα μου δύο «λαδικά», ἡλικιωμένες, πάνω ἀπὸ τὰ70, παντελονοφοροῦσες, μὲ ξεχειλισμένα καὶ κρεμασμένα  τὰ «στεατοπυγικά» τους, κρατώντας στὸχέρι τους ἕνα λουρὶ ποὺ καταλήγει σὲ σκυλί. Ἄθελα ἀκούω: «Τί εἶναι τὸ δικό σου, ἀγοράκι ἢ κοριτσάκι; Τί ὄμορφο! τί χαριτωμένο! Πῶς τὸ βάφτισες;». (Δὲν θυμᾶμαι τὰ …βαφτιστικά τους). Ἂν δὲν τὶς ἔβλεπα, θὰ νόμιζα ὅτι μιλοῦν γιὰ τὰ ἐγγονάκια τους. Δίπλα μου μία νεαρὴ γυναίκα μὲ τὸ ὄντως χαριτωμένο παιδάκι της. Τὰ «λαδικὰ» σημασία. Μπερδευόταν στὰ ποδάρια τους τὸ μικρὸ παιδὶ καὶ αὐτὲς τὸ μάτι τους, μὲ λαγνεία καὶ θαυμασμό, στὰ τετράποδα ζῶα. Καὶ δῶσ’ του οἱ ἀγκαλιὲς καὶ τὰ χαϊδέματα καὶ τὰφιλιὰ καὶ οἱ φιλοφρονήσεις γιὰ τὰ ἀξιολάτρευτα «ἀγοράκια» καὶ «κοριτσάκια» τους. Ἔφυγα, γιατί ἄρχισαν «νὰ καπνίζουν τὰ μάτια μου» ἀπὸ ὀργή.
.                  Ἡ παρακμή μας εἶναι βαθιὰ καὶ ἴσως ἀθεράπευτη. Σκέφτομαι ὅτι, ἂν τὴν ἴδια προσοχὴ καὶ ἀγάπη δείχναμε γιὰ τὰ παιδιά μας (καὶ τὰ ἐγγόνια), παρὰ γιὰ τὰ σκυλιά μας καὶ λοιπὰ ζῶα συντροφιᾶς, ὅπως τὰ ὀνομάζουν, θὰ ἤμασταν σὲ πολὺ καλύτερη θέση. Ἐξ ἄλλου οἱ νόμοι κοστολογοῦν ἀκριβότερη τὴν ζωὴ τῶν σκυλιῶν ἀπὸ τῶν ἀνθρώπων. (Ἂν τὰ σκυλιὰ καταλάβαιναν τὴν «ἀξία» τους, θὰ κυβερνοῦσαν τὴν Ἑλλάδα).
.                  Αὐτὲς τὶς ἡμέρες παρακολουθοῦμε τὶς ἀνεπίτρεπτες ἀντιμαχίες σὲ σχολεῖο τῆς Θεσσαλονίκης. Νέοι ἀγριεμένοι «ἀλληλοσκοτώνονται». Οἱ ἀριστερόμυαλοι, βυθισμένοι στὴν ἐπιπολαιότητά τους, ἀναζητοῦν ταγματασφαλίτες. Οἱ «ἀλλόμυαλοι», ὄντες ἐξουσία, μὲ τὴν ἴδια ρηχότητα, καλοῦν εἰσαγγελεῖς. (Κάποτε παραιτοῦνταν γιὰ λόγους εὐθιξίας οἱ ὑπουργοί, ὅταν συνέβαινε κάτι ντροπιαστικὸ στὸ πεδίο εὐθύνης τους. Εὐθιξία; τί εἶναι αὐτό; τρώγεται;).
.                  Κανεὶς δὲν μπαίνει στὸν κόπο νὰ ἑρμηνεύσει τὰ αἴτια. Τί εἶναι αὐτὸ ποὺ ὁδηγεῖ τοὺς νέους νὰ φέρονται βίαια, χωρὶς ἀγκυλώσεις ἐσωτερικές, ἀνενδοίαστα πρίν, δίχως τύψεις μετά, ὅπως βλέπουμε νὰ συμβαίνει καὶ μὲς στὰ σχολεῖα πιά;
.                  Κι ἕνα ἀκόμη ἐρώτημα, εἰς ἐπίρρωσιν τῶν προηγουμένων. Ποῦ ἐντοπίζεται τὸ λάθος ἢ καλύτερα τὸ ἔγκλημα: στὴν ἀνατροφὴ τῶν παιδιῶν, στὴν οἰκογένεια ἢ στὴν παρεχόμενη στὸ σχολεῖο ἐκπαίδευση; Γιὰ τὴν πολιτεία δὲν ὁμιλῶ. Τοὺς πολιτικούς, ὡς γνωστόν, πλὴν τῶν τιμητικῶν ἐξαιρέσεων, δὲν τοὺς ἐνδιαφέρουν οἱ ἑπόμενες γενεές, ἀλλὰ οἱ ἑπόμενες ἐκλογές.
