Παρασκευή 18 Μαΐου 2012

7 Έλληνες συγγραφείς μιλούν για την έμπνευση


Άλλοι τη βιώνουν σαν μια ξαφνική αναλαμπή που ζητά παρορμητικά να βρει έκφραση, άλλοι σαν μια δημιουργική σύλληψη που τους απορροφά γλυκά, ξεκόβοντάς τους από τους άλλους.

Επτά 'Ελληνες συγγραφείς δίνουν το δικό τους ορισμό για την έμπνευση.

Αλέξης Σταμάτης
 
 
"Είμαι από τους συγγραφείς που δεν πιστεύουν πως ο καλλιτέχνης κάθεται και περιμένει την ιδέα, την έμπνευση να του έρθει εξ ουρανού. Πρέπει να πάει ο ίδιος να την βρει. Εξ ου και οφείλει να ρισκάρει, να αναζητά να είναι μονίμως σε εγρήγορση. Η δράση πυροδοτεί την έμπνευση και όχι η έμπνευση τη δράση. Όπως έχει πει και ο Thomas Edison «Genius is one per sent inspirational and ninety-nine per cent perspiration».

Η έμπνευση σε βρίσκει όσο δουλεύεις, όσο είσαι ανοιχτός".

Διάβασε: "Κυριακή" (εκδ. Καστανιώτη), "Μπαρ Φλωμπέρ" (εκδ. Καστανιώτη), "Σκότωσε ό,τι αγαπάς" (εκδ. Καστανιώτη), "Βίλα Κομπρέ" (εκδ. Καστανιώτη)
Έλενα Μαρούτσου
 
 
"Η έμπνευση είναι νομίζω εκείνη η ιδιαίτερη κατάσταση του νου όταν είναι ευαίσθητος και ανοιχτός στα δημιουργικά ερεθίσματα. Αν χρειαζόταν να δώσω μια εικόνα γι αυτή την κατάσταση, θα έλεγα πως μοιάζει με τον ηλεκτρισμό στην ατμόσφαιρα πριν από μια καταιγίδα, μια ιδιαίτερα τεταμένη και σε εγρήγορση ψυχική διάθεση, ένα είδος εγκυμοσύνης, με τους πόνους και την προσμονή που αυτή συνεπάγεται, πριν το καλλιτεχνικό έργο πάρει σάρκα και οστά.

Η έμπνευση δεν εξαρτάται αποκλειστικά από τη βούληση του καλλιτέχνη (ίσως μάλιστα, κατά ένα περίεργο τρόπο, όσο αυτός την παρακαλά να τον επισκεφθεί, τόσο αυτή του αρνείται την άφιξή της)

Ίσως είναι ό,τι πιο πολύ τρέμει ο κάθε δημιουργός, μήπως δηλαδή έρθει μια στιγμή όπου η έμπνευσή του, το ίδιο μαγικά όσο ερχόταν, το ίδιο ανεξήγητα μια μέρα εξαφανιστεί. Μήπως δηλαδή παρ’ όλες τις ικεσίες για βροχή, δεν ρίξει ούτε σταγόνα, παρ’ όλες τις προσπάθειες για εγκυμοσύνη, το πολυπόθητο μωρό δεν συλληφθεί…
Ως εκ τούτου, δεν είναι περίεργο που στην αρχαιότητα επικαλούνταν κάποια μούσα ή θεότητα για να φέρει την έμπνευση στους δημιουργούς, όπως κάνει ο Όμηρος στην αρχή κάθε έπους του, αποτίοντας έτσι φόρο τιμής σε αυτή την άγνωστη «δύναμη» που μας χαρίζει άλλοτε τόσο γενναιόδωρα τα δώρα της, ενώ καμιά φορά και για λόγους που μας υπερβαίνουν, τόσο άσπλαχνα μας γυρνάει την πλάτη, αφήνοντάς μας με την ίδια πάντα αγωνία: «θα ξανάρθει;»".
Διάβασε: "Το Νόημα" (εκδ. Κέδρος), "Μεταξύ Συρμού και Αποβάθρας" (εκδ. Καστανιώτη), "Οι προδοσίες των Ονομάτων" (εκδ. Αλεξάνδρεια), "Του ύψους και του βάθους" (εκδ. Αλεξάνδρεια) 
Όμηρος Αβραμίδης
 
