«Χαίροις, ἡ φλογοφόρος βάτος...»
῾
Ο ἱερός Δαμασκηνός μέ τά ἔκτακτα χαρίσματά του ἀνύμνησε καί ὡς ἐμπνευσμένος ὑμνωδός καί ὡς ἐμβριθέστατος θεολόγος τά μεγαλεῖα τῆς ᾿Αειπαρθένου Θεοτόκου. ᾿Αναρίθμητοι εἶναι οἱ θαυμάσιοι ὕμνοι, πού συνέθεσε πρός τιμήν της γιά ὅλες τίς ἑορτές της καί βαθυστόχαστες οἱ ὁμιλίες, πού ἔγραψε ἐγκωμιάζοντάς την.
῾Η ὁμιλία του στόν «Εὐαγγελισμό τῆς Θεοτόκου» ἔχει ὡς χαρακτηριστικό γνώρισμα ὅτι εἶναι ἕνα σύνολο 152 «Χαιρετισμῶν» πρός τήν Παναγία, στούς ὁποίους τήν ἐγκωμιάζει σχετίζοντάς την μέ πρόσωπα καί γεγονότα τῆς ῾Αγίας Γραφῆς καί κυρίως τονίζοντας τήν συμβολή της στό ἔργο τῆς σωτηρίας μας.
᾿Επιλέγουμε καί παραθέτουμε μέ μικρό σχολιασμό 7 ἀπό αὐτούς τούς «Χαιρετισμούς», γιά νά θαυμάσουμε τόν θεοκίνητο κάλαμο τοῦ θαυμαστοῦ τῆς Θεοτόκου ῾Οσίου Πατρός.
1. «Χαίροις, ἡ φλογοφόρος βάτος, ἥν εἶδέ ποτε ὁ παμβόητος ἐν ὄρει Σινᾷ Μωϋσῆς».
᾿Εδῶ παρομοιάζεται ἡ Παναγία μέ τήν φλεγομένη καί μή καιομένη βάτο, πού εἶδε ὁ περιβόητος καί ἔνδοξος Μωϋσῆς στό ὄρος Σινᾶ. ᾿Ενῶ μέ τόν Εὐαγγελισμό κατοίκησε μέσα της ὁ Θεός, ὁ ῾Οποῖος εἶναι «πῦρ καταναλίσκον» (Δευτερον. δ´ 24), ἐν τούτοις ἡ ὑπεραγία Παρθένος ὄχι μόνο δέν κατεκάη, ἀλλ᾿ ἐκράτησε μέσα της αὐτό τό ὑπερκόσμιο πῦρ καί ἔγινε Μητέρα τοῦ Θεοῦ, Μητέρα τῆς Ζωῆς τοῦ κόσμου.
2. «Χαῖρε, ὅτι τέτοκας παιδίον προαιώνιον καί πρόσφατον, ἐκ πηγῶν ᾿Ισραήλ καταγόμενον».
Μέσα σέ λίγες λέξεις ὁ ῞Αγιος παρουσιάζει τό μέγα καί ἀνεξιχνίαστο μυστήριο τῆς θείας ἐνανθρωπήσεως. Τονίζει ὅτι ἡ Παναγία γέννησε «παιδίον προαιώνιον καί πρόσφατον». ῾Ο Υἱός της ὡς Θεός ἦταν «προαιώνιος» μαζί μέ τόν ἄναρχο οὐράνιο Πατέρα Του, ὡς ἄνθρωπος ἦταν «πρόσφατος», εἶχε μόλις γεννηθεῖ ἀπό ᾿Εκείνην, κατά σάρκα καταγόμενος ἀπό τόν λαό τοῦ ᾿Ισραήλ.
3. «Χαῖρε, δι᾿ ἧς ἡμῖν ἐπέφανεν ὁ ψάμμῳ χαλινώσας τήν μεγαλομέγεθόν τε καί κοσμοχώρητον καί θαυμαστοθέατον θάλασσαν».
Μέ θαυμάσια ἐπίθετα γιά τήν θάλασσα ὁ ἱερός Δαμασκηνός ὑμνεῖ μέ τήν φράση αὐτή τήν Θεοτόκο, λέγοντας ὅτι δι᾿ Αὐτῆς ἐγεννήθη καί ἦλθε στόν κόσμο ὁ Παντοδύναμος Θεός, ὁ ῾Οποῖος μέ τήν ἀδύναμη καί εὐτελῆ ἄμμο χαλιναγωγεῖ τήν θάλασσα, τήν συγκρατεῖ στά ὅριά της καί τήν ἐμποδίζει νά κατακλύσει τήν γῆ.