.                  «Τίς πταίει», λοιπόν, καὶ ἔγιναν οἱ πολιτεῖες μας λημέρια τῆς βίας καὶ καταντήσαμε «τῶν Εὐρωπαίων περίγελα καὶ τῶν ἀρχαίων παλιάτσοι», γιὰ νὰ θυμηθοῦμε καὶ τὸν Παλαμά.
.                  Πρῶτον: «Πάρε τὶς λέξεις μου καὶ δῶσ’ μου τὸ χέρι σου», γράφει  χαριτωμένα ὁ ποιητικὸς λόγος. «Οἱ νέοι κάνουν διάλογο, ἐπικοινωνοῦν, ἀλλὰ μὲ λόγια τοῦ ἀέρα. Τοὺς δώσαμε τὸν λόγο, χωρὶς νὰτοὺς δώσουμε τὶς λέξεις», ἔλεγε σοφὸς καθηγητής. Ὅταν δὲν συνομιλεῖς, δὲν σύν-ζητᾶς, τότε ἀναλαμβάνουν τὰ χέρια ἢ οἱ ὕβρεις νὰ λύσουν τὶς διαφορές. Καταφεύγουν οἱ νέοι- καὶ ὄχι μόνο- σὲ  πράξεις βίας, οἱ ὁποῖες θὰ μποροῦσαν νὰ ἀποφευχθοῦν μόνο μὲ τὸν διάλογο.
.                  Ὑπάρχουν πολλὲς αἰτίες ποὺ ὠθοῦν τὴν καταφυγὴ στὴν βία. Καὶ οἱ σοβαρότερες εἶναι ἡοἰκογενειακὴ καὶ σχολικὴ ἀνατροφὴ καὶ ἐκπαίδευση. Στὰ σπίτια κυριαρχεῖ τὸ «πρέπει» καὶ ὄχι τὸ «πρέπον». Τὸ «πρέπει» εἶναι ἀπρόσωπο ρῆμα, τὸ «πρέπον» εἶναι μετοχή, συμμετοχή, συζήτηση καὶ παράδειγμα. Στὰσχολεῖα, οἱ ἐκπαιδευτικοὶ ἐφαρμόζουν τὴν προτροπὴ «ὅποιος εἶναι ἔξυπνος κάνει τὸν χαζό». Τόλμα νὰκάνεις αὐστηρὴ παρατήρηση σὲ μαθητὴ τοῦ Λυκείου γιατί, γιὰ παράδειγμα, βρίζει ἀσυστόλως; Ἴσως κινδυνεύσεις νὰ χάσεις τὴν ἐργασία σου… Οἱ λέξεις πειθαρχία, σεβασμός, τιμωρία, εἶναι προγραμμένες ἀπὸτὸ σχολικὸ λεξιλόγιο καὶ τὰ βιβλία. Μόνο κάτι τσιρίδες ἀκοῦμε γιὰ ἀντιρατσισμό, διαφορετικότητα, σεξουαλικὴ διαπαιδαγώγηση, ἀξιολόγηση καὶ δικαιώματα τῶν παιδιῶν.
.                   Δεύτερον: Ἡ καταστρεπτικὴ ἐπίδραση τῆς εἰκόνας, τῆς τηλεόρασης, τοῦ διαδικτύου, οἱμάστιγες τῆς ἐποχῆς μας. Γι’ αὐτὴν τὴν ἐπιβλαβῆ ἔκθεση εὐθύνονται κυρίως οἱ γονεῖς, ποὺ πολλὲς φορὲς κληροδοτοῦν τὴν προσωπική τους ἐξάρτηση καὶ στὰ παιδιά. Ἡ τωρινὴ τηλεόραση-μεῖγμα λάσπης, σπέρματος καὶ αἵματος- κονιορτοποιεῖ προσωπικότητες καὶ ἐξαθλιώνει ψυχικὰ μικροὺς καὶ μεγάλους.
