Σαν σήμερα το 1973, έληξε ο Πόλεμος του Γιομ Κιπούρ, μία από

τις πιο κρίσιμες συγκρούσεις στη σύγχρονη ιστορία της Μέσης Ανατολής. Ο πόλεμος ξεκίνησε στις 6 Οκτωβρίου 1973, όταν οι αραβικές δυνάμεις της Αιγύπτου και της Συρίας εξαπέλυσαν αιφνιδιαστική επίθεση κατά του Ισραήλ την ημέρα του Γιομ Κιπούρ, μιας από τις ιερότερες γιορτές του εβραϊκού ημερολογίου. Έληξε επίσημα στις 25 Οκτωβρίου αλλά οι μάχες σταμάτησαν οριστικά στις 26 Οκτωβρίου.

Η ανατροπή του αιφνιδιασμού και η τελική νίκη του Ισραήλ οφείλονται εν μέρει στη στρατηγική του τότε υπουργού Άμυνας, Μοσέ Νταγιάν. Ο Μοσέ Νταγιάν, με το χαρακτηριστικό του μαύρο κάλυμμα ματιού, είχε ήδη εδραιώσει τη φήμη του ως ένας από τους πιο ικανότατους στρατηγούς του Ισραήλ, με πρωταγωνιστικό ρόλο στους προηγούμενους αραβο-ισραηλινούς πολέμους. Ωστόσο, η έναρξη του Πολέμου του Γιομ Κιπούρ αποτέλεσε σοβαρό πλήγμα για τον ίδιο, καθώς οι ισραηλινές δυνάμεις βρέθηκαν αρχικά απροετοίμαστες.

Παρά τις αρχικές αποτυχίες, ο Νταγιάν έπαιξε καίριο ρόλο στην αναδιοργάνωση των δυνάμεων και στην εφαρμογή μιας τακτικής αντεπίθεσης που τελικά επέτρεψε στο Ισραήλ να αποκτήσει το πλεονέκτημα. Υπό την ηγεσία του, οι Ισραηλινοί κατάφεραν να απωθήσουν τις αραβικές δυνάμεις, να διασχίσουν τη Διώρυγα του Σουέζ και να πλησιάσουν το Κάιρο.

Παρά τη νίκη, ο Νταγιάν αντιμετώπισε έντονη κριτική για την αρχική αποτυχία να προβλέψει την αραβική επίθεση. Το τέλος του πολέμου στις 23 Οκτωβρίου 1973 άφησε το Ισραήλ στρατιωτικά ισχυρό, αλλά πολιτικά αποδυναμωμένο, ενώ ο Νταγιάν παρέμεινε μια αμφιλεγόμενη φιγούρα, που επηρέασε καθοριστικά την πορεία της χώρας του σε μία από τις πιο σκοτεινές στιγμές της ιστορίας της.

Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

1863: Ιδρύεται η Ένωση Ποδοσφαίρου της Αγγλίας (Football Association), σηματοδοτώντας τη γέννηση του σύγχρονου ποδοσφαίρου. Με την ίδρυσή της, θεσπίζονται οι πρώτοι κανονισμοί του αθλήματος, που αποτέλεσαν τη βάση για την εξάπλωση του ποδοσφαίρου παγκοσμίως. Παράλληλα, προκύπτει και ο όρος «soccer», ο οποίος ωστόσο δεν προέρχεται από τις λέξεις «Social Ceremony» (κοινωνική τελετή), όπως συνήθως πιστεύεται, αλλά από τη σύντμηση του «association».

1880: Ο Αλέξανδρος Κουμουνδούρος αναλαμβάνει για δέκατη φορά πρωθυπουργός της Ελλάδας, ένα αξεπέραστο ρεκόρ στην ελληνική πολιτική ιστορία. Ο Κουμουνδούρος, εξέχουσα πολιτική μορφή της εποχής, διαδραμάτισε κεντρικό ρόλο στη διαμόρφωση της πολιτικής ζωής της χώρας κατά τον 19ο αιώνα, συνδυάζοντας σταθερότητα και πολιτική επιρροή σε μία εποχή συνεχών προκλήσεων για το ελληνικό κράτος.

1912: Ο Ελληνικός Στρατός, υπό τον αρχιστράτηγο και διάδοχο Κωνσταντίνο, εισέρχεται νικηφόρος και απελευθερωτής στη Θεσσαλονίκη, όπου γίνεται δεκτός με ενθουσιασμό από τους Έλληνες κατοίκους. Η τουρκική φρουρά, αποτελούμενη από 25.000 στρατιώτες, 1.000 αξιωματικούς, 1.200 ίππους και 70 πυροβόλα, υπό τη διοίκηση του Χασάν Ταξίν Πασά, παραδίδεται άνευ όρων. Την ίδια ημέρα, η Ταξιαρχία Ιππικού απελευθερώνει τον Λαγκαδά, ενώ οι Σέρβοι καταλαμβάνουν τα Σκόπια.