4. «Χαίροις, ὦ Κυρία Θεοτόκε, δι᾿ ἧς ἡμῖν γεννᾶται ὁ αὐτογενέθλιος καί φύεται ὁ αὐτοφυής καί αὔξεται ὁ τέλειος».
῾Ως βαθύς θεολόγος ὁ ῞Αγιος ὑμνεῖ μέ τόν «Χαιρετισμό» του αὐτό τήν Παναγία, διότι ἐγέννησε ᾿Εκεῖνον πού ὡς Θεός εἶναι αὐτογέννητος καί ἐβλάστησε μέσα της Αὐτός πού εἶναι αὐτοφυής καί αὐξήθηκε ὡς ἄνθρωπος Αὐτός πού ὡς Θεός εἶναι τέλειος καί δέν ἔχει καμιά ἔλλειψη.
5. «Χαῖρε, δι᾿ ἧς καθαρᾶς ἡμεῖς καί φρικτῆς σαρκός ἐν τῇ φρικτοτελεῖ τραπέζῃ προσεγγίζειν τολμῶντες μετέχομεν».
Μέ τόν «Χαιρετισμό» αὐτό στρέφει τό νοῦ καί τήν καρδιά μας ὁ ῞Αγιος στό μέγα καί φρικτό Μυστήριο τῆς Θείας Εὐχαριστίας. Μᾶς ὑπενθυμίζει ὅτι τό Πανάγιο Σῶμα καί τό Τίμιο Αἷμα, πού μεταλαμβάνουμε κατά τήν θεία Λειτουργία, εἶναι τό Σῶμα καί τό Αἷμα τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ μας, πού τό ἔλαβε ᾿Εκεῖνος, ὅταν ἦλθε στή γῆ γιά τή σωτηρία μας, ἀπό τήν Πανάχραντη Μητέρα Του. Τό ἕνωσε μέ τήν θεότητά Του καί μᾶς τό χαρίζει μέ τό Μυστήριο γιά νά μᾶς θεοποιήσει. Μή τό λησμονοῦμε ποτέ αὐτό.
6. «Χαῖρε, δι᾿ ἧς ἡμεῖς τάς χριστομόρφους καί σεπτοπροσκυνήτους προσκυνοῦμεν εἰκονογραφίας».
῾Ως γενναῖος, ἀλλά καί ἀγωνιζόμενος μέ ἐπιχειρήματα κατά τῶν Εἰκονομάχων ὁ ἱερός Δαμασκηνός τονίζει στόν «Χαιρετισμό» αὐτό ὅτι ἀφοῦ ἐγέννησε πραγματικά τόν Θεάνθρωπο ἡ Παναγία, μποροῦμε νά Τόν εἰκονίζουμε καί νά ἀσπαζόμαστε τίς ἱερές καί σεπτοπροσκυνητές εἰκόνες Του. Δέν ἦταν μόνο Θεός. ῏Ηταν καί ἄνθρωπος ὁρατός ἄρα καί περιγραπτός.
7. «Χαῖρε, δι᾿ ἧς οἱ φιλόχρυσοι φιλόχριστοι γίνονται, καί οἱ φιλάργυροι φιλάνθρωποι, καί φιλόπτωχοι οἱ φιλόπλουτοι».
Μέ τήν φράση αὐτή παρουσιάζει ὁ ῞Αγιος τήν καλή ἀλλοίωση, πού προκαλεῖ στίς ψυχές ἡ Χάρη τῆς Παναγίας, πῶς δηλαδή φιλάργυροι ἄνθρωποι γίνονται δι᾿ αὐτῆς φιλόπτωχοι. Καί δέν εἶναι βέβαια αὐτή ἡ μόνη καλή ἀλλοίωση πού προκαλεῖ ἡ Χάρη της.
Καί κλείνει τήν ὁμιλία του ὁ ῞Οσιος ᾿Ιωάννης μέ τήν ἐπιφώνηση· «᾿Αλλά παράτεινον τό ἔλεός σου, πανάγαθε Δέσποινα, τοῖς γινώσκουσί σε, καί ἴδε ἐπί τούς δούλους σου... ὅτι πάντων οἱ ὀφθαλμοί εἰς σέ ἐλπίζουσι» (ΕΠΕ 9, 154-178).
(᾿Αποσπάσματα ἀπό τήν ὁμιλία στόν «Εὐαγγελισμό τῆς Θεοτόκου» τοῦ ἁγίου ᾿Ιωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ,περιοδικό "Η Δράση μας",τεύχος Μαρτίου 2009)
ΠΗΓΗ: http://agiabarbarapatras.blogspot.com/
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου