ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ «ΗΡΩΙΚΟ ΚΑΙ ΠΕΝΘΙΜΟ» ΣΤΗΝ ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΚΙΛΚΙΣ (Δ. Νατσιός)

ΜΝΗΜΟΣΥΝΟ «ΗΡΩΙΚΟ ΚΑΙ ΠΕΝΘΙΜΟ» ΣΤΗΝ ΜΑΧΗ ΤΟΥ ΚΙΛΚΙΣ (Δ. Νατσιός)

Μνημόσυνο «ἡρωικὸ καὶ πένθιμο» στὴν μάχη τοῦ Κιλκὶς

 Δημήτρης Νατσιὸς
δάσκαλος-Κιλκὶς

.                         Θέμα δημιουργήθηκε τοῦτες τὶς ἡμέρες μὲ τὴν ἐθνικὴ ὁμάδα τῶν Σκοπιανῶν. Τί περιμέναμε; «Κακοῦ κόρακος κακὸν ὠόν». Ὑπέγραφαν οἱ ἡμέτεροι, χαζοχαρούμενοι, τὴν προδοσία μὲ καπέλα καὶ μὲ ἀνόητους χαριεντισμοὺς γιὰ γραβάτες. Πασιχαρεῖς καὶ οἱΣκοπιανοὶ χαμαιλέοντες γιὰ τὸ ἀπρόσμενο δῶρο καὶ νόμιζαν, οἱ ἀνίκανοι προδότες, ὅτι θὰ σεβαστοῦν τὰ περὶ «Βόρειας» – οὔτε νὰ τὸγράψω δὲν ἀντέχω- ἄρθρα τῆς «συμφωνίας». Ἔτσι γίνεται στὶς προδοσίες. Οἱ Γερμανοὶ κατακτητὲς τὴν περίοδο τῆς Κατοχῆς, μετὰ τὴν προδοσία, ἐκτελοῦσαν τοὺς προδότες, γιατί τοὺς θεωροῦσαν παλιανθρώπους, ἱκανοὺς γιὰ κάθε ἀτιμία. Θὰ δοῦμε πολλά, θὰ πιοῦμε πολλὰφαρμάκια. Αὐτὸ ποὺ ματώνει τὴν καρδιά μας εἶναι ἡ παραίτηση τοῦ ἡγετικοῦ κατεστημένου. Οἱ προδότες περιφέρονται ἀδιάντροπα, λιτανεύουν τὴν ἀσημαντότητά τους, ὀνειροφαντάζονται ἐπανακατάληψη τῆς ἐξουσίας καὶ οἱ νῦν ὀρνιθοειδῶς καταπίνουν τὶς ἀσχημονίες τῶν Σκοπιανῶν. Καὶ σὲ λίγες μέρες τιμοῦμε τὴν τριήμερο ἐποποιία τοῦ Κιλκίς. Τί νὰ γιορτάσουμε; Μνημόσυνο, «ἡρωικὸ καὶ πένθιμο», πρέπει νὰ γίνεται μόνον ὑπὲρ τῶν πεσόντων ἀξιωματικῶν καὶ στρατιωτῶν μας καὶ τίποτε ἄλλο. Μὲ τὴν προδοτικὴ ὑπογραφὴ ἀκυρώθηκε ἡμάχη τοῦ Κιλκίς. Ὄχι τὸ αἷμα τῶν μαχητῶν, αὐτὸ τὸ πῆρε στὰ φτερά της ἡ δόξα. Ἀκυρώθηκε ὁ στόχος, τὸ ἐπίτευγμα τῆς μάχης. Στὴ μάχη τοῦ Κιλκίς, ὣς τὶς Πρέσπες, ἐντυπώθηκε μὲ ἀνεξίτηλα γράμματα ἡ μοναδικότητα τῆς Μακεδονίας. «Ἤσουν καὶ θα ᾽σαι ἑλληνική, Ἑλλήνων τὸ καμάρι». Τώρα δὲν θὰ ξανακουστεῖ σὲ σχολεῖο ὁ παιάνας. Πρόλαβαν νὰ ἀλλάξουν καὶ τὰ σχολικὰ βιβλία καὶ εἶναι συνένοχοι τῆς προδοσίας ὅσοι δάσκαλοι διδάσκουν καὶ  μιλοῦν γιὰ «Βόρεια»… Σκοπιανοκρατία.
.                         Αὐτὰ παθαίνεις ἂν σὲ κυβερνοῦν Γραικύλοι, ποὺ οἱ ἱστορικές τους γνώσεις, ἀρχίζουν μὲ τὴν γέννηση τοῦ Μὰρξ καὶτελειώνουν μὲ τὸ κρέμασμα τοῦ Βελουχιώτη.
.                          Ἂς τὰ ἀφήσω αὐτά, γιατί πιάνω τὴν μύτη μου ἀπὸ τὶς ἀναθυμιάσεις καὶ ἂς  γυρίσω πίσω, τότε ποὺ τὸ Γένος γινόταν λαμπάδα ἐλευθερίας.
