«ΦΩΝΗ, ΛΥΧΝΟΣ, ΑΥΓΕΡΙΝΟΣ»

Ὁ Εἱρμὸς τῆς ϛ´ ᾨδῆς
τοῦ Κανόνος τῶν Θεοφανείων

ἀπὸ τὸ «Ἑορτοδρόμιον»
τοῦ Ἁγ. Νικοδήμου Ἁγιορείτου    

Ἡ φωνὴ τοῦ Λόγου, ὁ λύχνος τοῦ Φωτός, ὁ Ἑωσφόρος, ὁ τοῦ Ἡλίου Πρόδρομος, ἐν τῇ ἐρήμῳ, Μετανοεῖτε, πᾶσι βοᾷ τοῖς λαοῖς, καὶ προκαθαίρεσθε· ἰδοὺ γὰρ πάρεστι Χριστός, ἐκ φθορᾶς τὸν Κόσμον λυτρούμενος.

.                 Μὲ τρία ὁμοιώματα δείχνει ὁ Ἱερὸς Μελωδὸς ἐν τῷ Τροπαρίῳ τούτῳ τὴν οἰκειότητα ὅπου ἔχει ὁ Βαπτιστὴς Ἰωάννης μὲ τὸν Δεσπότην Χριστόν· παρομοιάζει γὰρ τὸν Ἰωάννην μὲ τὴν φωνήν, μὲ τὸν λύχνον καὶ μὲ τὸν ἑωσφόρον (τὸν αὐγερινόν)· τὸν δὲ Δεσπότην Χριστὸν παρομοιάζει μὲ τὸν λόγον, μὲ τὸ φῶς καὶ μὲ τὸν Ἥλιον. Παρομοιάζει λοιπὸν πρῶτον τὸν Ἰωάννην μὲ τὴν φωνήν, τὸν δὲ Χριστόν, μὲ τὸν λόγον· διότι ἡ φωνὴ εἶναι ἀὴρ πεπληγμένος, καὶ γίνεται ὄχημα τοῦ προφορικοῦ λόγου· καὶ ἂν ἡ φωνὴ πρώτη δὲν ὑποτεθῆ, ὁ προφορικὸς λόγος δὲν εἶναι δυνατὸν νὰ φανερωθῇ εἰς τοὺς ἄλλους. Παρομοιάζει δεύτερον τὸν Ἰωάννην μὲ τὸν λύχνον, καὶ τὸν Χριστόν, μὲ τὸ φῶς· διότι ὁ λύχνος εἶναι ὄχημα τοῦ φωτός· ἐπειδὴ τὸ φῶς ἐπιτιθέμενον εἰς τὸν λύχνον φωτίζει τὸ ὀσπίτιον καὶ τοὺς ἐν τῷ ὀσπιτίῳ κατοικοῦντας ἀνθρώπους. Παρομοιάζει τρίτον ὁ Μελωδὸς τὸν Ἰωάννην μὲ τὸν ἑωσφόρον (αὐγερινόν), τὸν δὲ Χριστόν, μὲ τὸν Ἥλιον. Ταῦτα δὲ τὰ τρία ὁμοιώματα τοῦ Προδρόμου, ἡ φωνή, ὁ λύχνος καὶ ὁ ἑωσφόρος, εἶναι πρότερα κατὰ τὸν χρόνον τῶν ὁμοιωμάτων τοῦ Χριστοῦ: δηλαδὴ τοῦ λόγου, τοῦ φωτός, καὶ τοῦ Ἡλίου· κατὰ τὴν αἰτίαν ὅμως καὶ τὴν ἀξίαν πρότερα εἶναι τὰ ὁμοιώματα τοῦ Χριστοῦ· ὅθεν καὶ προτιμῶνται τὰ τοῦ Χριστοῦ ὁμοιώματα ἀπὸ τὰ τοῦ Προδρόμου· ἐπειδή, ἂν ἐρωτήσῃ τινάς, διὰ τί ἡ φωνὴ γίνεται; ἀποκρινόμεθα, διὰ νὰ ἐποχηθῇ ἐπάνω εἰς αὐτὴν ὁ λόγος· ὁμοίως ἂν ἐρωτήσῃ τις, διὰ τί γίνεται ὁ λύχνος; ἀποκρινόμεθα, διὰ νὰ βαλθῇ εἰς αὐτὸν τὸ φῶς καὶ νὰ λάμψῃ· ὠσαύτως καὶ ἐὰν εἰπῇ τινάς, διὰ τί ὁ αὐγερινὸς προλάμπῃ; ἀποκρινόμεθα, διὰ νὰ μηνύσῃ τὸν ἐρχομὸν τοῦ Ἡλίοου.
.              Τούτων οὕτω προεγνωσμένων, λέγει ὁ Ἱεράρχης Κοσμᾶς, ὅτι ὁ Βαπτιστὴς Ἰωάννης, ἡ φωνὴ τοῦ ἐνυποστάτου Λόγου τοῦ Πατρός, ὁ λύχνος τοῦ ἀϊδίου καὶ ἀκτίστου φωτός, καὶ ὁ αὐγερινός, ὁ πρόδρομος καὶ προμηνυτὴς τοῦ νοητοῦ Ἡλίου τῆς δικαιοσύνης Χριστοῦ φωνάζει εἰς ὅλους τοὺς λαοὺς ὅπου προσῆλθον εἰς αὐτόν, τό, Μετανοεῖτε, καὶ προκαθαρισθῆτε ἀπὸ τὰς ἁμαρτίας· ἐπειδή, ἰδοὺ εἶναι παρὼν ὁ Χριστός, καὶ λυτρώνει τὸν Κόσμον ἀπὸ τὴν φθορὰν τῆς ἀσεβείας καὶ ἁμαρτίας, καὶ ἐνδύει αὐτὸν ἀφθαρσίαν διὰ τοῦ ἁγίου Βαπτίσματος. Τὸ μὲν οὖν «μετανοεῖτε» εἶπεν ὁ Ἰωάννης, καθὸ φωνή· ταύτης γὰρ ἴδιον εἶναι τὸ βοᾶν· τὸ δὲ «προκαθαίρεσθε» εἶπε, καθὸ λύχνος· ἴδιον γὰρ εἶναι τοῦ λύχνου νὰ καθαρίζῃ ὀπωσοῦν τὸ σκότος καὶ νὰ εἰσάγῃ τὸν φωτισμόν· τὸ δὲ «ἰδοὺ πάρεστι Χριστὸς ἐκ φθορᾶς τὸν Κόσμον λυτρούμενος» τὸ εἶπε, καθὸ αὐγερινός· τοῦτο γὰρ τοῦ αὐγερινοῦ ἴδιον εἶναι· ὁ γὰρ αὐγερινὸς πρὸ τοῦ Ἡλίου ἀνατέλλων, φαίνεται τρόπον τινὰ νὰ λέγῃ εἰς τοὺς κοιμωμένους ἀνθρώπους· σηκωθῆτε, ὦ ἄνθρωποι, ἀπὸ τὸν ὕπνον, σηκωθῆτε καὶ ἐργάζεσθε τὰς τέχνας σας· διότι ἰδοὺ ὁ Ἥλιος εἶναι παρών, καὶ ἡ ἡμέρα ἐγγίζει, σηκώνουσα ὑμᾶς ἀπὸ τὴν ἀναισθησίαν τοῦ ὕπνου. Σημείωσαι, ὅτι ἐρανίσθη τὰ ἀνωτέρω ὁ Μελωδὸς ἀπὸ τὸν εἰς τὰ φῶτα λόγον Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου λέγοντος· «Ἐγὼ χρείαν ἔχω ὑπό σοῦ βαπτισθῆναι, ὁ λύχνος τῷ Ἡλίῳ φησίν· ἡ φωνή, τῷ Λόγῳ· ὁ φίλος, τῷ Νυμφίῳ· ὁ προδραμὼν καὶ προδραμούμενος, τῷ φανέντι (ἐπὶ γῆς), καὶ φανησομένῳ (ἐν τῇ δευτέρᾳ παρουσίᾳ)».

ΠΗΓΗ:   ΚΛΙΚ