.                  Τρίτον: Τὰ παιδιὰ δὲν παίζουν σὰν παιδιὰ -στὰ διαλείμματα «παίζουν ξύλο»- κι αὐτὸ«ἀνεπαισθήτως» τὰ ἐξοργίζει. Παραπέμπω ὅμως σ’ ἕνα θαυμάσιο κείμενο τοῦ ἀείμνηστου δασκάλου μας, Σαράντου Καργάκου, σὲ ἄρθρο του, στὶς 24-1-2014, στὴν ἔγκριτη ἐφ. «ΕΣΤΙΑ». «Ὁ φιλόσοφος Ἀναξαγόρας, ὁδάσκαλος τοῦ Περικλῆ, ὁ καλούμενος ἀπὸ τοὺς συγχρόνους του “Νοῦς”, διότι ἔθετε τὸν νοῦν ἄξονα τῶν πάντων, διωγμένος ἀπὸ τὴν Ἀθήνα, κατέφυγε στὴ Λάμψακο, ἀποικία τῶν Φωκαέων στὸν Ἑλλήσποντο. Οἱ “ἐν τέλει” τῆς πόλεως, δηλαδὴ οἱ ἄρχοντες τῆς Λαμψάκου, τὸ θεώρησαν μεγάλη τιμὴ ποὺ ἕνας τέτοιος σοφὸς πῆρε τὴν ἀπόφαση νὰ περάσει τὰ στερνά τοῦ βίου του στὴ δική τους γῆ. Κι ἔκαναν τὸ πᾶν γιὰ νὰ τὸν εὐχαριστήσουν. Τὸν ἐρώτησαν κάποτε, ποιὰ θὰ ἦταν ἡ πιὸ μεγάλη -ἴσως ἡ τελευταία του- ἐπιθυμία, ποὺ θὰἤθελε νὰ ἱκανοποιήσουν. Καὶ ὁ φιλόσοφος τοὺς ἀποκρίθηκε: “Τοὺς παῖδας ἐν ᾧ ἂν ἀποθάνω μηνὶ κατ’ ἔτος παίζειν συγχωρεῖν” (= Ν’ ἀφήνετε τὰ παιδιὰ νὰ παίζουν κάθε χρόνο τὸ μήνα ποὺ θὰ πεθάνω). Οἱ Λαμψακινοὶτήρησαν τὴν ὑπόσχεσή τους ἐπὶ αἰῶνες. Ὅπως διαβάζουμε σὲ κείμενο τοῦ 3ου μ.Χ., δηλαδὴ σὲ κείμενο ποὺγράφτηκε 600 καὶ πλέον χρόνια μετὰ τὸ θάνατο τοῦ Ἀναξαγόρα, “ἐφυλάττετο τὸ ἔθος καὶ νῦν”. Διότι εἶχαν κατανοήσει πώς, ὅταν τὸ παιδὶ δὲν παίξει, δὲν “παιδιαρίσει”, θὰ ἀρχίσει νὰ παιδιαρίζει, ὅταν θὰ πρέπει ν’ ἀρχίσει τὸ ὡρίμασμά του». Καὶ αὐτὸ εἶναι πολὺ ἐπικίνδυνο…
.                  Τέταρτον: Ἡ περιρρέουσα ἀτιμωρησία. Βρέθηκαν σὲ Λύκειο τῆς Θεσσαλονίκης, καδρόνια, μολότωφ, μαχαίρια καὶ ἀεροβόλα πιστόλια. Ἔγιναν συλλήψεις. Τί θὰ συμβεῖ; Θὰ προσφύγουν στὰκαταστρεπτικὰ ἐλαφρυντικά. «Εἶναι ἔφηβοι, βράζει τὸ αἷμα τους, θὰ διαρρηγνύουν οἱ γονεῖς τὰ ἱμάτιά τους γιὰτὸ πόσο καλὰ παιδιὰ εἶναι, φωτοστεφανωμένα, παρασύρθηκαν, κακὲς παρέες, εἶναι «ἡμιπιτσιρικάδες», ὅπως θὰ ἔλεγε καὶ ὁ  Βούτσης πατήρ, γιὰ τὸν 35χρονο υἱό του, θὰ πέσουν καὶ τὰ σχετικὰ τηλέφωνα ἀπὸ ἐπωνύμους, κρατικοὺς καὶ παρακρατικούς, παράγοντες καὶ θὰ τὴν γλιτώσουν μὲ τὶς πάρα πολὺ αὐστηρὲς «ποινὲς» τοῦτύπου, «νὰ μὴν ξαναγίνει αὐτό», «θὰ φωνάξω τὴν μαμά σου», ὅπως συνηθίζουμε καὶ στὸ Δημοτικό.
.                  Τί μπορεῖ νὰ γίνει; Τίποτε, ὅσο κυβερνοῦν πορφυρογέννητοι, ἀνίδεοι ἀπὸ τὰ προβλήματα τοῦλαοῦ, ἐπαγγελματίες κομματάνθρωποι. Ἀγοράζουμε ὄπλα κατὰ τῆς Τουρκιᾶς. Καλῶς. Τὸ κρίσιμο ἐρώτημα εἶναι τί χέρια θὰ κρατοῦν αὐτὰ τὰ ὄπλα. Τὸ ’21, πολεμούσαμε μὲ τζουγκράνες, σαπιοκάραβα, μπουρλότα καὶτρέλα κολοκοτρωναίικη. Τὸ ‘12-’13 μὲ  τὸν «παλαβό», ἥρωα τῶν ἡρώων, Ἰωάννη Βελισσαρίου. Τὸ ’40, μὲ τὸχαμόγελο στὰ χείλη καὶ τὰ γαγγραινιασμένα πόδια. Καὶ νικούσαμε, ταπεινώναμε αὐτοκρατορίες καὶ δῆθεν ἀνίκητους ἀντιπάλους. Δὲν μεγαλουργοῦν τὰ ὄπλα, μεγαλουργοῦν οἱ καρδιές… 

ΠΗΓΗ:  ΚΛΙΚ