.                         Ἔχω στὴν κατοχή μου ἕνα βιβλίο σπάνιο καὶ δυσεύρετο. Τιτλοφορεῖται: «Ἀθάνατη Ἑλλὰς» καὶ ὑπότιτλο «Ἐπικαὶσυρράξεις τῶν Ἑλλήνων καὶ τῶν Βουλγάρων». Συγγραφέας του ὁ Δ. Καλλίμαχος, ἐθελοντὴς ἱεροκήρυκας τῆς Ε΄ Μεραρχίας Πεζικοῦ, ποὺ ἀρίστευσε μὲ τὸν ἡρωϊσμό της κατὰ τὴν μάχη τοῦ Κιλκὶς-χωρὶς καμμιὰ νὰ ὑστερήσει. Ὁ ἐθελοντὴς ἱεροκήρυκας συμμετεῖχε, ὄχι μὲτὸ καριοφίλι ἀλλὰ μὲ τὸ πετραχήλι, στὶς μάχες τοῦ στρατοῦ, ἰδίως στὸ Κιλκίς, καὶ τὸ 1942 ἐξέδωσε τὸ βιβλίο στὴν Νέα Ὑόρκη, σὲ ἔκδοση τοῦ «Ἐθνικοῦ Κήρυκος» τῆς ἱστορικῆς ὁμογενειακῆς ἐφημερίδας. Τὸ βιβλίο εἶναι συγκλονιστικό, τὸ μελετᾶς μὲ δάκρυα, μελετᾶς τὰλαμπρὰ παλληκάρια… Στὴν σελ. 83 διαβάζω στὶς σημειώσεις του μετὰ τὴν μάχη:
«Ὁ ἀπέραντος χῶρος τοῦ θεάτρου τῆς μάχης ὡμοίαζε πρὸς μακελλεῖον. Καὶ ὅταν ἀντίκρυσα τὴν φρικιαστικὴν εἰκόνα καμένων σπαρτῶν καὶ ψημένων σωμάτων καὶ εἶδα σκοτωμένους μὲ τὴν λόγχην στὰ χέρια καὶ μὲ ἀποκρυσταλλωμένην εἰς τὸ πρόσωπον τὴν ψυχολογίαν τῆς ὁρμῆς καὶ τῆς χαλυβδίνης ἀποφασιστικότητος, ἐδάγκασα ἀσυναισθήτως τὰ χείλη ἀποθαυμάζων.
Ἀγγελιαφόρος τῆς Δ ΄Μεραρχίας ἐστάθη καὶ ἤκουσα νὰ ἀπαγγέλη:
«Στοῦ Κιλκὶς τὴν ὁλόμαυρη ράχη
περπατώντας ἡ Δόξα μονάχη
μελετᾶ τὰ λαμπρὰ παλληκάρια
καὶ στὴν κόμη στεφάνι φορεῖ
γινωμένο ἀπ’ ὀλίγα χαρτάρια
πούχαν μείνη στὴν ἔρημη γῆ».
(Ἡ μάχη διεξήχθη 19-21 Ἰουνίου 1913 ἐν μέςῳ φοβεροῦ καύσωνος. Τὰ σιταροχώραφα τοῦ Κιλκίς, ἐξ αιτίας τῶν ὀβίδων, πῆραν φωτιά. Πολλοὶ βαριὰ τραυματισμένοι στρατιῶτες μας ἀνήμποροι νὰ κινηθοῦν, κάηκαν ζωντανοί).
.                         Πόσα ἦταν τὰ λαμπρὰ παλληκάρια ποὺ ἔπεσαν ὑπὲρ πίστεως καὶ πατρίδας; 10.000 περίπου ἀξιωματικοὶ καὶ στρατιῶτες μεταξὺ αὐτῶν ἐννέα διοικητὲς ταγμάτων καὶ συνταγμάτων ποὺ πήγαιναν μπροστὰ γιὰ νὰ ἐμψυχώσουν τοὺς μαχητές.
.                         Μεταξὺ αὐτῶν καὶ ὁ συνταγματάρχης Καμάρας, «εὐσεβής, φιλεύσπλαχνος, ἀγαθώτατος εὐθὺς καὶ εἰλικρινὴς καὶπράος». Τραυματίζεται θανασίμως ἀπὸ βλῆμα ὀβίδας. Διαβάζω:
«Γονατίζει ὁ εὐγενικὸς συνταγματάρχης καὶ μὲ τὸ λάμπον ξίφος του ἀκόμη εἰς τὰ χέρια ἀπευθύνει πρὸς τοὺς ἄνδρας του τὸν τελευταῖον χαιρετισμόν:
-Θάρρος, παιδιά, θάρρος, γενναῖοι μου!
Τὸ αἷμα τρέχει κρουνηδὸν ἀπὸ τὸ τραῦμα καὶ ὁ Καμάρας σωριάζεται. Ὅταν μετεφέρετο πρὸς τὰ χειρουργεῖα, ἀτενίσας διὰ τελευταίαν φορὰν τοὺς ἄνδρας του ἐδάκρυσε καὶ εἶπε:
-Ἄχ, ποὺ σ’ ἀφήνω σύνταγμά μου! Σᾶς χαιρετῶ καλά μου παλληκάρια καὶ μὲ τὴν εὐχή μου ὅλοι ἐμπρὸς νὰ δοξάσετε την τιμημένη μας πατρίδα». (σελ. 71).
.                         Τὴν ἴδια ἀνδρεία ἔδειξαν καὶ οἱ ἁπλοὶ στρατιῶτες. Εἶναι χαρακτηριστικὴ ἡ σκηνὴ ποὺ περιγράφει ὁ Καλλίμαχος. Στρατιώτης τοῦ 22ου Σ.Π. τραυματίζεται στὸ χέρι. Τοῦ λένε νὰ φύγει γιὰ τὸ χειρουργεῖο.
«-Τί ἔκανε, λέει; Γιὰ μία τσουγκρανιὰ νὰ φύγω; Τὸ παλιοτόμαρό μου βαστάει ἀκόμη. Καὶ συνεχίζει τὸν ἀγώνα. Παίρνει δεύτερο βόλι καὶἐξακολουθεῖ νὰ μάχεται καὶ τὸ δεύτερο τραῦμα γίνεται τρίτο καὶ ἕπεται συνέχεια.
Ὅταν δὲν ἦτο δυνατὸν πλέον νὰ συνεχίσει τὸν ἀγώνα, λέει:
«-Μωρέ, δὲν μποροῦσα νὰ εἶχα κι ἄλλο παλιοτόμαρο, νὰ βγάλω αὐτὸ τὸ τρυπημένο καὶ νὰ βάλω τὸ καινούργιο;». (σελ. 76).
Μὲ ἐκεῖνα τὰ ἡρωικά… παλιοτόμαρα εἶναι ραμμένη ἡ γαλανόλευκη.
.                         Ἡ μάχη τοῦ Κιλκὶς ἔκρινε τὴν τύχη τῆς Μακεδονίας, τῆς Ἑλλάδος ὅλης. Χάθηκε ὁ ἀνθὸς τότε τοῦ Γένους. Καὶ ὅμως εἶναι ἀνύπαρκτη, ἀγνοεῖται ἀπὸ τὰ σχολικά τους τάχα καὶ βιβλία. Μία ἐλάχιστη τιμητικὴ ἀναφορὰ στὰ βιβλία ἱστορίας τοῦ δημοτικοῦσχολείου δὲν ἀξίζουν τόσοι ἥρωες; Μία φωτογραφία, νὰ πάρει ἡ εὐχή; Ζῶ στὸ Κιλκὶς καὶ ντρέπομαι, ὅταν ἔρχεται ἡ ὥρα νὰ διδάξω τοὺς Βαλκανικοὺς Πολέμους. Λέω στοὺς μαθητές μου ὅτι ἂν σκάψουμε τὴν αὐλὴ τοῦ σχολείου μας θὰ βροῦμε κόκκαλα Ἑλλήνων ἱερά. Τονίζω τὴν σπουδαιότητα τῆς μάχης, διαβάζουμε μεγαλειώδεις σκηνὲς θυσίας καὶ ἀντρειοσύνης. Καὶ πᾶς στὸ βιβλίο καὶ ἀντικρίζεις τὴν σιωπὴ καὶ τὴν περιφρόνηση. Γιατί;
.                         Νὰ κλείσω μὲ μία σκηνὴ ἀπὸ τὸ προαναφερόμενο βιβλίο. Καθὼς ξεκινοῦσε ἡ Ε´ Μεραρχία ἀπὸ τὴν Βέροια, γιὰ τὶς μάχες, παρελαύνοντας στοὺς δρόμους τῆς πόλης – ποῦ εἶναι αὐτοὶ ποὺ λένε ὅτι οἱ παρελάσεις εἶναι «μεταξικὸ» κατάλοιπο;- ἄκουσαν οἱστρατιῶτες «μία κρυστάλλινη φωνίτσα ἑνὸς κοριτσιοῦ, 12 χρονῶν ἀπὸ ἕνα παράθυρο:
-Ζήτω ὁ ἑλληνικὸς στρατός! Καὶ στὴ Σόφια!
Ἀμὴν Παναγία μου! Προσέθεσε μία γριούλα, σταυροκοπηθεῖσα, νὰ ἀναστηθεῖ ὁ Μελὰς ἀπὸ τὸ μνῆμα του!».
.                         Τότε ὁ ἀετὸς τῆς Μακεδονίας μας ἀναστήθηκε. Ἀπὸ τὴν προδοσία καὶ μετὰ κλείστηκε στὸν τάφο του, καρτερώντας…

Δημήτρης Νατσιὸς

δάσκαλος-Κιλκὶς