1929: Εγκαινιάζεται από τον Ελευθέριο Βενιζέλο το φράγμα του Μαραθώνα. Κατασκευάστρια εταιρεία είναι η αμερικανική «Ούλεν». Βάσει συμβολαίου θα συνεχίσει να έχει στην ιδιοκτησία της και να εκμεταλλεύεται το έργο μέχρι το 1974. Με τον περιορισμό των υδάτων δημιουργείται μια λίμνη, από την οποία θα υδρεύονται η Αθήνα και ο Πειραιάς.

1930: Ο Έλληνας πρωθυπουργός, Ελευθέριος Βενιζέλος επισκέπτεται την Άγκυρα, σηματοδοτώντας την έναρξη μίας νέας εποχής ειρήνης και φιλίας μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας, μετά από χρόνια συγκρούσεων και εντάσεων. Παρά την ιστορική αυτή κίνηση, οι διαμαρτυρίες των προσφύγων, που έχασαν τις πατρίδες τους μετά τη Μικρασιατική Καταστροφή, υπενθυμίζουν τις ανοικτές πληγές από το πρόσφατο παρελθόν.

1931: Οι συγκρούσεις στη Λευκωσία φτάνουν στο αποκορύφωμά τους, καθώς Κύπριοι διαδηλωτές συγκρούονται με τις αγγλικές δυνάμεις κατοχής. Τα αιματηρά επεισόδια έχουν ως αποτέλεσμα 17 νεκρούς και πολλούς τραυματίες. Η εξέγερση αυτή, γνωστή ως «Οκτωβριανά», αποτελεί μία από τις σημαντικότερες αντιδράσεις κατά της βρετανικής αποικιοκρατίας στην Κύπρο.

1942: Στην αεροναυμαχία της Σάντα Κρουζ, κατά τη διάρκεια της εκστρατείας του Γκουανταλκανάλ, βυθίζεται το αμερικανικό αεροπλανοφόρο «Hornet» και ένα άλλο αεροπλανοφόρο, το «Enterprise», υφίσταται μεγάλες ζημιές.

1955: Η ταινία του Ελία Καζάν, «Επαναστάτης Χωρίς Αιτία», με πρωταγωνιστές τους Τζέιμς Ντιν και Νάταλι Γουντ, κάνει πρεμιέρα στη Νέα Υόρκη, χωρίς την παρουσία του πρωταγωνιστή της, ο οποίος σκοτώθηκε λίγες εβδομάδες νωρίτερα σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα σε ηλικία 24 ετών.

1972: Λίγο πριν από την έναρξη του αγώνα Παναθηναϊκού – ΤΣΣΚΑ Σόφιας στη Λεωφόρο Αλεξάνδρας, ο παίκτης του Παναθηναϊκού Τότης Φυλακούρης κάνει μια απρόσμενη κίνηση, αφήνοντας έναν πετεινό στη σέντρα του γηπέδου. Η πράξη αυτή είχε σκοπό να πειράξει τον Ολυμπιακό, ο οποίος είχε ηττηθεί την προηγούμενη μέρα με 4-0 από την Τότεναμ. Ωστόσο, ο Φυλακούρης τιμωρείται με 4 αγωνιστικές για την ενέργειά του.

1973: Τελειώνει ο Πόλεμος του Γιομ Κιπούρ.

Γεννήσεις

1795 – Νικόλαος Μάντζαρος, έλληνας συνθέτης, γνωστός ως ο δημιουργός της μουσικής του εθνικού ύμνου της Ελλάδας

1879 – Λέων Τρότσκι, ρώσος επαναστάτης και θεωρητικός του μαρξισμού, πρωταγωνιστής της Ρωσικής Επανάστασης και ιδρυτής του Κόκκινου Στρατού

1916 – Φρανσουά Μιτεράν, γάλλος πολιτικός, ο μακροβιότερος πρόεδρος της Γαλλίας (1981-1995)

1947 – Χίλαρι Κλίντον, αμερικανίδα πολιτικός, πρώην υπουργός Εξωτερικών και υποψήφια πρόεδρος των ΗΠΑ

1954 – Βασίλης Χατζηπαναγής, έλληνας ποδοσφαιριστής, ένας από τους μεγαλύτερους ταλέντα στην ιστορία του ελληνικού ποδοσφαίρου

Θάνατοι

1957 – Νίκος Καζαντζάκης, έλληνας συγγραφέας, παγκοσμίως γνωστός για το έργο του «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται» και «Βίος και Πολιτεία του Αλέξη Ζορμπά»

Επέτειοι – Παγκόσμιες Ημέρες

Ημέρα Ευαισθητοποίησης για τα Μεσοφυλικά Άτομα
Παγκόσμια Ημέρα των Τεχνών του Δρόμου και της Ελεύθερης Έκφρασης στο Δημόσιο Χώρο

Σήμερα γιορτάζουν

Δημήτρης, Δήμητρα, Γλύκων, Λέπτινος