 
"Έμπνευση! Eίναι άραγε καμιά θεά που κατεβαίνει από τον Όλυμπο και ψιθυρίζει στο δημιουργό το έργο του, όπως πίστευαν οι αρχαίοι;
Ασφαλώς όχι. Δεν ξέρω, βέβαια, τι συμβαίνει με άλλους δημιουργούς κι ούτε μπορώ να μιλήσω για λογαριασμό όλων.

Προσωπικά πιστεύω πως αυτό που ονομάζουμε έμπνευση δεν είναι παρά μια στιγμή γονιμότητας του μυαλού, την ώρα που ένα ερέθισμα σπρώχνει κάποιον να δημιουργήσει στον τομέα στον οποίο είναι προικισμένος.

Θα ήθελα να προσθέσω πως κάθε φορά που μιλάμε για έμπνευση έρχεται στο νου μου η απάντηση του Έντισον όταν τον ρώτησαν πώς εμπνέεται τις εφευρέσεις του. "Οι εφευρέσεις", είπε, "είναι είκοσι τοις εκατό έμπνευση και ογδόντα τοις εκατό ιδρώτας". Πιστεύω πως αυτό ισχύει για κάθε είδους δημιουργία".
Διάβασε: "Ο Δρόμος του Φεγγαριού" (εκδ. Ωκεανίδα), "Η αγάπη είναι το μυστικό" (εκδ. Ωκεανίδα), "Η Δροσοσταλίδα της Συγγνώμης" (εκδ. Ωκεανίδα), "Σαν Ανοιξιάτικη Μπόρα" (εκδ. Ωκεανίδα).
Νίκος Σιδέρης
 
 
"Έμπνευση είναι η μουσική που γεννιέται από μια μυστήρια συμπαιγνία ανάμεσα σ' ένα πρωϊμότατο, πιθανόν ενδομήτριο χάρισμα, σε συγχορδίες απολαύσεων και καταπονήσεων στην πρώιμη πορεία της ζωής και σε βαθιές συναντήσεις με τη σκληρή υφή των πραγμάτων -με το ανείκαστο και το άφατο που δεν το προσπερνάς- στη συνέχεια.

Προφανώς, ένα τέτοιο τάλαντο είναι καλλιεργήσιμο, απαιτεί καλλιέργεια και, αν δεν καλλιεργείται, φυτοζωεί ή και λιμοκτονεί.

 Κι όσα λόγια κι αν πούμε γι' αυτό, δεν εξαντλείται στην περιγραφή του. Ένα είναι πάντως σίγουρο: Για ν' ανθίσει, χρειάζεται κόπο και κουράγιο".
Διάβασε: "Ένα Τραγούδι για τον Ορφέα" (εκδ. Μεταίχμιο), "Ερωτικό Τραγούδι" (εκδ. Καστανιώτη), "Η Μπαλάντα της Σκόνης" (εκδ. Καστανιώτη), "Όπως ειπώθηκαν εκεί και ακούστηκαν" (εκδ. Μεταίχμιο)
Μαρία Τζιρίτα
 
 
"Όταν έχεις μέσα σου το μικρόβιο της συγγραφής, η έμπνευση σε ακολουθεί παντού και πάντα. Τουλάχιστον αυτό συμβαίνει σε μένα. Είναι ο τρόπος έκφρασής μου και η ψυχοθεραπεία μου.

Η ίδια η ζωή είναι η έμπνευσή μου. Οτιδήποτε συμβαίνει γύρω μου κι αγγίζει την καρδιά και τις αισθήσεις μου, καταγράφεται στο μυαλό μου και κάποια στιγμή εκφράζεται μέσα από το έργο μου.

Αποτύπωση της ζωής λοιπόν θα χαρακτήριζα την έμπνευση".
Διάβασε: "Η γυναίκα που ήξερε μόνο να αγαπάει" (εκδ. Ψυχογιός), "Μάτια μου" (εκδ. Ψυχογιός), "Όταν αγαπάς, είναι για πάντα" (εκδ. Ψυχογιός), "Αν δεν υπήρχε αύριο" (εκδ. Ψυχογιός)
Πασχαλία Τραυλού
 
 

"Έμπνευση, σχηματικά, είναι η επίθεση που δέχεται ο δημιουργός από μια ιδέα, η οποία τον καθηλώνει τόσο ώστε δύναται να ελευθερωθεί μόνο όταν αποτυπώσει την ιδέα του στο χαρτί.

Ενώ όμως υπάρχει η εντύπωση ότι οι ιδέες-εμπνεύσεις είναι αιφνίδιες και αυθαίρετες αλληλεπιδράσεις δημιουργού και ερεθίσματος, η μελέτη του συνόλου των έργων κάθε δημιουργού, έχει αποδείξει ότι κάθε καλλιτέχνης-λογοτέχνης έχει την τάση να "εμπνέεται" από συγκεκριμένα είδη ιδεών.
Διάβασε: "Οι Εραστές της Γραφής" '(εκδ. Ψυχογιός), "Η Γυναίκα του Φάρου" (εκδ. Ψυχογιός), "'Έστω μια φορά" (εκδ. Ψυχογιός), "Τα Ρόδα της Σιωπής" (εκδ. Ψυχογιός)
Θάνος Κονδύλης
 
 
"«Έπεα πτερόεντα», ή αλλιώς «λόγια που ίπτανται» πολλές φορές χωρίς μέτρο και ρυθμό, είναι η έμπνευση. Δουλεία του συγγραφέα, αν σέβεται βέβαια τον εαυτό του και τους αναγνώστες του, είναι να τ΄ «αρπάξει» και να τα συνταιριάξει σε ένα κείμενο που έχει μέγεθος συγκεκριμένο, που θα είναι ευχάριστο στο διάβασμα, που θα έχει διακριτά μέρη. Δηλαδή να τα πλάσει σε αυτό που με απλά λόγια ονομάζουμε «μυθιστόρημα» ή κάτι άλλο σχετικό.

Η έμπνευση είναι, θα έλεγα, η διαδικασία σύλληψης και μεταφόρτωσης μιας ιδέας ενός έργου, από το «μη είναι» στο «είναι».

Ουσιαστικά οι ιδέες υπάρχουν σε όλους τους ανθρώπους, συγγραφείς και μη. Όλοι έχουμε μια ιδέα που θα μπορούσε, όπως νομίζουμε, κάποια στιγμή να γίνει βιβλίο.
Αλλά γιατί αυτό δεν γίνεται σχεδόν ποτέ; Για δύο κυρίως λόγους. Πρώτον γιατί σπάνια οι ιδέες μας αξίζουν να γίνουν πραγματικά βιβλίο. Και δεύτερον γιατί είναι αδύνατον να υπάρχουν τόσοι πολλοί συγγραφείς. Η έμπνευση δεν κατακτάται με το συμβατικό τρόπο και βέβαια δεν διδάσκεται όπως συμβαίνει με τις συνήθεις επιστήμες, πολύ απλά γιατί δεν έχει απτό αντικείμενο όπως οι επιστήμες.
Η έμπνευση, όπως το λέει και η ετυμηγορία της, είναι μέσα μας σαν ένα πνεύμα, άυλη, άμετρη, άμορφη και σίγουρα ατελής. Ο συγγραφέας είναι αυτός που μπορεί σε κάποιο μέτρο και βαθμό να τη δαμάσει, με άλλα λόγια να της δώσει υπόσταση, μορφή, να την κάνει βιβλίο οποιαδήποτε μορφής".
Διάβασε: "Η Αρχόντισσα της Σμύρνης" (εκδ. Ψυχογιός), "Ένας παράδεισος τα μάτια σου" (εκδ. Ψυχογιός), "Τα Μάτια του Δράκοντα" (εκδ. Ψυχογιός), "Ο Πέμπτος Ιππότης" (εκδ. Ψυχογιός)
cosmo.gr

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου